Notka "Polska jest za duża. Sprzedać Pomorze!" wzbudziła we mnie zacięcie historyczne. Poza faktami dość powszechnie znanymi (np. spalenie przez Pomorzan stolicy Danii, a potem wspólne z Duńczykami wyprawy łupieżcze na Anglię), wychodzi sporo rzeczy, które jakoś umknęły mi z pamięci.
Zwróciły moją uwagę w szczególności zapędy kolonizacyjne ze strony południowego sąsiada. Polska, która za Chrobrego wydawała się nawet sojusznikiem (Polacy też uczestniczyli w wyprawie na Anglię), w kolejnych wiekach stała się raczej agresywnym i mało wygodnym partnerem na arenie międzynarodowej. Ponurą rolę odegrał Bolesław Krzywousty, który w latach 1116-1121 Pomorze podbił, wschodnią część wcielił, a środkową i środkowo-zachodnią uczynił lennem. Jako wolne miasta utrzymały swój status Szczecin i Wolin. Podobnie ponurą rolę odegrali Duńczycy, którzy swoim lennem w 1168 roku uczynili pomorską Rugię.
W kolejnych dziesięcioleciach Księstwo Pomorskie bratało się z Danią, Brandenburgią, Polską i Saksonią, zyskując coraz większą niezależność. Od XIII wieku księstwa pomorskie w większości miały pozycję niezależną, stopniowo się jednoczyły.
W 1478 roku księstwa: szczecińskie, słupskie i wołogoskie były już w rękach jednego władcy - Bogusława X Wielkiego.
Mapkę poniżej (bardzo dobra rozdzielczość!) można kliknąć i powiększyć.
Jedenaście lat później - na znak przyjaźni - Książę wziął za żonę Annę Jagiellonkę, córkę polskiego króla Kazimierza IV. Anna urodziła ósemkę dzieci - i rokowania na trwanie dynastii Gryfitów były dobre, ale...
Ale. Po śmierci Bogusława Wielkiego, w kolejnych latach księstwo się dzieliło: najpierw na szczecińskie i wołogoskie, potem wydzieliły się jeszcze księstwa w Bytowie, Darłowie, Bardzie i Nowopolu; w różnych konfiguracjach księstwa utrzymywały samodzielność, a w 1625 z powrotem miały jednego władcę: Bogusława IV. Z tego okresu pochodzi mapa powyżej. Ale...
Ale w 1648 nastąpił rozbiór państwa. Część zachodnią wzięli Szwedzi, a wschodnią (Koszalin, Kołobrzeg, Słupsk) - Brandeburgia. Polska, mało że nie wzięła udziału w rozbiorze, to wkrótce sama padła łupem Szwedów.
Polska w swojej historii Pomorzem interesowała się rzadko i niesktutecznie. Włączenie Pomorza Środkowego (od Szczecina do Lęborka) w 1945 do granic Polski nie było uzasadnione historią. Polscy kolonizatorzy ostatnich kilkudziesięciu lat nie wykazali się szczególnym talentem w rozwijaniu regionu. Województwo zachodniopomorskie ma najniższy przyrost PKB spośród polskich województw, a Szczecin należy do najszybciej wyludniających się miast.
Ponawiam zatem swoją propozycję: Polsko, odpuść sobie te terytoria!
Inne tematy w dziale Kultura
