Pułapka nowoczesnego dyskursu. Krzysztof Sanetra.

Nie było mi dane uczestniczyć w tegorocznym Tertionie, gdyż pracuję poza granicami Polski, zapewne nie powinienem więc zabierać głosu w toczącej się po tym spotkaniu dyskusji. Patrząc na debatę wokół książki o Lechu Wałęsie, która się jeszcze nie ukazała, nie powinien mieć chyba skrupułów. Do napisania paru słów skłoniła mnie zresztą recenzja jednego z uczestników panelu o tzw. geniuszu kobiety.

Od razu pragnę uprzedzić, że mieszkanie poza Polską, choć z ekonomicznego punktu widzenia coraz bardziej problematyczne, pozwala mi nerwowo odpocząć. Nie muszę się przejmować polską polityką, ani polskimi debatami o Jana Pawła II wizji Kościoła. Polskie dyskusje zwykle koncentrują się wokół kwestii marginalnych i brak w nich szerszego kontekstu. Podobna rzecz dotyczy kwestii kobiet.

Zarówno gdy patrzę na działania rządu Donalda Tuska, jak i na polską debatę intelektualną, także w Kościele, dostrzegam to samo zjawisko: bezmyślne odwzorowywanie trendów płynących z Zachodu, oczywiście z kilku jeśli nie kilkudziesięcioletnim opóźnieniem. Nikt nie próbuje zanalizować błędów jakie tam popełniono i sformułować planu pozwalającego ich uniknąć. Dotyczy to np. planowanych reform w edukacji wszystkich szczebli.

Osobną kwestią jest myśl Jana Pawła II traktowana w Polsce bez należytego i właściwie ukierunkowanego krytycyzmu. Albo wszyscy się papieżem zachwycają, albo, jak pewien były dominikanin, wyładowują na nim swoje osobiste frustracje i powtarzają krytykę zachodnich mediów liberalnych.

Rola kobiety w społeczeństwach zachodnich została zredefiniowana, a Unia Europejska i rządy poszczególnych krajów zdecydowały się przyjąć nową wizję kobiety jako swoją długookresową politykę. Chciałbym tylko krótko zobrazować czytelnikom, jak to wygląda w Wielkiej Brytanii. Otóż polityka radykalnej równości prowadzi do zakazu wszelkiej dyskryminacji, a więc nie tylko śmieciarz nie może zarabiać więcej niż pani sprzątająca śmieci, ale też śmieciarz nie może zarabiać więcej niż pani myjąca podłogi i okna w szkole. Innymi słowy opracowano tu system porównywania kompletnie różnych zawodów, ale dających podobny status społeczny, tak aby jeżeli jeden z nich jest częściej wykonywany przez mężczyzn (bo wymaga większej siły fizycznej) a drugi przez kobiety, nie był on czasem lepiej płatny. Prowadzi to naturalnie do różnych śmiesznych sytuacji. Innym skutkiem równouprawnienia jest wulgaryzacja zachowań kobiet, które coraz częściej są zatrzymywane za pobicia, bójki, jazdę po pijanemu, coraz częściej widać na ulicach kobiety, które wypiły więcej niż mężczyźni. Nie wspominam już o ciążach nastolatek i aborcji traktowanej przez nie jako kolejny środek antykoncepcyjny, o ani o lesbijkach mogących adoptować i rodzić dzieci (dzięki technice invitro, droga pani minister Kopacz), których nie muszą informować o tym, kto jest ich biologicznym ojcem. Można mnożyć osiągnięcia feminizmu.

Podobnie destrukcyjne efekty przynosi feminizm w Kosciele katolickim i moim zdaniem wszelkie współczesne ruchy równościowe powinny się znaleźć w odnowionym Sylabusie błędów. Kościół anglikański, podobnie jak wiele kościołów protestanckich wyświęca kobiety na księży, a przymierza się też do wyświęcania ich na biskupów. Nietrudno zgadnąć, pod jaką presją znajduje się Kościół katolicki, którego wierni, często nie rozumieją, dlaczego współczesna kultura nie może być przezeń zaakceptowana.

Dochodzimy tu do Vaticanum II i Jana Pawła II, a także braku kontekstu w polskiej dyskusji na ten temat. Otóż dzięki kardynałowi Wyszyńskiego Polska uniknęła tragicznych rezultatów błędnej interpretacji niejasnych dokumentów soborowych. Paradoksalnie komunizm nie pozwolił liberałom na zniszczenie tradycyjnej pobożności i nie dał okazji do upodobnienia Kościoła do protestanckich wspólnot. A to właśnie stało się na zachodzie. O ile sobór upowszechnił bardzo ważne przesłanie o powszechnym powołaniu do świętości, trudno mi znaleźć tam jakiekolwiek inne pozytywne osiągnięcia. Jan Paweł II zatrzymał wprawdzie radykalizm liberalnych biskupów, ale był zbyt związany z zapoczątkowanymi przez sobór przemianami, aby je powstrzymać i odpowiednio ukierunkować. Powoli czyni to dopiero Benedykt XVI.

Wiele zmian utożsamianych z Vaticanum II nie ma żadnego oparcia w dokumentach soboru, dotyczy to nowego rytu mszy świętej i rezygnacji z łaciny. Trochę inaczej jest z ekumenizmem, ale moim zdaniem Kościół zrezygnuje i z tego wątpliwego osiągnięcia. Debata nad rolą kobiety w Kościele jest konsekwencją ogólnego zamieszania powstałego po 1965 i częściowo wynika z presji kultury i elit politycznych, o czym wspomniałem powyżej.

Po prostu, z jakiegoś niewytłumaczalnego powodu, po 1965 roku część katolików poczuła się winna tego, że wyznają jedyną prawdziwą religię i są członkami jedynego prawdziwego Kościoła i postanowiła upodobnić Kościół do zborów protestanckich. To jest moim zdaniem źródło obecnego kryzysu, który Benedykt XVI powoli przełamuje, a którego Jan Paweł II przełamać nie umiał.

Tak jak przeminie komunia na rękę i księża, którzy z mszy czynią show z sobą w roli głównej, tak przeminie feminizm, z chrześcijańskim feminizmem włącznie. Kościół stoi przed znacznie większymi wyzwaniami, a we współczesnej kulturze musimy walczyć raczej o przywrócenie pierwiastka męskości, a nie o kobiecość. Polecam książkę Krzyżowcy Zofii Kossak-Szczuckiej, w której pisarka ukazuje, jak nadmierny wzrost znaczenia i pozycji kobiet okazał się oznaką zmierzchu Bizancjum.

Oby nie było za późno i obyśmy nie doprowadzili do upadku Europy. Dość feminizmu!

Krzysztof Sanetra