Redakcja oficjalnej strony internetowej węgierskiej prezydencji w Radzie UE wybrała kilku węgierskich polityków, którzy przyczynili się do rozwoju idei zjednoczonej Europy.
Redaktorzy witryny www.eu2011.hu zwrócili uwagę na fakt, że sytuacja Węgier, które, zwłaszcza w II połowie XIX wieku, miały do czynienia z unifikacyjnymi działaniami spod znaku panslawizmu (Słowacja) i zjednoczenia Niemiec, była szczególnie trudna. Niemniej jednak na Węgrzech byli politycy, którzy byli zwolennikami działań o charakterze zjednoczeniowym.
Już w I połowie XIX wieku hrabia Miklós Wesselényi, przewodniczący węgierskiego parlamentu i członek Węgierskiej Akademii Nauk, postulował przekształcenie monarchii austriackiej w państwo o charakterze federacyjnym, co miało pomóc opanować wewnętrzne napięcia na tle etnicznym i zahamować postępy panslawizmu, a co za tym idzie osłabić wpływy orientacji prorosyjskiej, zwłaszcza wśród Czechów i Słowaków.
Z kolei w okresie rewolucji węgierskiej z lat 1848-1849 jeden z jej przywódców, przez pewien czas premier rządu węgierskiego, Lajos Kossuth, postulował stworzenie Konfederacji Dunajskiej, której ustrój miałby opierać się na zasadach podobnych do tych zawartych w konstytucji Stanów Zjednoczonych. W związku z nieporozumieniami z politykami rumuńskimi i serbskimi plan Kossutha jednak upadł.
Z ideami federacyjnymi występowali także pisarz Mihály Táncsics oraz filozof János György, który postulował rozciągnięcie monarchii austriackiej aż do Grecji. Na Węgrzech aktywni byli także, zwłaszcza w dwudziestoleciu międzywojennym, przedstawiciele tzw. turanizmu, dopatrujący się związków Węgrów z ludami środkowoazjatyckimi (to bowiem z Azji Madziarzy przywędrowali do Europy) oraz z Turkami. Do zwolenników turanizmu należeli, w międzywojniu, ekonomista Alajos Paikert i geograf Jenő Cholnoky. Opowiadali się oni za stworzeniem politycznej i gospodarczej unii między państwami zamieszkiwanymi przez ludy pochodzenia tureckiego. Nie bez wpływu na ich poglądy oraz zwrócenie się ku Azji miało znaczne okrojenie Węgier przez mocarstwa Ententy na mocy traktatu z Trianon, karzącego Węgry za ich udział w I wojnie światowej utratą ponad 60 % terytorium i 70 % ludności.
Większość polityków odrzucało jednak turanizm, traktując go jak niedorzeczność. Zwracali się oni przede wszystkim ku idei współpracy środkowoeuropejskiej, między innymi z Polską i Rumunią. Do zwolenników zintensyfikowania współpracy z sąsiadami należeli m.in. wieloletni premier w okresie dwudziestolecia międzywojennego, hrabia István Bethlen, kilkukrotny premier i Minister Spraw Zagranicznych Pál Teleki, a także pisarz Miklós Bánffy. Uważali oni, że współpraca między krajami Europy Środkowej, a szczególnie krajami leżącymi w dolinie Dunaju, byłaby bardzo korzystna, a to z racji wspólnej historii i, przede wszystkim, różnych zasobów surowcowych i zróżnicowanego poziomu uprzemysłowienia tych krajów, co pozwoliłoby na aktywną wymianę handlową. Plany te straciły jednak rację bytu w II połowie lat 30., gdy ekspansję ekonomiczną w regionie rozpoczęły Niemcy.
Pierwszymi zwolennikami idei paneuropejskiej, wykraczającej poza plany federacji o charakterze regionalnym, byli aktywni w dwudziestoleciu międzywojennym pisarz József Pásztor oraz István Tóth. Tymczasem orientalista Bertalan Hatvany, członek Międzynarodowej Unii Paneuropejskiej, organizacji powstałej w latach 20. XX wieku za sprawą austriackiego arystokraty, hrabiego Richarda Nikolausa Coudenhove-Kalergi, wierzył, że pokojowe współżycie narodów doliny Dunaju będzie stanowić przykład dla innych narodów Europy.
michal
Zródło : eu2011.hu / inne
Wyszehrad.com jest portalem poświęconym Czechom, Słowacji i Węgrom, trzem krajom, które razem z Polską wchodzą w skład Grupy Wyszehradzkiej. Mimo ich geograficznej i kulturowej bliskości, wydaje się, że są to państwa ciągle stosunkowo mało w Polsce znane. Dlatego są to również kraje, które mogą zadziwiać i fascynować swoją historią, kulturą oraz egzotyką. Na portalu będą gromadzone informacje dotyczące historii, kultury, polityki i innych dziedzin życia polskich partnerów Czworokąta Wyszehradzkiego. Znajdą się tu także doniesienia o bieżących wydarzeniach zza południowej granicy Polski.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
