Pamięć o Katyniu żywa wśród tarnowskiej młodzieży

Na ekrany kin wchodzi film "Katyń". W Tarnowie przeprowadzono swego rodzaju lekcję historii na ulicach miasta. Akcja ta miała przypomnieć o mordzie katyńskim. Także tutaj powstał pierwszy w Polsce pomnik poświęcony ofiarom Katynia.


Dokładnie 10 lat temu powstał w Tarnowie Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ofiar Stalinizmu. Kamień węgielny pod budowę tego pomnika poświęcił Jan Paweł II w czerwcu 1999 roku podczas nabożeństwa w Starym Sączu. Pomnik odsłonięty został w 60. rocznicę napaści Związku Sowieckiego na Polskę, we wrześniu 1999 roku. Był to pierwszy tego typu pomnik w Polsce, poświęcony zamordowanym przez bolszewików Polakom w Katyniu, Charkowie, Twerze i innych miejscach mordów na terenie Związku Sowieckiego.

6-metrowy, odlany w brązie pomnik umieszczony jest na granitowym postumencie w formie dwóch pękniętych płyt, symbolizujących 4. rozbiór Polski w 1939 roku. Polska przedstawiona jest jako kobieta wypuszczająca trzy orły. Pamięć Katynia i innych miejsc sowieckich mordów pielęgnowana jest od lat w Tarnowie nie tylko przez Stowarzyszenie Rodzin Ofiar Katynia, Związek Sybiraków czy Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego, ale także przez młodych tarnowian, którzy wczoraj zorganizowali na ulicach miastach swego rodzaju lekcję historii.

Poprzez wystawy, koncerty, uliczne etiudy teatralne starali się przybliżyć sylwetki tarnowian, których Sowieci zamordowali w Katyniu, Charkowie czy Miednoje. Akcję pod nazwą "tarnowskie guziki" zorganizowało Centrum Animacji Społecznej "Horyzonty" w Tarnowie. Guziki to symbol tego, co pozostało po zamordowanych w Katyniu oficerach i żołnierzach polskich. Ministerstwo Kultury uznało ten projekt za wzorcowy w Polsce. Tarnowski happening młodzieżowy miał przypomnieć Katyń w niekonwencjonalny sposób. Młodzi ludzie nieśli w rękach kartki z nazwiskami zamordowanych przez Sowietów tarnowian. Odbył się także koncert, prezentowane były filmy dokumentalne poświęcone Katyniowi, odbyły się spotkania z pracownikami Instytutu Pamięci Narodowej.

Młodzi tarnowianie mogli dowiedzieć się, jak w lutym 1943 roku rozpoczęła się ekshumacja zwłok Polaków zamordowanych przez Sowietów, jak o prawdę o Katyniu walczyli Józef Mackiewicz, Józef Czapski, Stanisław Swianiewicz czy Janusz Zawodny. Ten ostatni w swojej książce "Death in the Forest" zarzucił Zachodowi, iż jego milczenie o Katyniu sprawiło, że stał się niejako wspólnikiem zbrodni katyńskiej. Mimo, że już w czerwcu 1943 roku brytyjski premier Churchill otrzymał szczegółowy raport, potwierdzający, iż zbrodni w Katyniu dokonali Sowieci, a nie Niemcy, Brytyjczycy utajnili go. W 1951 roku podobnie postąpili Amerykanie. Sowiecka wersja obowiązywała więc do czasów pieriestrojki.

Dopiero 14 kwietnia 1990 roku sowiecko-polska komisja ogłosiła, że winę za zbrodnię katyńską ponoszą Sowieci, a nie Niemcy. Decyzję o zamordowaniu prawie 15 tysięcy polskich jeńców i 11 tysięcy więźniów podjęli wspólnie Stalin, Woroszyłow, Mołotow i Mikojan. Wszystko wskazuje na to, iż zamordowanie 25 tysięcy Polaków było akcją skoordynowaną z tym, co robili w tym samym czasie Niemcy. Wiosną 1940 roku przeprowadzili oni akcję Ausserordentliche Befriedungsaktion (nadzwyczajna akcja pacyfikacyjna), w wyniku której życie straciło z rąk Niemców 6,5 tysiąca polskich polityków, nauczycieli, księży, pisarzy i artystów. I Sowieci i Niemcy chcieli w pierwszej kolejności wymordować polską inteligencję.

Tego typu akcje, jak "tarnowskie guziki" mogą napawać optymizmem. Młodzi ludzie są zdolni do refleksji historycznej. Przynajmniej dla części młodzieży słowo "patriotyzm" ma jeszcze jakieś znaczenie. Przeszłość powinna być ważna także, a może przede wszystkim dla młodego pokolenia.




oryg.w:wiadomosci24.pl