Życie (i śmierć…) płatają niespodziewane figle. Kilka dni temu uczestniczyłem w teoretycznych z mojej strony dyskusjach na temat reakcji na śmierć bliskiej osoby. Chodziło o rodzaje reakcji ogólnie i reakcję Jarosława Kaczyńskiego szczególnie (link1, link2).
Wczoraj skończyła się teoria, stanąłem twarzą w twarz z praktyką. Zmarł nagle mój najbliższy Przyjaciel, człowiek jeszcze młody, taki, który nie powinien odejść. Informację przekazała mi jego żona, ledwo zrozumiałem poprzez lamenty w czym rzecz. Rzuciłem wszystko, wsiadłem w samochód i pojechałem. Nie było to blisko, jechałem mniej więcej pół godziny. Później czekałem pod domem Zmarłego, aż policja zakończy czynności. Miałem więc dużo czasu na rozmyślania.
W pewnym momencie przypomniały mi się roztrząsania na temat zachowania Jarosława Kaczyńskiego. On na wieść o śmierci brata odpowiedział oskarżeniem. Bez namysłu. Uświadomiłem sobie, że moja reakcja była odwrotna – zarzuciłem sobie, że ostatnio zaniedbywałem Przyjaciela, że od dłuższego czasu u niego nie byłem, nie dowiadywałem się o stan zdrowia, nie pogadałem jak należy o wszystkim i niczym. Że powinienem go odwiedzić, może akurat do dramatu by doszło podczas mojej obecności, miałbym szansę na pomoc, interwencję, wezwanie karetki?
Natomiast nie wpadło mi do głowy zarzucać komuś cokolwiek. Nie zarzuciłem jego żonie, że była w pracy, zamiast pielęgnować swojego mężczyznę. Nie rzucałem gromów na rehabilitanta, że kiepsko Przyjaciela rehabilitował. Na myśl mi nie przyszło, by wyzywać pogotowie, policję i prokuratora od ostatnich. Różnica charakterologiczna? Inny temperament? Brak empatii?
Podejrzewam, że rozbieżność może mieć inną przyczynę (dla najmniej spostrzegawczych powtórzę – to hipoteza, a nie akt oskarżenia). Przyczyna ta istnieje w mentalności ludzi przyzwyczajonych do wytykania ździebeł w cudzych oczach. Takich ludzi, którzy nie są zdolni do samokrytycznej oceny. Ludzi, którzy bez trudu potrafią zdemaskować łajdaków odpowiedzialnych za jakieś fiasko, jednocześnie będąc niezdolnymi do wyznania własnych omyłek lub zaniechań.
To nie jest czynnik indywidualny. To element powszechnego nastawienia charakterystycznego dla pewnych środowisk ceniących się bardzo wysoko i z tej wysokości wystawiających certyfikaty przyzwoitości. Lub, pisząc prościej, chodzi mi o takich, co sami z nieprzymuszonej woli regularnie chodzą na zakupy do salonu cierniowych koron.
Przykładów jest wiele, wskażę więc tylko dwa znamienne. Historyczny i aktualny. Historyczny to powstanie warszawskie. Tragiczna pomyłka Bora i dwóch-trzech jego zdemoralizowanych kompanów. Obowiązkowa powstańcza ikonolatria nie jest w stanie ukryć klęski tego zrywu. Klęska musi mieć jakichś winnych. Kto zatem jest winny tej katastrofy? Winnymi są przede wszystkim Niemcy, Sowieci, Alianci. Niemcy – bo się Borowi nie poddali. Sowieci – bo stanęli. Alianci – bo nie pomogli. W wyliczance tej brak jednak osób, od których szukanie odpowiedzialnych za porażkę należałoby zacząć… Odnośnie wypadku w Smoleńsku identyfikacja winnych jest identyczna: Rosjanie, reżim Tuska, jakieś nieokreślone, ciemne siły, przestarzały samolot. Natomiast o żadnych naciskach z salonki czy błędzie pilota mowy być nie może. Winni są ONI. My nieustannie jesteśmy czyści i niepokalani. Jesteśmy ofiarami.
Ofiarami losu.
Ja jednak do końca życia będą sobie wyrzucał, że zamiast jechać kupować jakieś graty w supermarkecie powinienem pojechać do Przyjaciela. Niemal na pewno bym zdążył. Tak, to nielogiczne, emocjonalne stanowisko. Lecz przynajmniej przyzwoite.
Inne tematy w dziale Polityka
