Monastyr św. Mikołaja od kotów
Turyści odwiedzający Cypr, pierwszą rzeczą na jaką zwrócą uwagę, to całe zastępy kotów sprawiające wrażenie, że to one są tu najważniejsze. Są niemal wszędzie, wylegują się na murkach, zbijają bąki przed restauracjami, nic sobie nie robiąc z przepisów sanitarnych plączą się po zapleczach restauracji. Czasem przysiądą się do stolika by zjeść wspólny z gośćmi posiłek. Widać dobre traktowanie kotów. Koty są zadbane, na ulicach rozstawione karmidełka i pojemniki z wodą. Kocie życie: żyć nie umierać. Cypryjskie koty są nieco inne od europejskich, mają mniejsze, bardziej pociągłe pyszczki, według badań genetycznych są najstarszymi udomowionymi kotami i są niestety rude, co jednak nie przekłada się na ich charaktery, bo są ufne i nie mają tego przerażającego, diabolicznego wzroku. Są jeszcze inne, puchate, wyglądajce jak króliki angorskie. Też łagodnych charakterów.
Zastanowiło mnie takie dobre traktowanie kotów. Nikt ich nie przepędza, nikt nie traktuje z buta, jak się często tu i ówdzie widuje. Coś w tym jest dziwnego, czymś sobie musiały te mruczące czworonogi na taki szacunek zasłużyć ? Sprawę należało zbadać. W tym celu trafiłem na Przylądek Koci, pod Limassol, do klasztoru św. Mikołaja od kotów. To wg przekazów najstarszy monastyr na wyspie, choć to co widzimy dziś, to obiekt odbudowany po turckiej pożodze. No i tu przeżyjemy prawdziwe zaskoczenie, bo jeśli w Limassol, czy w Nikozji widzimy sporo kotów, to w klasztorze św. Mikołaja są same koty, a mniszek, ich opiekunek nie widać wcale. Choć są, bo ktoś się tymi kotami opiekuje. Obecnie w klasztorze rezyduje setka kotów. I tu nieoczekiwanie udało się rozwiązać zagadkę cypryjskich kotów. Choć nie do końca, bo mam aż trzy wersje historii, z których ostatnia całkowicie wyklucza fakt, że koty na Cyprze mogły przetrwać. O czym na koniec. Otóż pierwsza wersja mówi nam, że podczas długoletniej suszy wyspie przytrafiła się plaga jadowitych węży. Święta Helena, matka cesarza Konstantyna Wielkiego święta Prawosławia i Kościoła katolickiego, osoba niezwykle pobożna, fundatorka niemal wszystkiego, co dla Chrześcijan ważne w Jerozolimie, podarowała mnichom spod Limassol stado kotów do obrony przed wężami.
Wg przekazów kotów było 300. Inna wersja kociego mitu mówi o tysiącu kotów przywiezionych na wyspę przez ludzi Konstantyna Wielkiego. Jak było nie wiemy, w każdym razie koty są i zgodnie z innymi przekazami dość szybko rozprawiły się z wężami. Według pewnego przewodnika po wyspie, węże były tak jadowite, że smierć ugryzionego człowieka następowała po 15 minutach. Ukąszenie zaś kobiety skutkowało śmiercią węża, również po 15 minutach. To taki żart seksistowski, za który już wkrótce w Polsce rządzonej przez ludzi w rodzaju Juzefaków i Żukowskich, Nowackich oraz innych ministerek, aktywiszcz i przewodniczącyń, można będzie zarobić sankcję prokuratorską. Ale to tylko taka krótka dygresja rodem z Cypru.
Trzecim mitem, choć bliższym historycznie to fakt oblężenia i zdobycia Famagusty przez Lala Mustafę. Kampania turecka na Cyprze w 1570 roku była tak zajadła i krwawa, że Wenecjanie na czele z dowódcą obrony Famagusty, Bragadinem poddali się dopiero po zjedzeniu ostatniego kota. Uprzednio wysławszy do raju aż 60 tysięcy pohańców. Zgodnie z tym przekazem na wyspie nie powinno być kotów. Po kaźni i oskórowaniu Bragadina przed katedrą św. Mikołaja w Famaguście, miejscu koronacji królów Cypru, Turcy przystąpili do systematycznej likwidacji klasztorów i kościołów na Cyprze. Katedra św. Mikołaja w Famaguście to dziś meczet Lali Mustafy Paszy. Po zburzeniu klasztoru na Kocim Przylądku, koty będące pod opieką mnichów, jako " bezprizorne " powędrowały w głąb wyspy, mnożyły się i dziś podobno jest ich więcej niż Cypryjczyków, co jest oczywiście kolejnym mitem. Jednak są, co wyraźnie da się zauważyć, mimo że w Famaguście zjedzono ich pobratymców do ostatniego futerka
Famagusta, miejsce kaźni Bragadina
Przed katedrą św. Mikołaja, obecnie meczet
6
Groby dwóch ostatnich przełozonych monastyru św. Mikołaja od kotów
