Foto: REUTERS/X00388
Na zdjęciu za Mandellą nieistniejąca córka Kaddafiego Hana.
Nie jestem znawcą islamu, ale jeśli dobrze zrozumiałem termin takijja, oznacza on zdolność ukrywania prawdy w warunkach niesprzyjających. Można to wyrazić prościej - takijja jest kłamstwem, względnie obłudą, na którą zezwolił swoim wyznawcom prorok.
Islam jest zapewne jedyną religią, która tak otwarcie wyraża zgodę na kłamstwo. Pojęcia prawdy i prawdomówności, które są fundamentami chrześcijaństwa i judaizmu, wyznawców islamu do niczego nie zobowiązują.
Kłamstwo jest mile widziane.
Dotarło to do mnie podczas rewolucji w Libii. Od jej wybuchu wszystko wskazywało, że pułkownik Muammar al Kaddafi zrejteruje po paru dniach. Ale trwało to dłużej. Dużo dłużej. Przez ponad pół roku stacje telewizyjne prześcigały się w doniesieniach o rychłym zwycięstwie rewolucji i o powstańcach, którzy otoczyli Trypolis żelaznym pierścieniem.
Jeszcze w lutym przeciętny konsument wiadomości w Europie był przekonany, że upadek dyktatora już się dokonał albo że nastąpi najpóźniej nazajutrz.
Tym większe było jego zdumienie, kiedy w mediach niczym meteoryty pojawiać się zaczęły filmowe migawki wprost z oblężonej stolicy. Widać było tam wodza rewolucji Kaddafiego w otwartej limuzynie, który jechał wśród wiwatujących mu tłumów bez obstawy. Sam przecierałem oczy. Nie wierzyłem w to, co widziałem na ekranie telewizora.
Co za odwaga! Pozwolić sobie na taką demonstrację w oblężonym mieście? Po raz pierwszy poczułem do Kaddafiego coś w rodzaju szacunku.
Nie przyszło mi do głowy, że wieści o oblężeniu Tripolisu mogły być elementem takijji. Nie docierało do mnie, że w cywilizacji opartej na archetypie baśni tysiąca i jednej nocy nie ma w tym niczego nadzwyczajnego. Prawda i kłamstwo są tam przecież elastyczne jak guma od majtek. Kaddafi nie musiał ukrywać się przed snajperami, bo ich nie było. Tak jak nie było oblężenia, ani powstańców, którzy odcięli odwrót jego wojskowym oddziałom.
Rewolucja libijska rozstrzygała się przecież nie w Libii, tylko w Europie. Na konferencjach przywódców NATO oraz w desk roomach europejskich i amerykańskich stacji telewizyjnych, w których wychowani na romantycznej liryce rewolucyjnej dyżurni redaktorzy ochoczo puszczali w świat komunikaty o rychłym upadku Kaddafiego.
Przypomnę, że od lutego do października upłynęło w sumie osiem miesięcy... I tutaj warto zadać pytanie. Czy Kaddafi nie wyszedłby z opałów i tym razem obronną ręką, gdyby nie decyzja o użyciu sił powietrznych NATO? To one przecież przesądziły o dalszym rozwoju wydarzeń.
A powstańcy?
Strzelają w powietrze i szaleją z radości. Jeszcze nie zaczęli strzelać do siebie. Od czasu do czasu podbiegają do kamery zachodniego korespondenta telewizyjnego i z wyrazem rozanielenia na twarzy całują obiektyw.
– Dzięki ci, dzięki NATO – wykrzykują. I śmieją się porozumiewawczo do stojących obok towarzyszy broni
***
Po zajęciu stolicy Libii przez powstańców ktoś zwrócił uwagę reportera telewizji szwajcarskiej na szpital, w którym jeszcze niedawno pracowała córka Kaddafiego. Jej istnienie było dotąd utrzymywane w ścisłej tajemnicy.
Powód? Po pamiętnym bombardowaniu rezydencji Kaddafiego przez lotnictwo USA w 1986, obwieścił on całemu światu, że w nalocie stracił czteroletnią córkę Hanę.
Pułkownik zastosował takijję. Normalka. Wiedział przecież, jak to wstrząśnie opinią publiczną na Zachodzie. Nie mówiąc o tym, że Reagan będzie musiał się tłumaczyć ze śmierci niewinnej dziewczynki, a on poprawi sobie wizerunek w mediach.
Dlatego nikt nie mógł dowiedzieć się, że Hana przeżyła. Ponoć była bardzo despotyczna. Do pracy przyjeżdząła z eskortą. Wszyscy się jej bali i wszystkich rozstawiała po kątach włącznie z jej szefem, dyrektorem kliniki w najlepszej dzielnicy Tripolisu.
Od końca sierpnia ślad po niej zaginął.
Inne tematy w dziale Polityka
