Drogi wodne w gospodarce Europy-projekt Polskiej Prezydencji 2025?

Opis projektu

Przedstawiony projekt zawiera zasadnicze elementy połączeń wodnych, których centrum znajduje się w Europie Środkowo-Wschodniej. Opracowanie zawiera połączenia wodne Bałtyku z Morzem Czarnym oraz Bałtyku z Morzem Adriatyckim. Opracowanie to wpisuje się w tematy sformułowane we wnioskach Polskiej Prezydencji 2025 i obejmuje zagadnienia bezpieczeństwa energetycznego oraz zagadnienia transportowe w obszarze żeglugi śródlądowej. W zakresie drogi wodnej Bałtyk – Morze Czarne omówiona jest droga wodna E-40 oraz projekt prof. M. Matakiewicza z roku 1927. Opisane połącznie wodne Bałtyku z Adriatykiem zawiera włoski projekt drogi wodnej, w tym kanał wodny pod Alpami. Warunkiem tego połącznia jest realizacja drogi wodnej Odra –  Łaba – Dunaj. Podstawą opracowania są prace autorskie z konferencji organizowanej w Krakowie na temat Polskiej Prezydencji 2025 oraz wybrane publikacje. Problemy dróg wodnych w Europie Środkowo-Wschodniej opisane są w publikacji [1]. Prezentowane są tam prace naukowców i praktyków zajmujących się drogami wodnymi. Zakres tej publikacji omawiany jest w punkcie pierwszym tego projektu. W kolejnych punktach omawiane są połącznia wodne łączące Bałtyk z Morzem Czarnym i Adriatykiem [2,3,4]. Opracowanie wsparte jest sztuczną inteligencją w obszarze bliźniaków cyfrowych, zbiorników retencyjnych oraz elektrowni wodnych. W tym projekcie załączone są fragmenty odpowiedzi AI na sformułowane pytania m.in. w zakresie infrastruktury wodnej.

Zasadnicze elementy

Projekt drogi wodnej Bałtyk–Morze Czarne Profesora Matakiewicza
W 1927 roku Profesor Matakiewicz z Politechniki Lwowskiej opracował projekt drogi wodnej Bałtyk–Morze Czarne. W artykule opublikowanym w Przeglądzie Technicznym w 1927 roku wskazał, że to połączenie wodne będzie najkrótsze w Europie, budowane w stosunkowo korzystnych warunkach, gdyż przeprawy przez działy wodne Wisły i Dniestru oraz Dniestru i Prutu są stosunkowo niskie. Mogą z niego korzystać statki o wyporności do 1200 ton i zanurzeniu 1,8–2,0 m. 

Droga wodna E-40
Międzynarodowa Droga Wodna E40 (MDW E40) jest jedną z głównych międzynarodowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym, której rozwój wspierają zarówno Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), jak i Unia Europejska (UE). MDW E40 przebiega przez Gdańsk – Warszawę – Brześć – Pińsk – Kijów – Chersoń, łącząc Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym.

Dunaj-Tyrol-Adriatyk
Głównymi elementami projektu dróg wodnych Dunaj-Tyrol-Adriatyk są Kanał Alpejski, który przecina podziemny tunel Alp o długości 78 km, łączący Inn i Etsch/Adige, oraz Kanał Adyga-Garda o długości 8 km. Odpowiedni projekt Tyrol-Adriatyk został złożony do Komisji Europejskiej w Brukseli (Dyrekcja Generalna ds. Energii i Transportu) oraz do rządów w Berlinie, Wiedniu i Rzymie w lutym 2007r.

Statki morsko-rzeczne
Efektywne wykorzystanie transportu wodnego morsko-rzecznego wymaga uwzględnienia szeregu ograniczeń środowiskowych wybranej trasy. Transport śródlądowy jest szczególnie wymagający pod względem zanurzenia statku. Dlatego należy rozważyć rozwiązanie minimalizujące ciężar konstrukcji. Osiąga się to poprzez innowacyjne rozwiązania konstrukcyjne statków z grupy metalowej (stalowej lub aluminiowej) oraz lekkich materiałów, takich jak kompozyty lub materiały spienione. Projekt statku, który spełnia określone założenia funkcjonalne, wymaga kompleksowego spojrzenia na cały cykl życia obiektu technicznego, tj. etapy produkcji, eksploatacji i wycofania z eksploatacji. W tym podejściu statek traktowany jest jako system o zdefiniowanych wejściach i wyjściach. Bilans tych strumieni pozwala określić koszt zapewnienia funkcjonalności przez określony czas i ich wpływ na środowisko systemu.

AI może wspomagać drogi wodne 
Sztuczna inteligencja (AI) rewolucjonizuje przemysł morski, zwiększając wydajność, bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój w różnych sektorach, w tym inteligentnych statkach, inteligentnych portach, inteligentnych zbiornikach i inteligentnych elektrowniach wodnych. 

Propozycje współpracy
Przedstawiona propozycja może być omawiana w ramach debat europejskich  w czasie kolejnych prezydencji w Danii i na Malcie. Przykład takiej oddolnej debaty obywatelskiej opisano na stronie :   https://www.salon24.pl/u/henrykpolcik/1051256,losowanie-zamiast-glosowania-obywatelska-debata-w-belgii .

Potwierdzenie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

 
Literatura
1. Waterways of Central and Eastern Europe; www.progress-dzierdziowka.pl 
2. The Baltic–Black Sea waterway : Vistula–San–Dniester–Prut; https://www.zegluga-rzeczna.pl/articles/498/droga-wodna-baltyk-morze-czarne-wisla-san-dniestr-prut-dunaj
3. The Baltic–Black Sea  E-40 waterway  E40.FINAL160314POL.pdf
4. Baltic-Adriatic waterway; www.tirol-adria.com
5. The Analysis of Intelligent Functions Required for Inland Ships:  Guozhu Hao, Wenhui Xiao,  Liwen Huang, Jiahao Chen,  Ke Zhang, and Yaojie Chen (Journal of Marine Science and Engineering). 

Waterways in European economy - Summary

The presented project contains the basic elements of water connections, the center of which is located in Central and Eastern Europe. The study includes water connections between the Baltic Sea and the Black Sea and the Baltic Sea and the Adriatic Sea. This study is in line with the topics formulated in the conclusions of the Polish Presidency 2025 and covers energy security issues and transport issues in the area of inland navigation. In the scope of the Baltic - Black Sea waterway, the E-40 waterway and the project of Prof. M. Matakiewicz from 1927 are discussed. The described water connection between the Baltic Sea and the Adriatic includes the Italian waterway project, including the water canal under the Alps. The condition for this connection is the implementation of the Oder-Elbe - Danube waterway. The study is supported by artificial intelligence in the area of digital twins, retention reservoirs and hydroelectric power plants. This project includes fragments of AI answers to formulated questions, including in the field of water infrastructure.