czyli twitching
Obserwowanie ptaków jest przyjemnym i właściwie niekosztownym sposobem spędzania wolnego czasu. No chyba, że komuś zamarzy się podglądanie pingwinów na Galapagos. W Wielkiej Brytanii birdwatching, czy inaczej birding jest hobbym bardzo popularnym. Birdwatcherzy (pol. ptasiarze) mają swoje kluby, pisma, portale internetowe, slang i tłumnie wyjeżdżają w ulubione miejsca na coroczne obserwacje jesiennych migracji ptaków. Do obserwatorium na półwyspie Dungeness zjeżdza we wrześniu kilka tysięcy ptasiarzy.
Specyficzną odmianą birdwatchingu jest twitching. Polega on na wydłużaniu listy zobaczonych gatunków ptaków. Termin ptasiarz ma dla mnie lekko pejoratywne zabarwienie. Coś jak psiarz albo kociarz. Ale niech tam. Natomiast polskiego odpowiednika twitchingu nie znalazłam. Może – w analogii do ptakoliczenia – ptakoodhaczanie? Ptakozaliczanie? Da się wymówić, ale jak w takim razie nazwać osobę z takim hobby? Ptakozaliczacz? Jeszcze gorzej niż ptasiarz. Będę się więc posługiwała angielskim terminem, niech mi puryści językowi wybaczą.
Birdwatcherzy wypowiadają się lekceważąco o twitcherach, a nawet nimi gardzą. Birdwatching jest zapewne szlachetniejszym hobby. 'Zaliczanie' ptaków wydaje się zajęciem trochę snobistycznym, nie każdy przecież może sobie pozwolić na swobodne wyprawy w dowolny zakątek świata. A zważywszy na trudności realizacji, można powiedzieć, że hobby to przypomina sport wyczynowy. Ale czy twitching jest zły? Trudno sobie wyobrazić, że ktoś, kto przejechał na drugi koniec świata i podjął trud wędrówki np. do dżungli, na widok upragnionego okazu krzyczy "Mam go!", stawia, nomen omen, 'ptaszka' w notatniku i pędzi dalej. Myślę, że ci ludzie także interesują się ptakami, mają o nich wiedzę, lubią je obserwować. I odwrotnie. Każdy ptasiarz jest chyba w głębi duszy trochę twitcherem, każdy przecież cieszy się z kolejnego nowozaobserwowanego gatunku.
(fot: www.nature.com)
Najsłynniejszym twitcherem była Amerykanka Phoebe Snetsinger, której udało się 'odhaczyć' 8674(!) gatunki ptaków spośród prawie 10 tysięcy żyjących na Ziemi. Jej rekord zweryfikowany przez American Birding Association długo pozostawał niepobity; dopiero niedawno udało się to dwóm osobom. Takie wyniki wydają się wprost nieprawdopodobne, zważywszy na to, w jak niedostępnych miejscach niektóre ptaki żyją. Na dodatek bardzo rzadkie okazy nie tak łatwo spotkać. Ale Phoebe się udało. Co ciekawe, jej ptasia przygoda rozpoczęła się w momencie, gdy lekarze zdiagnozowali u niej nowotwór dając jej kilka miesięcy życia. Sądząc, że czeka ją śmierć, Phoebe zrezygnowała z terapii i wybrała się na swoją pierwsza wyprawę na Alaskę by obserwować ptaki. Tak zaczęła się jej pasja, która być może pomogła jej przezwyciężyć groźną chorobę, ponieważ wkrótce nastąpiła remisja nowotworu.
Phoebe poświęciła na swoje hobby kilkanaście lat życia i spadek odziedziczony po ojcu, założycielu jednej z największych amerykańskich agencji reklamowych. Jej wyprawy nie były wolne od bardzo dramatycznych sytuacji, a ostatnia na Madagaskar w 1999 roku zakończyła się tragicznie. W wieku 68 lat Phoebe zginęła w wypadku samochodowym w drodze do lasów, gdzie miała nadzieję zobaczyć jasnobrzucha reliktowego (Xanthomixis apperti).
Ostatnim ptakiem odhaczonym na liście jej życia była podobno wanga maskowa (Calicalicus rufocarpalis), choć w innym miejscu znalazłam informację, że był to hełmodziób (Euryceros prevostii).
Nie żebym od razu chciała zostać twitcherem, ale pod koniec miesiąca lecę na drugą półkulę zrobić zdjęcie ibisom szkarłatnym. Jeśli Eyjafjallajökull pozwoli.
(Zdjęcia ptaków pochodzą z portalu www.surfbirds.com)
