Alkohol w reklamach i kulturze. „Tak wypada” to słowa, które Polskę kosztują miliardy

Sejm dyskutuje o zakazie reklamy alkoholu, ale, jak wskazują eksperci, prawdziwym problemem jest społeczna akceptacja picia „bo tak wypada”. Coraz częściej słychać głosy, że bez zmian w kulturze i świadomości, żadne przepisy nie przyniosą trwałych efektów.

Polska codzienność z procentami

Według danych KCPU, przeciętny Polak wypija rocznie ponad 170 półlitrowych butelek piwa. Natomiast 30% sprzedaży tzw. małpek przypada na godziny poranne.

Z badań wynika, że niemal 40 procent klientów kupujących alkohol rano to osoby pracujące zawodowo, które sięgają po trunek jeszcze przed rozpoczęciem dnia pracy.

– Czy macie odwagę zamknąć rynek na alkotubki i jeszcze nowsze, wysokoprocentowe wynalazki udające jedzenie dla dzieci? – pytała z sejmowej mównicy Joanna Wicha z Lewicy. Głównie rano, kiedy obywatele i obywatelki idą do pracy.

Według ekspertów, małe porcje alkoholu sprzedawane w niskich cenach to najgroźniejsza forma uzależniania, bo zaciera granicę między okazjonalnym a codziennym piciem.

Reklama alkoholu jako społeczny problem

Według lekarzy i ekspertów, reklamy piwa „bezalkoholowego” z udziałem znanych aktorów utrwalają szkodliwe wzorce. Widzimy alkohol jako symbol luzu, a nie problemu.

Badania opinii publicznej wskazują, że ponad połowa młodych ludzi nie odróżnia reklamy piwa 0% od tej dotyczącej produktów alkoholowych, co, zdaniem psychologów, zwiększa ryzyko inicjacji alkoholowej wśród nieletnich.

– Od lat walczymy z alkoholizmem i nadal mamy mnóstwo nieszczęść, tragedii zarówno w rodzinie, w miejscach pracy, ale też i na drodze – mówiła w Sejmie posłanka Anna Ewa Cicholska z Prawa i Sprawiedliwości. – Alkoholizm to jest choroba społeczna. Dotyka całe otoczenie osoby uzależnionej. Niedopuszczalne są jakiekolwiek reklamy w przestrzeni publicznej promujące alkohol. Jednak najważniejsza jest profilaktyka w aspekcie nadużywania alkoholu i kultury picia.

Jej zdaniem kluczowe jest, by państwo nie tylko wprowadzało zakazy, ale też aktywnie promowało zdrowy styl życia i wspierało rodziny dotknięte problemem alkoholizmu.

Społeczna presja i „tak wypada”

Z badań UCE Research wynika, że 74% Polaków spotyka się z sytuacją, w której ktoś pije nie z chęci, lecz dlatego, że tak wypada. Eksperci alarmują, że to właśnie ten społeczny zwyczaj podtrzymuje popyt na alkohol i utrudnia walkę z uzależnieniami.

Socjolodzy zwracają uwagę, że w Polsce alkohol często pełni rolę społecznego spoiwa, a odmowa picia bywa odbierana jako brak towarzyskości.

– Główny Urząd Statystyczny i Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego potwierdzają, że alkohol w Polsce przyczynia się do ponad 56 tys. zgonów rocznie – przypomina Wicha. – Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że alkohol odpowiada już za ponad 7% wszystkich zgonów w naszym kraju.

Eksperci dodają, że to zjawisko dotyczy nie tylko osób uzależnionych, ale również ich rodzin, które często ponoszą dramatyczne konsekwencje zdrowotne i finansowe.

Edukacja zamiast obojętności

Psycholodzy i lekarze podkreślają, że ograniczenie reklam to tylko początek. Kluczowe będzie wdrożenie programów edukacyjnych, które pomogą przełamać społeczne tabu i odczarować hasło „tak wypada”.

Eksperci postulują wprowadzenie edukacji antyalkoholowej w szkołach oraz kampanii medialnych skierowanych do dorosłych, które pokażą, że trzeźwość to nie wstyd, lecz odpowiedzialny wybór.

Wielu specjalistów wskazuje także, że państwo powinno wesprzeć lokalne inicjatywy samorządowe promujące zdrowy styl życia bez alkoholu.

Tylko połączenie zmian prawnych, edukacji i realnego wsparcia psychologicznego może przerwać błędne koło społecznego przyzwolenia na picie.