Jan Bodakowski
Przewodnik literacki po Opowieściach z Narnii
Nakładem wydawnictwa Esprit ukazał się niezwykle ciekawy przewodnik literacki po Opowieściach z Narnii. „Przez starą szafę. Przewodnik dla miłośników Narnii” autorstwa Marjorie Lamp Mead i Leland Ryken.
Opowieści z Narnii są cyklem powieści przeznaczonych i dla dzieci i dla dorosłych. Przewodnik literacki po Opowieściach jest lekturą dla dorosłych znających już powieści Lewisa. Wbrew dość powszechnej opinii Lewis był przeciwny temu by jego powieści traktować jako dzieła propagandowe. Uważał że jego powieści są dziełem literackim w naturalny sposób zawierającym pewne przesłanie.
Książka Marjorie Lamp Mead i Leland Ryken to doskonała analiza literacka utworu. Narzędzi jakie wykorzystał Lewis. Autorzy Przewodnika krok po kroku analizują tekst powieści, źródła inspiracji literackiej (życie i kulturę). Ukazują do jakiej kategorii literackiej należy powieść. Autorzy Przewodnika zwracają uwagę na szczegóły, znaczenie dekoracji, budowę atmosfery przez Lewisa, rolę bohaterów w powieści, sposób ich wykreowania. Marjorie Lamp Mead i Leland Ryken ukazują jak przemyślanym, doskonale skomponowanym utworem jest powieść Lewisa, jak skonstruowana jest akcja, związki przyczynowo skutkowe. Z „Przez starą szafę. Przewodnik dla miłośników Narnii” czytelnicy mogą się dowiedzieć o archetypach (uporczywie powracających motywach literackich) obecnych w obrazach, typach postaci, wątkach fabularnych na kartach Opowieści. Roli jak archetypy te odgrywają w powieści Lewisa, zbieżności tych archetypów z archetypami w innych utworach literackich. Autorzy Przewodnika na kartach swojej pozycji uświadamiają role scenerii w utworze literackim, dynamiki i rytmu akcji, roli poszczególnych rozdziałów w konstrukcji powieści. Na stronach „Przez starą szafę. Przewodnik dla miłośników Narnii” opisane są gatunki literackie obecne w Opowieściach, możliwość uczestnictwa w grze interpretacyjnej, korzystania z znajomości Biblii i kultury antycznej jaką dał czytelnikom Lewis. Autorzy przewodnika poprzez wypunktowanie pytań i kwestii do przemyślenia dali czytelnikom Przewodnika możliwość samodzielnych badań literackich.
W „Przez starą szafę. Przewodnik dla miłośników Narnii” czytelnicy znajdą opis procesu twórczego Lewisa. Jak sam twórca Opowieści z Narnii wspominał nie było jakieś szczególnej przyczyny napisania Opowieści. Pierwotną inspiracją był obraz fauna niosącego prezenty jaki powstał w umyśle Lewisa w młodości. Z czasem doszły do tego sny o Lwach. Poszczególne obrazy Lewis włączył do swojej powieści. W trakcie pisania nieświadomie inspirował się cudzą twórczością. Nie miał też w planach napisania cyklu powieści. W trakcie pracy nad powieścią konsultował powstały tekst z przyjaciółmi.
Marjorie Lamp Mead i Leland Ryken opisały też głosy krytyki. Krytycy oskarżali Lewisa o: plagiat, rasizm, mizantropie, promocje przemocy i nienawiści, promocje okultyzmu. W Przewodniku czytelnicy znajdą też informacje o przesłaniu moralnym i teologicznym opowieści z Narnii, życiorys Lewisa.
Jan Bodakowski
Inne tematy w dziale Kultura
