Żeby Chiny były Chinami

"Wolność - słowo przestarzałe; pojęcie, które wyszło z użytku" - tak zaczyna się definicja z encyklopedii obowiązującej w Krainie Deszczowców w "Porwaniu Baltazara Gąbki" Pagaczewskiego. Podobnie chyba jest w Chinach, bo nie udało się tam wydać Indeksu wolności gospodarczej, który porównuje swobody przedsiębiorców w różnych krajach. Po wielu perypetiach wydano podobne dzieło: Wyzwania konkurencyjności regionów w Chinach. Cenzura twierdzi, że Chiny są nieporównywalne z jakimkolwiek innym krajem. Zakazane jest też używanie słowa "wolność" w tytułach książek, chyba że wydawanych przez Wydział Prasy KC.

Jak wielu czytelników Salonu24 wie, Warsztaty.org prowadzą kanał na youtube. Ku naszemu zaskoczeniu dwie listy odtwarzania "Wolność sumienia" i "Wolna Polska" odnotowują bardzo dużo wejść z Chin. Treść naszych filmów jest im dostępna, gdyż mogą korzystać z internetowych translatorów tekstu. Starannie unikamy umieszczania słów, które są blokowane przez filtry w Chinach i Iranie. Z tych dwu krajów jest dużo wejść do wywiadów z uczestnikami opozycji antykomunistycznej w Polsce lat 70-tych i 80-tych XX wieku. Najwidoczniej Persowie, Saudyjczycy i Chińczycy szukają swojej drogi do skutecznego zaprowadzenia wolności w swoich krajach. I chętnie patrzą na Polski przykład.

Zmaganie o wolność sumienia w Chinach nabiera większej siły symbolicznej, gdyż zbliża się 400 rocznica śmierci pierwszego misjonarza, który dotarł do Pekinu. W 1610 roku zmarł Matteo Ricci, który próbował zaszczepić tam chrześcijaństwo wykładając na cesarskim dworze euklidejską geometrię, astronomię i kartografię. Nie odniósł wielkie sukcesu, dlatego rząd Hu przygotował ogromną objazdową wystawę, która pochwala, że Ricci ubierał się po chińsku, był równie ceremonialny i niebezpośredni jak dygnitarze oraz poetycki jak wymagała etykieta. Rząd Chin próbuje przekonać Europejczyków, że należy iść na układ jak Matteo Ricci i przyjąć logikę wielowartościową - nie zaś widzieć świata czarno-białym jak Kolumb.

Jak starcie między logiką dwu- a wielowartościową wygląda w praktyce? Po dziesięciu latach spędzonych w obozie koncentracyjnym, wypuszczono w sierpniu na wolność biskupa An Shuxin za cenę jego przystąpienia do księży patriotów. Biskup pomocniczy An ma 60 lat i zdecydował się przyjąć warunki komunistów w obliczu zbliżającej się śmierci więzionego od 14 lat biskupa Su Zhimin - ordynariusza diecezji.

Watykański sekretarz stanu Tarcisio Bertone wydaje się wyznawać logikę wielowartościową, gdyż w reakcji na przystąpienie biskupa An do księży patriotów poparł jego decyzję ogłaszając w listopadzie list o potrzebie "opartego na szacunku i konstruktywnego dialogu z władzami świeckimi".

Odmienną logiką kieruje się kardynał Zen z Hong Kongu, który opublikował kilka dni temu 23 strony instrukcji - w istocie polemiki z kardynałem Bertonem. Jego zdaniem nie da się pogodzić wiary katolickiej z przystąpieniem do księży patriotów.

Pod rządami komunistów w Polsce działali księża patrioci. Wtedy Ronald Reagan zauroczony piosenką Pietrzaka ukuł takie słowa: "Polska chce być Polską i cieszyć się swobodami, które często uważamy za oczywiste - tym samym pokazuje, że wolność wcale nie jest oczywista".

Tak jak udało się, żeby Polska była Polską - tak życzmy Chinom - niech wolność nie będzie tam tylko hasłem w encyklopedii.

Andrzej Kozicki