W trakcie prac wykopaliskowych na terenie Polski znaleziono mnóstwo pięknych ozdób z różnych epok. Najwięcej z nich wykonanych było z brązu, wiele ze srebra, pojedyncze sztuki ze złota. Złota biżuteria zachowała się w doskonałym stanie.
Na Śląsk pierwsi poszukiwacze złota dotarli 4000 lat temu. W średniowieczu złoto wydobywane było w okolicach Złotoryi, Lwówka Śląskiego, Legnickiego Pola, Mikołajowa, Wądroża Wielkopolskiego i Złotego Potoku. [3]
W notce tej przedstawię przykłady złotych ozdób z rożnych epok. Takich ozdób wykopano znacznie więcej, ale nie dysponuję ich czytelnymi fotografiami lub nie znam ich datowania. Nie umieściłam zdjęć ozdób jedynie pozłacanych lub wypełnionymi złotymi blaszkami dla celów dekoracyjnych.
Ozdoby z epoki wczesnego brązu (2300-1400 r. p.n.e)
Pierwszy pierścień wykopano w Żerkowie, pow. Jarocin, zaś drugi i trzeci w Łękach Małych, pow. Kościan. Pierścienie te znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu. [1]
Ozdoby z epoki brązu (1400-400r. p.n.e.)
Złoty naramiennik znaleziony w Letninie
(powiat pyrzycki), młodsza epoka brązu
Ten unikatowy zabytek przechowywany jest w Muzeum Narodowym w Szczecinie. Został on wykonany ze złotego pręta o przekroju trójkątnym, zakończony dwoma spiralnymi tarczkami. Powierzchnia boczna ozdobiona jest rytymi liniami. Naramiennik wykonano prawdopodobnie w V okresie epoki brązu, tj. w latach 1000-850 p.n.e. Odnaleziono go w 1840 roku, był zakopany ok. 1 m. pod powierzchnią ziemi.
Trzy złote bransolety z Orla
Bransolety odnaleziono w 1837 roku w Orle, gmina Radowo Małe, województwo zachodniopomorskie. Aktualnie przechowywane są w Muzeum Narodowym w Szczecinie. Wykonane są ze złotej blachy, brzegi są zawinięte do wewnątrz, tworząc obręcz o średnicy 8 cm. Wykonano je w V okresie epoki brązu, tj. w latach 1000-850 p.n.e.
3 połączone bransoletki wykopane pod Jasłem
Wszystkie umieszczone poniżej ozdoby zostały odnalezione w Witaszkowie, aktualnie znajdują się one w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu.
Oprawa krótkiego sztyletu krótkiego [1]
Okucia pochwy miecza [1]
Naszyjniki [1]
Okucie osełki kamiennej [1]
Wisiorek [1]
Ozdoby z epoki żelaza (200 r. p.n.e - 500 r. n.e.)
Wisiorki [1]
Wisiorek koniec I wieku
Złote wisiorki z 2 wieku
Wisiorki z 2 wieku były wystawiona na wystawie czasowej w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku. Pochodzą w grobów kobiecych kultury wielbarskiej.
W trakcie prac wykopaliskowych w Pakoszówce koło Sanoka odnaleziono złoty wisiorek z przełomu II i III wieku.
Złoty wisiorek, przełom II/III w.
Złoty wisiorek, przełom II/III w.
Złota zawieszka, przełom III/IV w.
Na zakończenie załączam filmik przedstawiający wybrane eksponaty znalezione we wsi Czarnówko na terenie największej w Europie starożytnej nekropolii z okresu od II wieku p.n.e. do III wieku n.e. Przedmioty te znajdują się w muzeum Lęborku.
Notkę tą dedykuję tym wszystkim osobom, którzy nie mieli okazji poznać ciekawej historii naszych praprzodków żyjących w starożytności.
Bibliografia:
- Pradzieje Wielkopolski. Muzeum Archeologiczne w Poznaniu
- Złoty naramiennik z Letnina
- Historia wydobycia złota
