szpak80 szpak80
284
BLOG

Dolores Šperková Prchalová

szpak80 szpak80 Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 0


image

Dolores Šperková po mężu Prchalová urodziła się w 1915 r. w Wiedniu, przed wojną pracowała jako wydawca w wydawnictwie Melantrich, było to założone w 1898 r. wydawnictwo Narodowej Partii Robotniczej - socjaliści, wolnomularze od Beneszów i Masaryków, po 1918 r. największe w Czecho-Słowacji i jedno z większych w Europie, działające także w czasie okupacji niemieckiej, po 1945 i po 1948 r. Nazwa wzięła się od nazwiska drukarza i wydawcy z okresu rewolucji protestanckiej - Jiří Melantrich z Aventina /właśc. Jiří Černý Rožďalovický, 1511-1580/ - wyznawca Lutra, pochodzący z rodziny utrakwistów, kalikstynów (jedna z sekt husyckich).
Dolores Šperková przed wojną była działaczką partii Benesza - aktywna politycznie w czechosłowackiej Narodowej Partii Socjalistycznej, gdzie pracowała w Centralnym Sekretariacie Kobiet. Przed wojną wydała dwie prace:
Życie i praca w komisji żeńskiej Czechosłowackiej Narodowej Partii Socjalistycznej (wydawnictwo partyjne - sekretariat komisji żeńskiej, 1937)
Kwadrans za kratami: wesoły reportaż ze smutnych miejsc /1/4 hodiny za mřížemi : veselá reportáž ze smutných míst/ (nakł. własny, 1937)
Po wkroczeniu Niemców w 1939 r. wyjechała do Krakowa, gdzie od kwietnia do czerwca pracowała w konsulacie Czech i "dołączyła do czechosłowackiego ruchu oporu", później wyjechała z Polski do Brytanii, gdzie "aktywnie uczestniczyła w tworzeniu i wydawaniu" oficjalnego organu prasowego Benesa - Cechoslovák. Występuje również przy okazji dwóch publikacji wydanych już w Londynie:
Domů-- : [básně Karla Hynka Máchy a j. / redakcí Doly Šperkové, Václava Beneše a Pavla Kavana], wyd.: Londýn: Doly Šperková, Dr. Václav Beneš a Pavel Kavan, 1939.
T.G. Masaryk druhému odboji : [citátx z jeho děl] / Redakcí D. Šperkové a Dr. V. Beneše, autor: Masaryk, Tomáš Garrigue, 1850-1937, wydawca - V Londýně : D. Šperková a Dr. V. Beneš, 1940.

W drugiej połowie 1941 r. czyli po zerwaniu sojuszu komunistów i nazistów, i wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, zgłosiła się do oddziałów WAAF (żeńska służba pomocnicza RAF). "Ukończyła szkolenie podstawowe i specjalistyczne, a po kilku miesiącach została zapisana na kurs dla oficerów". Następnie pracowała w II Oddziale Inspektoratu Czechosłowackich Sił Powietrznych w Londynie (2. oddelení Inspektorátu ceskoslovenského letectva). Dolores Šperková opisywana jest także jako oficer wywiadu RAF. W czasie pracy w wojsku, w 1942 roku, poznała Eduarda Prchala, pilota wojskowego, znanego z zamachu w Gibraltarze, wzięła z nim ślub 3 września 1943 r., zaraz wypisaniu Prchala ze szpitala, gdzie trafił w wyniku tego, no, wodowania.

W latach 1939-1943 - planowano utworzenie konfederacji Polsko-Czechosłowackiej. W grudniu 1943 r. Benesz (za pośrednictwem ambasadora) podpisał w Moskwie uzgodniony wcześniej tekst czechosłowacko-sowieckiego układu o przyjaźni, pomocy i współpracy.

"Dolores Prchalová została zwolniona ze służby z powodów rodzinnych w styczniu 1945 r." - zapewne chodzi o urodziny córki. "Po wojnie wróciła do Czechosłowacji i mieszkała w Pradze. Opuściła swój kraj po raz drugi pod koniec września 1950 r." czyli przeszło 2 i pół roku po przewrocie komunistycznym - mieli być wraz z mężem nachodzeni przez służbę bezpieczeństwa. "Po wojnie Prchal wrócił do Czechosłowacji wraz z rodziną, a po opuszczeniu wojska dołączył do czechosłowackich linii lotniczych na początku 1946 roku. Awansował - do ucieczki w 1950 r. pracował jako główny pilot, pilot testowy i instruktor czechosłowackich linii lotniczych. "Po przewrocie w lutym 1948 r. [był wtedy w Indiach] zaczął myśleć o emigracji". Wraz z kolegami pilotami uciekli samolotem w 10 osób. Starał się uzyskać pracę w lotnictwie najpierw w Anglii, później, po wyjeździe, także w USA, bez powodzenia - brak zaufania? Pracował jako nauczyciel w szkołach czeskich i później jako bibliotekarz. Dolores Prchalová zmarła 6 lat po swoim mężu w 1990 r. w wypadku samochodowym.

image
Grób pułkowników czeskiego lotnictwa Prchala i Prchalovej w USA.

------
Inspiracja:
image
1952 r. "Following Their Arrival In New York, Capt Edward Prchal and his wife watch their daughter, Eda, 7, as she talks to her teddy bear at the office of the International Rescue Committee. Capt. Prchal is the Czechoslovakian pilot who took part in a sensational escape from his native land in a stolen plane. Three pilots and their families were aboard plane on the flight from Belgrade to England".

szpak80
O mnie szpak80

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura