Od lat wymyślane są rozmaite zasady dotyczące pobierania opłat za wywożenie śmieci, w szczególności posegregowanych. A to od liczby mieszkańców zameldowanych w danym lokalu, a to od powierzchni mieszkania, a to od zużycia wody, czyli od wskazania licznika.
Każda metoda ma pewne zalety i wady, ale bodaj najbardziej kontrowersyjne są opłaty zależne od powierzchni mieszkania, bowiem są najmniej sprawiedliwie i zapewne niezgodne z Konstytucją, co mogłaby rozstrzygnąć właściwa instytucja.
Podobnie nierozsądne są formy pobierania opłat abonamentowych RTV – wiele rodzin nie wnosi opłat, a korzysta z państwowych mediów, albo i nie korzysta z nich, lecz - wg przepisów - powinny opłacać, skoro używają odbiorników radiowych lub telewizyjnych.
Poniżej przedstawiono propozycję zlikwidowania obu opłat i zastąpienie ich dopłatami do nośników energii mediów produkowanych w Polsce oraz importowanych do Polski i wprowadzanych na obszar państwa, jak również eksportowanych poza ten obszar.
Przyjęto dostępne dane, czyli produkcję (rozumianą jako zużycie w Polsce oraz eksport) rozpatrywanych mediów i ich średnie wartości opałowe. Jeśli dowolne medium jest wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej lub energii cieplnej, to - aby nie utrudniać rozliczeń - dopłata doliczana jest z dwóch tytułów, co zmniejsza dopłaty do pozostałych mediów.
Dane przeliczono na energię podaną w kilowatogodzinach i na jednego mieszkańca Polski.
Korzyści z wprowadzonych propozycji:
- brak jakichkolwiek wpłat przez mieszkańców z tytułu opłat śmieciowych i abonamentu rtv,
- brak prowadzenia przez właściwe urzędy rejestrów osób uiszczających opłaty oraz brak kontroli i rejestrów osób uchylających się od wpłat,
- brak opłat rtv w instytucjach np. hotele, zakłady pracy, urzędy, uczelnie.
Do obliczenia dopłat przyjęto N = 38 mln mieszkańców Polski, roczną produkcję energetycznych mediów: energia elektryczna, energia cieplna, gaz ziemny (o wartości opałowej podanej w MJ/m3) oraz ciężki olej, lekki olej opałowy, gaz ciekły (bez pojazdów), gaz ciekły (do pojazdów), olej napędowy, benzyna, węgiel kamienny, węgiel brunatny (o wartości opałowej podanej w MJ/kg).
Założono zryczałtowane roczne opłaty przypadające na jednego mieszkańca Polski: opłata śmieciowa – 250 zł oraz abonament rtv – 50 zł. W razie potrzeby można te założenia zmienić.
Obliczono jednakowy procentowy podział cząstkowych opłat dla obu rodzajów opłat oraz dopłaty w złotych do każdej kilowatogodziny, metra sześciennego lub kilograma medium w zależności od rodzaju opłaty.
Ponadto obliczono łączną opłatę dla obu rozpatrywanych rodzajów opłat. Wszystkie cząstkowe opłaty bilansują się, a ich sumy są rocznymi spodziewanymi wydatkami w dwóch omawianych tematach w skali całego kraju.
W tab. A przyjęto współczynniki podziałowe jako liczbę 1. Wszystkie dopłaty są jednakowe do każdej kilowatogodziny niezależnie od medium. Ciekawostką jest, że zamiast jedynki można wstawić dowolną niezerową liczbę, także ułamkową lub ujemną, a wyniki będą identyczne.
Gdyby uznano, że niektóre media mają zbyt duże dopłaty (np. paliwa płynne), to kosztem innych mediów, można zmienić współczynniki podziałowe, co pokazano w tab. B. Wówczas niektóre dopłaty jednostkowe byłby wyższe (przy współczynniku podziałowym 2), zaś inne byłyby nieco niższe (przy współczynniku podziałowym 1), ale nadal wszystkie opłaty cząstkowe bilansują się.
W przyszłości można uzupełnić tabelę o szereg energochłonnych produktów (np. cement, nawozy sztuczne, szkło itd.), dzięki czemu dopłaty jednostkowe teraz obliczone zostałyby obniżone.
Im większa wartość opałowa medium albo (podczas sporządzania nowej tabeli) im większa energochłonność produktów, tym większe dopłaty.
Gdyby okazało się, że dane (liczba mieszkańców, produkcja, wartości opałowe) należałoby uaktualnić, to dokonano by odpowiednich zmian w tabelach. Zasadniczo jednak nie chodzi o aptekarską dokładność stosowanych danych do obliczeń.
Przy okazji – proponuję, aby dwa pojemniki lub worki do odbioru plastyku i metali oraz do odbioru papieru, zastąpiono jednym, co obniży koszty produkcji worków, transportu odpadów do sortowni oraz polepszy jakość sortowanych materiałów, bowiem wielu obywateli ma kłopoty z dokładnym sortowaniem, a ten problem powinien zostać przeniesiony na coraz lepsze maszyny sortujące oraz na fachowców tam pracujących.
