|
Problem dostępu pacjenta i osób bliskich do dokumentacji medycznej ponownie przywołany1
Pacjent ma prawo dostępu do dokumentacji medycznej, mieści się ono w prawie do informacji o jego stanie zdrowia2. Art. 26 ust. 1 i 2 ustawy z 6 XI 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. nr 52, poz. 417) stanowi, że podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu bądź osobie upoważnionej przez pacjenta (np. małżonkowi czy adwokatowi), a po śmierci pacjenta osobie upoważnionej przez pacjenta za życia3. Ustawodawca nie przewiduje formy upoważnienia, co oznacza, że może ono być zarówno pisemne, jak i ustne, np. z adnotacją w dokumentacji medycznej czy w innym piśmie, jest to więc tylko kwestia dowodowa.
Czasami się jednak zdarza, że zakłady lecznicze utrudniają lub odmawiają pacjentowi wglądu do dotyczącej go dokumentacji medycznej bądź dokonania z niej odpisów. Jest to wówczas naruszenie ustawy, która nakłada na zakłady obowiązek udostępniania dokumentacji medycznej, a także zawartego w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawa dostępu obywatela do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych, chyba że ograniczenia wprowadziła ustawa (art. 51.1.). Jest to także sprzeczne z Europejską Konwencją Bioetyczną, która stanowi, że każdy ma prawo zapoznania się z wszelkimi informacjami zebranymi na temat jego zdrowia (art. 10). Europejski Trybunał Praw Człowieka w orzeczeniu w sprawie McGinley and Egan v. Umted Kingdom z 9 VI 1998 r., 27 EHRR 1 stwierdził, że władze publiczne są zobowiązane do utrzymywania stosownej procedury, w ramach której pacjent mógłby uzyskać dostęp do dokumentacji medycznej, a w orzeczeniu w sprawie Gaskin v. United Kingdom z 7 VII 1989 r., 12 EHRR 36 powiedział, że odmowa udostępnienia dokumentacji medycznej pacjenta prowadzi do naruszenia prawa do życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności)4. Odmowa narusza też prawo do sądu (art. 6 Konwencji), jeżeli brak dokumentacji to uniemożliwia lub utrudnia (orzecz. w sprawie K.H. and Others v. Slovakia, no. 32881/04 z 28 IV 2009 r.).
Dokumentacja dotycząca pacjenta (historia zdrowia i choroby, historia choroby, wyniki badań diagnostycznych, orzeczenia i opinie lekarskie, zdjęcia RTG itp.) nie może być „tajna" dla pacjenta, gdyż ma on pełne prawo do informacji. Udostępnienie dokumentacji nie oznacza tylko prawa do wglądu, lecz również do dokonania wszelkich notatek, odpisów, kserokopii.
Z żądaniem dostępu do dokumentacji medycznej pacjent (jego przedstawiciel ustawowy) lub osoba przez niego upoważniona zwraca się do kierownika zakładu leczniczego, prowadzonego przez podmiot leczniczy (o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z 15 IV 2011 r. o działalności leczniczej, Dz. U. nr 112, poz. 654), a w przypadku świadczeniodawców udzielających świadczeń medycznych w formie indywidualnej lub grupowej praktyki zawodowej do tych osób.
Artykuł 26 ustawy nie zawiera żadnych ograniczeń co do zakresu udostępniania dokumentacji medycznej. Natomiast rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. nr 252, poz. 1697) określa jedynie sposób jej udostępniania. Pacjent ma prawo do dokumentacji indywidualnej wewnętrznej (w szczególności historia zdrowia i choroby i historia zdrowia) i zewnętrznej (skierowania do szpitala, na badania diagnostyczne i konsultacje, zaświadczenia, orzeczenia, opinie lekarskie, karty informacyjne z leczenia szpitalnego), która go dotyczy. Ma także prawo do udostępnienia mu dokumentacji medycznej zbiorczej (ksiąg przyjęć i wpisów, raportów lekarskich, raportów pielęgniarskich, zabiegów, pracowni diagnostycznej, bloku lub sali operacyjnej bądź porodowej itp., rejestrów, formularzy, kartotek), prowadzonej przez zakłady w zakresie dotyczącym jego osoby, a w razie odmowy uznania tego uprawnienia przez zakład, może zaskarżyć czynność zakładu do sądu administracyjnego. W tej sprawie poszkodowana, która wytoczyła szpitalowi proces odszkodowawczy, nie mogła uzyskać dostępu do dokumentacji zbiorczej, wniosła więc skargę do NSA. Jej prawo dostępu do tej dokumentacji szpital kwestionował nawet przed sądem, jak również właściwość NSA do rozstrzygania takich spraw. NSA (7) w wyroku z dnia 19 maja 2003 r. (OSA 1/03, OSP 11/2003, poz. 136) stwierdził, że sprawa udostępnienia pacjentowi dokumentacji medycznej nie jest załatwiana w drodze decyzji administracyjnej. Udostępnienie dokumentacji to czynność (działanie) z zakresu administracji publicznej polegająca na uznaniu uprawnienia pacjenta wynikającego z przepisu prawa. Odmowa udostępnienia dokumentacji narusza prawo. Prawo dostępu do dokumentacji medycznej ma bowiem charakter prawa podmiotowego, które może być dochodzone na drodze postępowania cywilnego.
Pacjent może upoważnić inną osobę do dostępu do dokumentacji medycznej za życia i/lub po jego śmierci. Cyt. wyżej rozporz. Ministra Zdrowia stanowi, że w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej pacjenta zamieszcza się lub dołącza do niej między innymi oświadczenie...
http://www.prawoimedycyna.pl/index.php?str=artykul&id=1322
|
