Od 20 października 1947 r. do 10 marca 1948 r., w Norymberdze, przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym odbywały się rozprawy w procesie „USA vs. Ulrich Greifelt i inni”, potocznie nazywanym „procesem Greifelta” (od nazwiska głównego oskarżonego) albo procesem RuSHA (akronim Rasse- und Siedlungshauptamt). Był to jeden z trzech procesów przeciwko funkcjonariuszom z SS.
Oskarżonymi byli funkcjonariusze niemieckich organizacji zajmujących się nazistowskimi programami rasowymi, na czele z Głównym Urzędem Rasy i Osadnictwa (Rasse- und Siedlungshauptamt, RuSHA). Główny oskarżony SS-Obergruppenfūhrer Ulrich Greifelt od 6 listopada 1941 r. do 8 maja 1945 r. kierował Głównym Urzędem Sztabowym Komisarza Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny (Hauptstabsamt des Reichskommissar für die Festigung Deutsches Volkstums).
Głównym oskarżycielem występującym w imieniu USA, był gen. Telford Taylor, który wszystkim oskarżonym postawił zarzut popełnienia zbrodni przeciw ludzkości i zbrodni wojennych.
Cytuję:
“[…] charges that the defendants herein committed Crimes against Humanity and War Crimes, as defined in Control Council Law No. 10, duly enacted by the Allied Control Council on 20 December 1945. These crimes included murders, brutalities, cruelties, tortures, atrocities, deportation, enslavement, plunder of property, persecutions and other inhumane acts, as set forth in Counts One and Two of this Indictment. […]”
Jako zbrodnie przeciw ludzkości i zbrodnie wojenne prokurator Taylor określił m.in.:
„Zachęcanie i zmuszanie do aborcji kobiet pochodzących z krajów Europy Wschodniej w celu zachowania ich zdolności do wykonywania pracy niewolniczej” („Encouraging and compelling abortions on Easter workers for the purposes of preserving their working capacity as slave labor and nations”)
Akt oskarżenia wobec Greifelta obejmował m.in. zezwolenie i dokonywanie aborcji tak dobrowolnej, jak i przymusowej.
Oskarżyciele podnosili przed trybunałem, że zniesienie ochrony prawnej nienarodzonych dzieci w okupowanej Polsce oraz nienarodzonych dzieci robotnic wschodnich w Niemczech, które naziści kwalifikowali jako pozbawione wartości rasowej, były zbrodniami przeciwko nienarodzonym dzieciom.
Z dokumentów z procesu wynika, iż aborcję traktowano jako czyn z samej swej natury wewnętrznie zły. Zarówno przed, jak i po drugiej wojnie światowej lekarze nie mieli wątpliwości, iż życie nienarodzonego dziecka znajduje się pod specjalną ochroną prawną. Oskarżyciele podzielili ten pogląd; również obrońcy nazistowskich zbrodniarzy nie podważali go. Wskazywali jedynie, że oskarżeni nie ponoszą winy za umożliwienie aborcji, skoro same kobiety chciały uśmiercić swoje dzieci.
W trakcie rozpraw oskarżyciele przekonywali, że nawet jeśli aborcja była dobrowolnym aktem (kobieta wyraziła chęć i zgodę) doszło do naruszenia praw nienarodzonych dzieci. Tłumaczono, że aborcja jest „zbrodnią przeciwko ludzkości”, ponieważ „stanowi akt eksterminacji”, „prześladowania z powodów rasowych”, a także „nieludzki czyn”.
Z dowodów przedstawionych przez oskarżycieli jednoznacznie wynikało, iż pozbawienie ochrony prawnej nienarodzonych dzieci i promocja aborcji dokonywana przez nazistowskich urzędników były traktowane jako „zbrodnie wojenne” i „zbrodnie przeciwko ludzkości”.
Aborcja uważano po prostu za formę zabójstwa, a jeśli jest propagowana na szeroką skalę w ramach polityki państwa, to przyjmuje formę „ludobójstwa”. Podkreślano, że aborcja naruszała ogólne zasady prawa wspólne dla wszystkich cywilizowanych narodów.
Tak właśnie było u zarania nowoczesnej ery międzynarodowych praw człowieka.
Telford Taylor, który nadzorował wszystkie procesy norymberskie, powiedział, że „czyny, które obrażają sumienie naszego narodu były z zasady przestępstwami zgodnie ze standardami akceptowanymi we wszystkich cywilizowanych krajach [i mogą być karane] zgodnie zarówno z naszymi własnymi tradycjami uczciwości, jak i standardami sprawiedliwego postępowania akceptowanymi na całym świecie”.
Główny oskarżony Ulrich Greifelt został skazany na karę dożywotniego więzienia. W przypadku dwóch oskarżonych Otto Hofmana, szefa RuSHA od 1940 – 1943 roku i Richarda Hildebranda, głównego szefa policji i SS na Pomorzu od września 1939 r. do lutego 1943 r. sąd uznał za udowodnioną „ponad wszelką wątpliwość” ich winę i odpowiedzialność za wymuszanie aborcji u przymusowych robotnic z krajów Wschodniej Europy i skazał obu oskarżonych na 25 lat więzienia.
W wyroku Trybunał wskazał, że aborcja była jedną z emanacji nazistowskiego ludobójstwa, której przyświecał cel zmniejszenia wzrostu „niepożądanej populacji nie-ludzi”.
Główny oskarżony Ulrich Greifelt, skazany na karę dożywotniego więzienia, zmarł w lutym 1949 po długiej chorobie w więzieniu w Landsbergu.
Otto Hofmann został zwolniony z zakładu karnego w 1954 r., po skróceniu, trzy lata wcześniej, wyroku do 15 lat.
Richard Hildebrandt, który był m.in. przewodniczącym Landgerichtu (sądu regionalnego) w Łodzi, wyższym dowódcą policji, zwierzchnikiem Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa SS, a pod koniec wojny mianowanym na następcę Hoffmanna, został ostatecznie wydany polskim władzom. W Polsce dodatkowo oskarżono go o zbrodnie wojenne w powiecie kartuskim w latach 1939-45. Został skazany przez polski sąd na karę śmierci przez powieszenie, którą wykonano w Bydgoszczy 10 marca 1952 r.
***
W marcu minęły 73 lata od ogłoszenia wyroku w procesie RuSHA, w którym uznano, że aborcja jest formą zabójstwa i narusza „ogólne zasady prawa wspólne dla wszystkich cywilizowanych narodów”.
W czerwcu 2021 r. w Parlamencie Europejskim odbyła się debata nad projektem rezolucji i dołączonym do niego sprawozdaniem, które sporządził Predrag Fred Matić, chorwacki socjalista zasiadający obecnie w Parlamencie Europejskim (tzw. „raport Maticia).
W tym sprawozdaniu aborcja jest przedstawiona prawo człowieka.
W raporcie Maticia zawarte są m.in. postulaty
• nieograniczonego dostępu do aborcji na życzenie,
• wyrugowania klauzuli sumienia z krajowych porządków prawnych
• finansowania ze środków publicznych „możliwości zajścia w ciążę przez mężczyzn transpłciowych”.
Ponadto Matić domaga się ograniczenia możliwości krytycznego wyrażania się na temat wymienionych wyżej pomysłów, gdyż w takim sprzeciwie dopatruje się „naruszenia wartości demokratycznych”.
PE przyjął raport Maticia stosunkiem głosów 378 do 255, przy 42 wstrzymujących się.
PS. Rezolucja Parlamentu Europejskiego nie ma żadnej mocy prawnej. Jest to jedynie deklaracja politycznego kierunku obranego przez Unię Europejską.
***
Przy pisaniu notki autorka korzystała z publikacji:
GREIFELT et al., so-called RuSHA-Trial, US Military Tribunal Nuremberg, Judgment of 10 March 1948, https://www.legal-tools.org/doc/75ac90/
John Hunt, Abortion and the Nuremberg prosecutors; a deeper analysis, http://www.uffl.org/vol%207/hunt7.pdf
https://ordoiuris.pl/ochrona-zycia/pe-przyjal-raport-maticia-jaskrawa-deklaracja-kierunku-obranego-przez-ue
