Pomnik Wielkiego Oblężenia w Valletcie. Ciekawostka historyczna

 
Pomnik Wielkiego Oblężenia Malty, 1927 r., Antonio Sciortino, Valletta (domena publiczna,

link: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Great_Siege_Monument_-_Valletta.jpg..

Malta, a właściwie kiedyś rezydujący na niej Joannici i mieszkańcy tej wyspy, uratowali Europę przed islamskim zagrożeniem ze strony Imperium Osmańskiego. W 1565 roku nieprzyjacielskie wojska próbowały zdobyć wyspę, a dzielni Joannici i Maltańczycy stawili temu opór, który kosztem wielkich ofiar zatrzymał ekspansje Islamu na Europę. 
Dzięki tej ofierze Malta zyskała uznanie jako Antemurale Christianitas– czyli przedmurze chrześcijaństwa. Pamięć o tym heroizmie i tragedii zapisała się siłą rzeczy na trwałe w dziejach wyspy. Świadectwem ducha nardu maltańskiego i odwagi Joannitów – obrońców chrześcijańskiej cywilizacji jest Pomnik Wielkiego Oblężenia. Stoi na Misraħ l-Assedju l-Kbir (Great Siege Square - plac Wielkiego Oblężenia), przy głównej ulicy Valletty, Triq il-Repubblika z boku konkatedry pw. św. Jana Chrzciciela. Pomnik uroczyście odsłonięto w 1927 roku.
Jest to dzieło Antonio Sciortino (1879 - 1947), jednego z najwybitniejszych maltańskich artystów XX wieku. Kształcił się w Rzymie i nigdy nie zapomniał o swojej ojczyźnie. A na Malcie jest kilka jego dzieł, wiele też znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Sztuk Pięknych w Valletcie. Od 1937 roku aż do końca życia pracował jak kurator w Muzeum Sztuk Pięknych (poprzedniczki obecnego MUŻA) w Valletcie. Jego styl artystyczny łączył klasyczną harmonię pochodzącą z antyku z ekspresją nowoczesności zainspirowaną twórczością słynnego francuskiego rzeźbiarza Auguste Rodina. Dzięki tym wartościom postacie z Pomnika Wielkiego Oblężenia nie są chłodnymi alegoriami, lecz pełnymi napięcia symbolami.
Pomnik przedstawia trzy postacie stojące razem na kamiennym postumencie, na którym znajduje się data MCLXV. Owe postacie są trzema symbolami ducha narodu maltańskiego i uosabiające bohaterstwo czasów Wielkiego Oblężenia. Pośrodku stoi postać mężczyzny z mieczem jako alegoria Męstwa, z boku zaś po prawej postać kobiety z maską w ręce jako symbolem antycznej bogini Minerwy uosabiającej europejską cywilizację opartą o kulturę łacińską i tradycję. Po lewej stronie znajduje się figura kobiety trzymającej w ręce tiarę papieską jako symbol wiary i przynależności do katolicyzmu. Te trzy monumentalne figury tworzy jakby tryptyk zapewne zainspirowany symboliką cyfry trzy, która w łacińskiej kulturze oznacza doskonałość, a tu podkreślają trzy wartości , które uratowały chrześcijańską Europę przed islamskim zagorzeniem. 
Pomnik Antonio Sciortina, jego największe dzieło, jest patriotycznym symbolem heroizmu z przeszłości, ale też uniwersalnym przesłaniem o znaczeniu tych wartości jak Męstwo, Wiara i Tradycja, które są fundamentem przetrwania każdego narodu europejskiego w obliczu zagrożenia. Dzieło to jest nie tylko pomnikiem historii, ale również znakiem żywego dialogu przeszłości z teraźniejszością. 
Pomnik Wielkiego Oblężenia przemawia i przypomina, że wiara, odwaga i cywilizacja to wartości, które wymagają ciągłej obrony. Dlatego współcześni Maltańczycy wybrali to miejsce, aby upamiętnić dziennikarkę i pisarkę Daphne Caruanę Galizię, tragicznie zamordowaną w 2017 roku z powodu jej działalności na rzecz obrony prawa i praworządności w związku z korupcją, nepotyzmem, tzw. praniem brudnych pieniędzy przez niektórych miejscowych polityków.
Dzięki Sciortinowi historia stała się tu rzeźbą, a rzeźba – żywym dialogiem pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Pomnik Wielkiego Oblężenia nie zamyka się w roli muzealnego artefaktu; on wciąż przemawia i przypomina, że wiara, odwaga i cywilizacja to wartości, które wymagają ciągłej obrony.