Co proponują czołowi ukraińscy kandydaci w pierwszych tygodniach wyścigu o prezydenturę? Jakie główne wydarzenia towarzyszyły kampanii? - o tym Maciej Piotrowski, ekspert Instytutu Wolności ds. Ukrainy.
Tekst powstał w ramach projektu monitoringu kampanii wyborczej nad Dnieprem: Ukraina Wybiera. Przejdź tutaj, żeby zobaczyć sondaże, mapy poparcia i profile kandydatów.
Rosyjskie filmy, burgery i pizza
Radio Svoboda przeprowadziło śledztwo dotyczące działalności biznesowej aktora Wołodymyra Zelenskiego w Rosji – którą, jak wcześniej twierdził, zakończył po 2014 roku. Dziennikarze znaleźli dane wskazujące, że jest on współwłaścicielem firmy Green Films, która funkcjonuje do dziś na rosyjskim rynku i produkuje filmy, w tym finansowane przez tamtejsze Ministerstwo Kultury. Zelenski tłumaczył, że działalność została tymczasowo utrzymana ze względu na konieczność finalizacji kontraktów i pobierania honorariów za prawa autorskie do poprzednich produkcji. W kilka dni po wybuchu afery, aktor ogłosił jednak, że rezygnuje z akcji firmy.
Zelenski został wybrany oficjalnym kandydatem do startu w wyborach prezydenckich przez partię Sługa Narodu. Zjazd odbył się w biurze aktora i został zaprezentowany w mediach społecznościowych. Na opublikowanych filmikach widzimy luźną atmosferę przywodzącą na myśl spotkanie integracyjne w start-upie (dominują tam młodzi ludzie, a po spotkaniu dla uczestników zamówiono burgery i pizzę). Wg wypowiedzi Zelenskiego, cała kampania ma odbywać się na zasadach reality-show i wydarzenia z niej będą transmitowane na bieżąco w sieci.
Własna droga Poroszenki i prezydenckie dotacje w gotówce
Petro Poroszenko jako ostatni z poważniejszych kandydatów ogłosił o swoim starcie w wyborach prezydenckich. Stało się to podczas forum „Od Krut do Brukseli. Idziemy swoją drogą” Do poprzednio lansowanych haseł „armia język i wiara” dołączył „nie mniej ważne”: „porządek, dobrobyt i bezpieczeństwo”, które zamierza zagwarantować Ukraińcom w 2. kadencji, Poroszenko obiecał też złożenie wniosku o członkostwo do UE w 2024 i uzyskanie planu wejścia do NATO. Polityka wobec Rosji ma opierać się na haśle „Dalej od Moskwy” (Геть від Москви) i doprowadzenia do pokoju, ale na zasadach wygodnych dla Ukrainy. Aktualny prezydent stwierdził też, że jego główna przeciwniczka, Julia Tymoszenko, lansuje „niebezpieczny projekt ustroju” z „faktycznie jednopartyjnym parlamentem”. Poroszenkę na konwencji wsparli m.in. premier Wołodymyr Hrojsman, spiker Rady Najwyższej Andrij Parubij, prokurator generalny Jurij Łucenko.
Petro Poroszenko w ostatnich tygodniach uczestniczył też w spotkaniach w ukraińskich miastach, podczas których wiernym prezentowany jest tomos – edykt powołujący Prawosławny Kościół Ukrainy. Wspólnie z nim podróżują hierarchowie cerkiewni. Tzw. Tomos Tour, w ramach którego prezydent ma odwiedzić kilkanaście ukraińskich obwodów, można postrzegać jako sposób na organizację kampanii wyborczej wokół sukcesu stworzenia nowej Cerkwi.
W połowie stycznia, podczas narady u prezydenta z przedstawicielami rządu podjęto decyzję o wypłaceniu dotacji do opłat komunalnych dla uboższych osób w formie gotówkowej (zamiast poprzednio rozważanych wpłat na specjalne konto bankowe, z którego beneficjenci mogliby pobrać jedynie kwoty pozostałe po opłaceniu rachunków). Decyzja taka może być postrzegana jako polityczna – pieniądze, w wysokości 6 mld hrywien miesięcznie, zostaną przekazane do rąk ludzi w ostatnim miesiącu kampanii wyborczej.
Polskie pensje i harmonia z Twórcą
22 stycznia – w Dzień Jedności Ukrainy –swój start w wyborach ogłosiła Julia Tymoszenko. Odbyło się to na konwencji jej partii Ojczyzna „Forum Łączenia Ukrainy”. Liderująca w sondażach kandydatka podsumowała prace programowe nad „Nowym Kursem Ukrainy”. Zgodnie z nim, głównym narodowym celem pod jej rządami miałoby być „stworzenie warunków dla pełnej i godnej samorealizacji dla każdego, w harmonii z Twórcą, przyrodą, społeczeństwem i ludzkością”.
Program zakłada poprawę systemu edukacji i ochrony zdrowia, wzrost płac (w ciągu 5 lat do poziomu Polski), tanie kredyty dla firm, tanie mieszkania dla młodych ludzi, zmniejszenie liczby deputowanych Rady Najwyższej, kurs na NATO i rozwiązywanie problemu konfliktu z Rosją poprzez odwołanie się do memorandum budapesztańskiego z 1994 r. „Nowy Kurs Ukrainy” i umowa Tymoszenko z obywatelami o wykonaniu programu zostanie wysłana do każdego z ukraińskich domów.
