13 czerwca 1941 komunikat TASS - blef Stalina , który przyniósł klęskę.

  TASS oświadcza, że:
1. Niemcy nie wystąpiły wobec ZSRR z żadnym roszczeniem i nie proponują jakiegoś nowego, ściślejszego porozumienia, zatem nie mogło być rozmów na ten temat;
2. według danych ZSRR Niemcy także konsekwentnie przestrzegają warunków paktu radziecko-niemieckiego o nieagresji, tak samo jak Związek Radziecki; wobec tego - zdaniem kół radzieckich - pogłoski o zamiarze Niemiec zerwania paktu i dokonania napadu na ZSRR pozbawione są wszelkich podstaw, odbywające się zas ostatnio przerzucanie wojsk niemieckich, które zwolniły się po operacjach na Bałkanach, do wschodnich i północno-wschodnich regionów Niemiec
związane jest, należy przypuszczać, z innymi motywami, które
nie mają nic wspólnego ze stosunkami radziecko-niemieckimi;
3. ZSRR - jak wynika to z jego polityki pokojowej - przestrzegał i zamierza przestrzegać warunków paktu radziecko-niemieckiego o nieagresji, wobec tego pogłoski o tym, że
ZSRR przygotowuje się do wojny z Niemcami, są kłamliwe i prowokacyjne;
4. przeprowadzane obecnie letnie ćwiczenia rezerwistów
Armii Czerwonej i przewidziane manewry mają na celu wyłącznie szkolenie rezerwistów oraz sprawdzenie pracy aparatu kolejowego, przeprowadzane jak wiadomo co roku, wobec tego
przedstawianie tych przedsięwzięć Armii Czerwonej jako wrogich Niemcom jest niedorzecznością,".

 

 

   Jaki był  sens  i skutek  tego komunikatu.

   Oficjalnie  mówi się  o tym , że  Stalin  chciał  odwlec  nieuchronny  atak Niemiec, nie chciał  ich prowokować  ;  wymyślano  też  taka wersje   że  chciał  przetestować  stanowisko  Niemiec  i oczekiwał  ich reakcji ( dyplomatycznej). Oczywiście są  to  tłumaczenia wydumane  i błędne.

 

   W  rzeczywistości   Stalin ( bardzo  naiwnie!)  chciał  uspokoić  Niemców  co do  zamiarów  i działań  ZSRR- stąd  m.in.  wtręt  o ćwiczeniach  niby  usprawiedliwiający   tym  zauważone  przez  Niemców  przemieszczanie  dużych formacji  wojskowych w kierunku   granicy.

  Gdyby  to był tylko  komunikat – to jeszcze  nie  byłoby tak  źle. Ale  za tym  szły  różne  demobilizujące   działania ,  rozkazy  wydawane  przez  Sztab  Generalny; i tak:

-  zakaz  zajmowania  przedpola  przez  oddziały RKKA

-  zakaz  pobierania  amunicji

-  zakaz  rozpoznawania  terenów  przygranicznych ( choćby  przez  obserwacje  przez  lornetki)

- zakaz  lotów  wywiadowczych  z przekroczeniem    granicy

i inne

jak  np.

-osłabienie  czujności  własnych  oddziałów  przez  zasygnalizowanie  że  plotki  o nadciągającym starciu  są zupełnie  nieuzasadnione

- zgoda na przepustki  dla sporej liczby kadry  dowódczej  w weekend  21-22  czerwca  1941 roku.

 

   Stalin  blefował, był przekonany  o swej wielkości, sprycie, że udało  mu się  wywieść w pole  Hitlera

informacje  wywiadu  o  koncentracji     Wermachtu  przy granicy  lekceważył   gdyż był przekonany

 że  Niemcy nie  zdecydują się na wojnę  na dwa frontu -  gdy  trwa  opór   Anglii.  Sądził  zapewne  , że koncentracja  Wermachtu  wynika  z obawy  przez  atakiem  RKKA   a komunikat  TASS miał  właśnie  uśpić  czujność  d-dztwa  Wermachtu.

  Jednak  nie  zaprzestał  przerzutu  wojsk  z głębi kraju w kierunku  granicy  , realizując plan  koncentracji  RKKA.

 

    Gdyby  ZSRR  w  czerwcu   1941 roku   szykował  się  do obrony

to 13  czerwca   Stalin wydał  by zupełnie inny komunikat. No  takiej treści.

1.        W związku  ze słuchami jakoby  koncentracja  wojsk Wermachtu  była  przygotowaniem   do starcia  zbrojnego  z  ZSRR  kierownictwo   kraju  oświadcza  że  utrzymuje i zamierza  utrzymać  przyjazne stosunki  z Niemcami  zgodnie  z podpisanym układem.

2.       Podobnie  jak  Niemcy  które  prowadzą  letnie ćwiczenia  wojskowe na swym terenie 

także  w  bliskości  granicy  -  tak  i  armia  ZSRR  prowadzi  aktualnie  letnie ćwiczenia  obronne. W związku  z tym   można  zaobserwować  na  niektórych  odcinkach granicy sporą  koncentrację oddziałów  RKKA  . Ćwiczenia  te   będą  prowadzone  z użyciem  ostrej amunicji

 i maja  na celu wyłącznie  sprawdzenie  gotowości  RKKA  do wypełnienia zadań  obronnych

i utrzymania  pokoju w  Europie.

3.        Lotnictwo  RKKA  w ramach  ćwiczeń  będzie  prowadzić  rozpoznanie  w rejonach przygranicznych.

Następnie  należało  obsadzić  przedpole,  obsadzić  rejony  umocnione, zweryfikować  i wzmocnić

rozmieszczenie  oddziałów  w  rejonach  strategicznych – było jeszcze  dość   czasu.

  Trzeba  było m,in  wycofać  większość  sił pancernych  z występu  białostockiego, gdyż  stacjonowanie  ich tam

 nijak  nie mogłoby  pomóc  w  obronie  granic- co zresztą  miało potem  miejsce.

.

Uzupełnienie:

Komunikat  TASS  z 9 maja  1941roku

Elementem przygotowań była kampania dezinformacji

tak np. 9 maja 1941 roku TASS zareagował na doniesienia Japończyków o
przerzucaniu przez ZSRR ogromnych sił na granice zachodnią:

" to czysta fantazja ... nie przerzuca się ani nie planuje się przerzutów
większych sił
ziarenko prawdy tkwi w tym,  że jedna dywizja piechoty z okolic Irkucka
przemieściła się w rejon Nowosybirska"

Tekst komunikatu  podał bezpośrednio   Józef  Stalin  - zachowała  sie  jego odręczna  notatka  do Mołotow a w tej kwestii.

№ 450. ОПРОВЕРЖЕНИЕ ТАСС
9 мая 1941 г.

Японские газеты публикуют сообщение агентства Домей Цусин из НьюЙорка, в котором
говорится, что, согласно телеграмме корреспондентов агентства Юнайтед Пресс из
Риги, Советский Союз концентрирует крупные военные силы на западных границах. (..)
ТАСС уполномочен заявить, что это(..) представляет плод большой фантазии его
автора.
(..) Крупица правды, (..) состоит в том, что из района Иркутска перебрасывается
в район Новосибирска - ввиду лучших квартирных условий в Новосибирске - одна
стрелковая дивизия.
"Известия", 9 мая 1941 г. Текст опровержения принадлежит И. В. Сталину. На
оригинале имеется помета: "т. Молотову. Я думаю, что можно было бы дать такое
опровержение. И. Ст." (АП РФ. Ф.45. On. 1. Д.203. Лл. 166-166 об.).