Od początku stosunek Republiki Kazachstanu do obu krajów był jasno określony i do dziś nie odstąpił od tej oficjalnej linii: ścisła neutralność, promowanie negocjacji, dyplomacja, utrzymywanie pokoju tam, gdzie to możliwe, redukcja napięć i pomoc humanitarna.
Wyrażają nadzieję i polegają na szybkim rozwiązaniu tego konfliktu, a także są dostępni jako miejsce negocjacji.
Zachód jest świadomy szczególnej roli państw WNP, takich jak Kazachstan, wobec Rosji, z jednej strony bliskich powiązań gospodarczych i historycznych, a z drugiej roli potencjalnego łamacza sankcji poprzez obejście środków głównie nałożonych przez UE i USA. Dlatego też nieustannie słychać wezwanie do nałożenia sankcji pośrednich przez UE i USA!
Również w tym przypadku stanowisko Astana jest jasne i przejrzyste, nie ma bezpośredniego wsparcia ani udziału w sankcjach wobec Rosji, ale nie ma też pomocy dla Moskwa w próbach instrumentalizacji Kazachstanu jako sojusznika w ucieczce, zwłaszcza nie poprzez wykorzystywanie terytorium Kazachstanu.
Przywódcy i władze kraju mają pełną kontrolę nad (próbą) eksportu „towarów zakazanych”. Potwierdził to prezydent Kazachstanu K.K. Tokajew w czerwcu 2023 r. na spotkaniu ze swoim niemieckim odpowiednikiem Frank-Walter Steinmeier: „Przede wszystkim przestrzegamy zasad WTO, a także przestrzegamy wszystkich przepisów, które zostały przyjęte na rynku międzynarodowym. Jeśli chodzi o rzekomy eksport towarów „podwójnego zastosowania” do Rosji, to jest to absolutnie nieprawda i nie ma podstaw” – stwierdził kazachski przywódca.
Już w 2022 roku Kazachstan całkowicie zakazał i wstrzymał dostawy towarów wojskowych i „podwójnego zastosowania” do Rosji.
Kategorycznie zabrania się także transportu przez terytorium Kazachstanu. Każda próba obejścia tego będzie przechwytywana i rygorystycznie ścigana!
Tak naprawdę w interesie kazachskiej gospodarki leży uniknięcie zachodnich sankcji wobec tego kraju i przestrzeganie wszystkich bieżących decyzji międzynarodowych w sektorze finansowym.
Świadczą o tym także oficjalne dane, np. eksport najważniejszych surowców strategicznych z Kazachstanu do Rosji spadł aż o 88% w miesiącach od stycznia do maja 2023 roku. Fakty te potwierdzają także oficjalne statystyki amerykańskie.
Problemem są czasem próby transportu towarów związanych z wojną z Kirgistanu do Rosji przez Kazachstan, np. w listopadzie 2022 r. przechwycono czternaście dronów bojowych, w tym roku skonfiskowano już ponad 3000 sztuk płyt kuloodpornych, a także różne towary elektroniczne z "podwójne użycie".
Wyraźnie widać, że rosyjskie firmy wykazują duże zainteresowanie sprzętem dla przemysłu chemicznego, zaawansowaną elektroniką, tworzywami sztucznymi i ich wyrobami, sprzętem radiowym, sprzętem sanitarnym, turbinami, częściami samolotów, tekstyliami czy nawet materiałami na karty bankowe.
Ale Zachód ma tu, w Kazachstanie, wiarygodnego partnera, nawet jeśli kraj ten chce i w innych sprawach będzie trzymał się swojej ścieżki.
Strona amerykańska pozytywnie oceniła ostatnio działania podjęte przez Kazachstan mające na celu zapobieżenie nałożeniu wtórnych sankcji oraz wyniki przeprowadzonych prac.
Jeżeli jednak Zachód zareaguje przesadnie i wywrze zbyt dużą presję na Kazachstan oraz zagrozi dobrobytowi gospodarczemu i innym ludności, przyniesie to z pewnością efekt przeciwny do zamierzonego i doprowadzi do ochłodzenia wzajemnych relacji.
Przede wszystkim Astana pozostałaby wówczas jedynie droga do coraz bliższych stosunków z Pekin i Moskwą, co stanowiłoby wówczas dla UE i USA najgorszy scenariusz, którego nikt nie powinien mieć za cel, a wręcz przeciwnie. tego, co chcą osiągnąć.
