Paweł Łęski Paweł Łęski
204
BLOG

Historia, która dzieli

Paweł Łęski Paweł Łęski Kultura Obserwuj notkę 0

31 stycznia 1945 roku, we wsi Podgaje, w trakcie walk o przełamanie Wału Pomorskiego, żołnierze z 15. Dywizji Grenadierów SS (1. łotewskiej) spalili żywcem 32 polskich jeńców z 4. kompanii 3. pułku piechoty 1. Dywizji WP.


Historia, która dzieli,

1500 osób uczestniczyło w Rydze w marszu łotewskich weteranów oddziałów Waffen SS, które walczyły z wojskami sowieckimi podczas drugiej ...wojny światowej; uczczono pamięć poległych towarzyszy broni. Dywizja łotewska SS walczyła na Wale Pomorskim, m.in. z oddziałami 1 Armii Wojska Polskiego. Tam też, w Podgajach, SS-mani z grupy bojowej wchodzącej w skład 15 Dywizji Grenadierów SS, dokonali zbrodni wojennej na polskich jeńcach, paląc żywcem w stodole skrępowanych drutem kolczastym 32 żołnierzy Wojska Polskiego z 4 kompanii 3 pułku piechoty.


Zdjęcia kobiet żydowskich nad dołem śmierci. W jakimś absurdzie sytuacji zakrywają swoją nagość. Suchy raport o zużytej amunicji. 6000 sztuk. Witający Niemców jako wyzwolicieli od radzieckich ciemięzców, przepełnieni bólem i złością. Właściwi sprawcy dawno uciekli, więc rozwścieczeni mszczą się na " bolszewickich Żydach". Od 22 czerwca Armia Czerwona w panice uciekała z okupowanych od 1939 r. terenów Łotwy. Z powodu braku środków transportu do ewakuacji więźniów, rozstrzeliwała. W piwnicach i podwórzach więzień, w okolicznych lasach i na cmentarzach pozostały ofiary, często ze śladami tortur.


Ryga dziś. Dzieci zapalają świeczki na grobach, mówią: "pokonaliśmy Rosjan i Niemców". Kilkunastoletni chłopcy: " mieliśmy tylko cztery lekcje o II Wojnie Światowej, podawali daty, ale niczego nie można było zrozumieć". Kwiaty i język rosyjski przy pomniku Pamięci Wyzwolicielom Radzieckim, pieśń "Swiaszcziennaja wajna". Dominują czerwone flagi. Pomnik na cmentarzu w Skede, tutaj słychać modlitwę Kadisz jatom. Dopiero w 2005 roku zmieniono napis na pomniku. Gwiazda Dawida. Dawny Kircholm dziś Salaspils, obóz koncentracyjny, kwiaty. Przy odgłosach bębnów słychać łotewską pieśń we fragmentach melodii przypominającą Marsyliankę i Warszawiankę Kurpińskiego. Flagi czerwono-biało-czerwone. Tłum idzie pod Monument Wolności. Z boku okrzyki "faszyści...faszyści". Przepychanki. "My jesteśmy Łotyszami w Łotwie, wy jesteście okupantami"- odpowiadają maszerujący. Cmentarz w Lestene upamiętniający poległych Legionu Łotewskiego Waffen-SS, kwiaty.


Film dokumentalny Inara Kolmane i Uldis Neiburgs "Controversial history". Trzech bohaterów i trzy różne narracje: łotewski Rosjanin, żołnierz Armii Czerwonej, Łotysz, żołnierz Legionu Waffen-SS, który spędził młodość w radzieckim łagrze i łotewski Żyd mieszkający na stałe w USA. Łotysz: " przesłuchujący mnie Żyd bił mnie tak, że traciłem przytomność, potem mnie kopali..." Opowieść Rosjanina o obozie koncentracyjnym, gdy jak jako dziecko po dezynfekcji nie mógł odnaleźć swoich bucików.


 


Trudna historia narodu łotewskiego. Okupacja sowiecka w latach 1940-1941. Skala represji: deportacje, likwidacja inteligencji, przy relatywnie bardzo małej liczebności narodów bałtyckich sprawiły, że narody te bardzo silnie zaangażowały się po stronie III Rzeszy w okresie 1941-1944. Związek Sowiecki postrzegany był jako największe zagrożenie. Co wyróżnia kraje bałtyckie, to skala uczestnictwa w antysowieckim ruchu zbrojnym z uwagi na zagrożenie przetrwania narodów. W Polsce czy na Ukrainie naród tytularny był na tyle duży, że ten motyw nie był aż tak silny.


W wyniku włączenia Łotwy do ZSRR przesiedlono wielu Rosjan. Dziś większość z nich nie zna łotewskiego, powoduje to, że Łotwa nie chce przyznać im obywatelstwa. 18 lutego 2012 roku odbyło się referendum, w którym Łotysze mieli zdecydować o nadaniu rosyjskiemu statusu języka urzędowego, za takim rozwiązaniem opowiedziało się25%głosujących. Premier Łotwy Valdis Dombrovskis apelował by jak najwięcej Łotyszy zagłosowało przeciwko uznaniu języka rosyjskiego drugim językiem urzędowym, z kolei mniejszość rosyjska chciała zwrócić uwagę na problem dyskryminacji Rosjan, którzy pomimo iż w niektórych okręgach stanowią ponad 40%, nie mogą korzystać ze swojego języka ojczystego w urzędach.


 


Film Controversial history zaprezentowany został na V Międzynarodowym Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych w Warszawie

There have been many comedians who have become great statesmen and vice versa.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura