Instytut Obywatelski Instytut Obywatelski
299
BLOG

SAWICKI: Polak patrzy na Ukrainę

Instytut Obywatelski Instytut Obywatelski Polityka Obserwuj notkę 4

Historycznym ideałem dla Polski była suwerenność wobec Niemiec i Rosji. Ideałem dla Ukrainy wydaje się być pokojowe współżycie zarówno z UE, jak i z Rosją

Myślę w tych dniach o Ukrainie. Jej biedzie i bogactwach, zaniedbaniach i możliwościach, historii i przyszłości, w końcu: o ludziach, którzy zasługują na lepsze dzisiaj. Przywołuję obrazy ukraińskich miast i wiosek, przypominam sobie twarze ludzi tam poznanych i staram się wczuć w ich sytuację.

Między gigantami

A przecież dla Polaka wcale nie jest to takie trudne. Kraj wciśnięty między dwa mocarstwa: Rosję i Unię Europejską. Kraj zależny od nich obydwu, na tyle słaby, by musiał liczyć się z jednym i drugim. Każdy ruch prorosyjski zostanie odebrany jako antyunijny. I na odwrót. Do tego dochodzi wewnętrzne rozdarcie społeczne i polityczne oraz brak wizjonerów czy też mężów stanu na szczytach władzy.

W tym wszystkim dzisiejsza Ukraina jest Polsce siostrą. Podobne scenariusze przerabialiśmy nad Wisłą wielokrotnie. Historycznie wciśnięci między Niemcy a Rosję czy też Związek Radziecki, zawsze musieliśmy liczyć się z obydwoma. Wewnętrznie skłóceni, najczęściej bez wizji politycznej i mądrych przywódców.

Z tym bagażem o wiele łatwiej nam wejść w buty sąsiada. Stąd zrozumiałe jest nasze żywiołowe poparcie Pomarańczowej Rewolucji i obecnych protestów. Solidaryzujemy się słusznie z bratnim narodem, który nie akceptuje przemocy jako formy władzy. Który pragnie lepszej przyszłości; widzi, że sąsiadom ze wschodu i zachodu powodzi się lepiej. Wreszcie, który wylewa swoją frustrację na ulicach miast.

Suwerenna decyzja

Zróbmy wysiłek i postawmy się na ich miejscu. Obecny wybór, jaki daje się Ukrainie, między Rosją a UE, jest czymś na kształt naszego polskiego wyboru z historii: być bliżej Rosji czy Niemiec? Jak my, zwykli obywatele, odpowiadaliśmy zwykle na tak postawioną alternatywę? Powiedzmy sobie szczerze, był to zawsze wybór między dżumą a cholerą.

Stąd wydaje mi się, że powinniśmy zachować spory umiar przy wpychaniu Ukrainy do UE. Oczywiste jest, że będzie to zawsze wybór przeciwko Rosji, coś na kształt wypowiedzenia wojny wschodniemu mocarstwu. Tak jak historycznym ideałem dla Polski była suwerenność wobec Niemiec i Rosji, tak ideałem dla Ukrainy wydaje się być pokojowe współżycie zarówno z UE, jak i z Rosją.
Prawdą jest jednocześnie fakt, iż dzisiejsza Ukraina wydaje się zbyt słaba, by poradzić sobie bez pomocy sąsiadów. Ale prawdą jest też to, że nie stać jej na wybór jednostronny. Najbardziej rozsądnym rozwiązaniem dla naszych przyjaciół zza wschodniej granicy jest porozumienie w trójkącie: Rosja – Ukraina – UE. Porozumienie, które zakłada pomoc Ukrainie przez jednych i drugich, bez stawiania politycznych warunków o stowarzyszeniu z UE czy też wchodzeniu w unię celną z Rosją. Te strategiczne decyzje powinna podjąć sama Ukraina w sytuacji pokojowego rozwoju, bez presji z żadnej ze stron. Czyli nie dziś.

Winteresie obywateli

Czy to jest political fiction? Nie wiem. Wypowiadam się tu nie jako ekspert od spraw międzynarodowych, a raczej jako sąsiad, który dobrze życzy sąsiadowi. I stara się patrzeć jego oczami. Empatia jest tym, czego Ukraina potrzebuje dziś najbardziej.

Dlatego ani Unia, ani Polska nie powinny teraz obrażać się na Ukrainę, nie traktować wydarzeń z Wilna w kategoriach osobistej porażki i zwycięstwa Rosji. Bo wówczas z pola widzenia znika interes samych Ukraińców. A ten jest ważniejszy od interesów oraz mocarstwowych zapędów Rosji i UE.

*Konrad Sawicki – publicysta, teolog, współpracownik kwartalnika „Więź”

Tekst opublikowany na: instytutobywatelski.pl

Zajmuje nas: społeczeństwo obywatelskie, demokracja, gospodarka, miasta, energetyka. Nasze motto to "Myślimy by działać, działamy by zmieniać".

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka