"Les Gavroches", rzeźba, Antonio Sciortino, 1904 r.,
Narodowe Muzeum Sztuk Pięknych w Valletcie, fot. Marek Sikorski (2025 r.)
W Górnych Ogrodach Barraka w Valletcie znajduje się rzeźba „Les Gavroches”. W rzeczywistości jest to kopia z 2000 roku słynnej rzeźby Antonio Sciortino (1879-1947), znanego maltańskiego rzeźbiarza, wykonanej w 1904 roku. Oryginał tej rzeźby został przeniesiony do Narodowego Muzeum Sztuk Pięknych w Valletcie ze względu na ochronę i zabezpieczenie.
Rzeźba przedstawia trójkę dzieci - ulicznych urwisów i nawiązuje do fikcyjnej postaci Gavroche, bohatera rewolucji 1832 roku, z powieści „Nędznicy” Wiktora Hugo. Nie jest to pomnik Gavroche z tej powieści, lecz wizerunek dzieci zwanych ulicznymi urwisami – to wymaga podkreślenia, czyli tzw. „Les Gavroches” – małych bojowników o wolność. Dlatego na cokole jest wyraźnie napisane „Les Gavroches”, a nie Gavroche.
Antonio Sciortino ukończył rzeźbę „Les Gavroches” w 1904, kiedy to mieszkał w Rzymie. Rzeźbę wystawiano publicznie w Rzymie i w Paryżu.
Ostatecznie została zakupiona przez Society of Arts, Manufacturers and Commerce, za cenę 120 funtów i w 1907 roku stowarzyszenie to przekazało ją do Valletty. Na cokole rzeźby znajduje się napis upamiętniający jej przekazanie:
„LES GAVROCHES/
BY THE MALTESE SCULPTOR / ANTONIO SCIORTINO / PRESENTED TO THE GOVERNMENT / BY/ THE SOCIETYOF ARTS. MANUFACTURES AND COMMERCE /1907”
(tłum.: „ LES GAVROCHES/ PRZEZ MALTAŃSKIEGO RZEŹBIARZA / ANTONIO SCIORTINO / PRZEKAZANE RZĄDOWI / PRZEZ / STOWARZYSZENIE SZTUK, PRZEMYSŁU I HANDLU /1907”.
W czasie II wojny światowej dzieło to zostało usunięte z Ogrodów Barraka w celu zabezpieczenia przed działaniami wojennymi, a po wojnie wróciło na swoje dawne miejsce.
16 stycznia 1951 premier George Borg Olivier podczas podarował księżniczce Elżbiecie (późniejszej królowej Elżbiecie II) mały wykonany z brązu model „Les Gavroches”, wykonany przez Antonio Sciortino.
Wizerunek tej rzeźby pojawił się na monetach maltańskich i na monetach euro oraz na znaczku Poczty Maltańskiej.
Rzeźbę „Les Gavroches” uznaje się za najwybitniejsze dzieło Antonio Sciortino, którego twórczość i życie związane było z Włochami i z Maltą. Urodził się w Żebbuġ na Malcie i pod wielu latach pobytu we Włoszech wrócił do Valletty i od 1937 roku aż do śmierci pracował jako kurator w Muzeum Sztuk Pięknych.
Jego słynnym dziełem, jednym z kilku w Valletcie, jest Pomnik Wielkiego Oblężenia upamiętniający obronę Malty w 1565 roku.
Dzieło to złożone jest z wizerunku trzech postaci symbolizujących odwagę, wiarę i męstwo obrońców Valletty. Pomnik ten odsłonięto (stoi przed Sądem Sprawiedliwości w Valletcie) 8 maja 1927 roku.
Inne tematy w dziale Kultura
