Matura z WOSu. Poziom rozszerzony. Jacek Żakowski.

Zadanie 14. (2 pkt)

Klimat jesieni 1981 r. nie bardzo różnił się od klimatu jesieni 2005 r. Też były głównie

bratobójcze walki, oszczerstwa, agentomania, waśnie i nagonki. Breżniew i Jaruzelski czaili

się do skoku, kiedy w Solidarności wrogiem publicznym numer 1 stawał się Adam Michnik,

a Wałęsę coraz głośniej oskarżano o uleganie i wysługiwanie się władzy. […]

Cała ta polska zawierucha, którą dziś przechodzimy, to w dużym stopniu jest ich –

dzisiejszych dwudziesto- i trzydziestolatków – pokoleniowy karnawał. […]

W czasie Parady Równości, kiedy skini rzucali jajami i obelgami, a policja próbowała

przegonić dresiarzy i przez chwilę mogło się wydawać, że będzie nieprzyjemnie, ktoś z tego

pokolenia powiedział, że całe życie marzył o takiej właśnie chwili. Ale konkretnie o czym?

Żeby dostać jajkiem? Może także o tym. Ale zwłaszcza o tym, żeby dać świadectwo, coś

zaryzykować bezinteresownie i jakoś ten świat poprawić – żeby być w historycznej maszynie

trybikiem, od którego cokolwiek zależy. Tak jak ich rodzice w latach 80. ganiający po ulicach

z Milicją Obywatelską.

Spora część tych, co rzucali jajkami, pewnie czuła podobnie. Młodzi, którzy się

błyskawicznie zorganizowali po śmierci Papieża, czuli się pewnie tak, jak my po śmierci

ks. Popiełuszki. Młodzi, z błyskiem w oku, którzy wyciągają z IPN brudy, też pewnie czują się

tak, jak my czuliśmy się w BIPS, przy powielaczach, w podziemnym kolportażu. Ten świat im

się nie podoba, więc próbują go zmienić. […]

Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie

Poziom rozszerzony

11

Różnice są poważne. Inna jest skala osobistego ryzyka, inna jest polityka, prawo pozwala

na więcej. Żyjemy w wolnym kraju. Zanim to pokolenie trochę dorosło i trochę się nie

usadowiło na scenie, wydawało się, że zmęczeni dwustuletnimi bojami Polacy całkiem się

wycofali w prywatność. Ale duch obywatelskiego sprzeciwu jednak się w Polsce odrodził.

Dzięki Bogu. I w dużym stopniu także dzięki pięknemu mitowi pierwszej Solidarności.

Źródło: J. Żakowski, Co zostało z karnawału, „Polityka. Wydanie specjalne” nr 4 z 8 VIII 2005, s. 104-105

Podaj wskazane w tekście dwa podobieństwa i dwie różnice między postawą i sposobem

działania Polaków w roku 1981 i 2005.

Podobieństwa:

  zbliżony „klimat polityczny”(bratobójcze walki, oszczerstwa, waśnie i nagonki)

  chęć wpłynięcia na bieg historii

Różnice:

  odmienne cele działalności

  znacznie większe zagrożenie działania w latach osiemdziesiątych

źródło: Gazeta Wyborcza

http://cdn.gazeta.pl/bi.gazeta.pl/im/8/5188/m5188378.pdf