AKSJOLOGIA CYWILIZOWANEGO PRAWA

Prawo, w przeciwieństwie do etyki, jest to zbiór zasad przymusowych, które mają na celu stworzenie sprawiedliwej prozy funkcjonowania społeczeństwa poprzez określanie rozwiązań w sytuacjach konfliktu interesów. Podstawowy problem prawa polega na tym, że ludzie są zmuszeni oceniać innych ludzi. Różnie oceniamy skutki, bo posługujemy się różnymi koncepcjami etyki, ale przede wszystkim nie znamy zamiarów, oraz nie umiemy ocenić zbieżności zamiarów ze skutkami. Poza tym, logika jasno wskazuje, że nawet najlepsze zamiary człowieka nieposiadającego wielu talentów, będą kończyć się gorszymi skutkami, niż relatywnie mniej szlachetne zamiary, lecz człowieka lepiej wyposażonego w talenty i możności. Tak więc wartościowanie działania w oparciu o skutek jest niewłaściwe z uwagi na rozbieżność tych płaszczyzn.

 

1. Aby rozwiązać ten problem należy najpierw usystematyzować zamiary i skutki.

 

Charakterystykę zamiarów można podzielić na cztery kryteria:

-celowość (tym lepsza, im większa część oczekiwanego skutku ma dawać obiektywne korzyści)

-szczerość (tym większa, im bardziej deklarowany cel licuje się z oczekiwanym celem)

-odpowiedzialność (tym większa, im mniej oczekiwanych skutków jest pewna)

-skala (określa deklarowany zasięg skutków)

 

Charakterystykę skutków można podzielić na pięć kryteriów:

-zbieżność z założeniami (im większa, tym większa przewidywalność)

-ilość obiektywnych korzyści

-ilość obiektywnych szkód

-odwracalność (możność do przywrócenia stanu poprzedniego)

-skala (zasięg skutków oceniany po fakcie)

 

2. W drugiej kolejności, należy wyciągnąć wnioski z powyższych, połączyć z ogólną wiedzą i wyprowadzić logiczne aksjomaty:

 

1. Nikt nie może odbierać nikomu prawa do czynów złych, o ile zamierzona skala ogranicza się do osób świadomych i aprobujących, a czyn okaże się na tyle przewidywalny, że skala nie wykroczy poza to grono.

 

2. Kara za czyny złe w założeniach, których skala nieumyślnie wyszła poza osoby świadome i aprobujące, musi zawierać nie tylko element przywrócenia do stanu poprzedniego lub zadośćuczynienia, ale także dodatkowe sankcje za zgorszenie.

 

3. Czyny złe w założeniach, których zamierzona skala wykracza poza osoby świadome i aprobujące, a które stały się jawne, bez względu na skuteczność, muszą skutkować nie tylko zmuszeniem do przywrócenia stanu poprzedniego lub zadośćuczynienia, jak również karą za zgorszenie, ale także elementem odstraszającym potencjalnych naśladowców i izolacją od otoczenia.

 

4. Za czyny w założeniu dobre i szczere, lecz nieudane, osoba winna powinna być zobowiązana przywrócić stan sprzed szkód lub jeśli to niemożliwe, zadośćuczynić.

 

5. Bez względu na zamiary i subiektywne skutki, działania bezsprzecznie patologiczne muszą być zakazane, a znajomość prawa musi być obowiązkowa.

 

6. Nie można ustanawiać kar za czyny, które nie stanowią jednoznacznej patologii, a jedynie pozornie i hipotetycznie mogą do niej prowadzić.

http://www.MateuszDrabik.md

http://www.facebook.com/Mateusz.Drabik.MD

http://www.facebook.com/KonserwatywnyKosmopolityzm