Terra incognita Krystyny J.

- Nie mam i nie chcę mieć z tym krajem niczego wspólnego – powiedziała dziś w Dublinie Krystyna Janda zaznaczając wyraźnie, że nie chodzi jej o Polskę jako taką, tylko o wariant Polski nacjonalistycznej i pełnej ruchów faszyzujących, Polskę przeżywającą to, co się właśnie stało. Nie wytrzymałem i zapytałem przez pół sali co też się stało, bo może coś się stało, czego nie wiem (tv nie ogladam ani tvn i gazet polskich nie czytam) i może warto byłoby się przyłączyć do niechcenia mienia niczego wspólnego.

Dla porządku dodam, że większość spotkania poświęcona była karierze pani Krystyny, jej rolach, współpracy z reżyserami i te de. Po drugie: nie pamiętam, czy padło słowo „ruchy faszyzujące”, ale kontekst właśnie był taki. Pani Krystyna rozwiała moje wątpliwości – nic konkretnego w w jakimś danym momencie się nie wydarzyło.

Wskazała za to na proces. Mówiła o marszach (jakich?), o ruchach nacjonalistycznych i w ogóle poruszała się w obszarach o niewyraźnych granicach wymagając na dodatek od biednych emigrantów towarzystwa na owej terra incognita. Ni z tego ni z owego wspomniała też, że pracując obecnie nad "Grubymi rybami" Bałuckiego znalazła frazę o tym, że coś rośnie jak żydowskie odsetki i poinformowała, że kiedyś, przed wojną było to w sumie sympatyczne powiedzonko, a teraz poprawność nie pozwala...

Niczego z wątku żydowskiego kompletnie nie zrozumiałem i nie wiem, czy ona jest za czy przeciw. 

I nawet nie to mnie zdenerwowało, że ona nie chce czy nie potrafi zdefiniować, powiedzieć konkretnie o co jej chodzi, że domaga się doklejania sensów do jej półsłówek, ale to, że sala przyjmowała bezkrytycznie te prawdy i domyślała sobie resztę jeden Bóg wie gdzie ją lokując i do czego doklejając. Setka (albo ze dwie) publiki kiwała głowami, szeptała i nikomu nie przyszło do głowy powiedzieć: zacznijmy mówić o konkretach, nie rzucajmy bułek do wody wołając taś taś taś.

Emigrancka samoocena jest tak niska i jesteśmy tak podatni na jakiekolwiek pogłaskanie nas po głowach, że dziś wieczorem przywiodło mi to na myśl dom dziecka i wyciągające się do blond-pani rączki: weź mnie!

Żeby nie było: ja do Jandy nic nie mam; ona pisze, gra, reżyseruje, jest spoko i nie szczerzy się (mam nadzieję, dwa lata polskiej TV nie oglądałem) w reklamie lodów czy tam innego banku. Spoko aktorka, przebłyski wirtuozerii – ot – Krzynówek polskiej sceny. Wiadomo, że nie zawiedzie i że gra do końca, choć czasem gra ta jest bardzo czytelna. Ale jeśli głównym z tworzyw pracy dla niej jest słowo, to niechże do dykcji i akcentu doklei precyzję.

Jeszcze jedno: spotkanie prowadził Krzysztof Zanussi i wypracowana została taka formuła, że ktoś z Sali zadaje pytanie (sala bez mikrofonu, więc słyszalność słaba) i wtedy Zanussi już do mikrofonu powtarza to pytanie… Jeden pan zadawał oczywiście pytanie przez dwie minuty, a Zanussi (jak w Rejsie) zreferował: Pan pyta o zawód społeczeństwa po roku 89...

Pytającego wgniotło w drewniane krzesło aż skrzypnęło…