Łagodne wprowadzenie do matematycznej kuchni systemów głosowani

Wielu autorów i komentatorów salonu popełniło teksty zawierające kategoryczne opinie o wynikach negocjacji systemu głosowania w Brukseli. Bardzo nieliczni podjęli jakąkolwiek próbę uzasadnienia swoich opinii. Przeważały formułowane ad hoc emocjonalne sądy o polskich negocjatorach, umieraniu bądź nie za "pierwiastek", fobiach antyunijnych i antyniemieckich itp. Głosom o "zwycięstwie" towarzyszyły głosy o "sromotnej klęsce".

Tymczasem stan faktyczny jest inny. Po przyjęciu traktatu nicejskiego do gry właczyli się polscy naukowcy, których do tego czasu nikt nie zaprosił do współpracy. Nicejski system głosowania dla 25 krajów (EU-25) został dokładnie przeanalizowany, porównany z wcześniejszym systemem funkcjonującym dla piętnastki (EU-15) i późniejszymi propozycjami konwentu i systemem w traktacie konstytucyjnym. Dzieki tym analizom strona polska przestała się poruszać w materii systemów głosowań jak dziecko we mgle i w ostatnich negocjacjach była doskonale przygotowana od strony merytorycznej. Naukowcy wchodzili zresztą w skład polskiej delegacji i mogli na bieżąco oceniać różne warianty pojawiające się w negocjacjach, co nie jest sprawą trywialną.

Pora podać nazwiska tych śmiałków, którzy stworzyli matematyczne zaplecze: Wojciech Słomczyński (matematyk, UJ), Karol Życzkowski (fizyk, UJ + PAN), Tadeusz Sozański (socjolog, UJ, a obecnie AP Kraków) i ich wspołpracownicy.

Chociaż inicjatywa wyszła ze strony niezależnych naukowców z różnych dziedzin to tylko dzięki zrozumieniu i woli ze strony obecnego rządu premiera Kaczyńskiego eksperci zostali partnerami polskich negocjatorów. Dla przykładu Niemcy negocjując z pozycji siły nie zdecydowali się na argumentację merytoryczną i włączyli do swojego sztabu prawników.

System pierwiastkowy proponowany przez Polskę ma doskonałe uzasadnienie matematyczne, ma wiele zalet wcześniejszego systemu EU-15 i jest wolny od nieregularności konkurencyjnych systemów głosowań (np. wrażliwość na niewielkie zmiany wielkości populacji, sprzeczne z oczekiwaniami własności koalicji blokujących itp.). System ten ma poparcie ekspertów międzynarodowych ( http://www.cft.edu.pl/edu/karol/018.pdf ). Niestety nie podjęto negocjacji merytorycznych a negocjacje z pozycji siły zostały zdominowane przez Niemcy (model takich negocjacji opisał Mrożek w jednoaktówce "Na pełnym morzu").

W tej sytuacji Polska musiała zrezygnować z forsowania wbrew wszystkim systemu optymalnego dla całości Unii i skupić się na swoich interesach, które oznaczały obronę Nicei tak długo jak się tylko da, a póżniej wbudowanie korzystnych mechanizmów blokujących (które jednak działają obusiecznie i mogą być wykorzystane również przez inne kraje).

Oczekując na pogłębioną analizę matematyczną wyników negocjacji w Brukseli proponuję zapoznanie się z dorobkiem "polskiej szkoły systemów głosowania" dostępnej w internecie dla profesjonalistów i gawiedzi.

Proponuję zacząć od dokumentów opisujących model pierwiastkowy:

http://www.cft.edu.pl/edu/karol/013.pdf + http://www.cft.edu.pl/edu/karol/017.pdf

i dialogu nt. własności systemów głosowania

http://www.cyf-kr.edu.pl/~ussozans/dialog.pdf .

Zainteresowanych zachęcam do odwiedzenia stron prof. Życzkowskiego

http://www.cft.edu.pl/edu/karol 

i doktora Sozańskiego

http://www.cyf-kr.edu.pl/~ussozans/voting.htm

gdzie są wszystkie dane, artykuły i nawet symulacyjny program komputerowy.