Poradnik PolonUSA - "Kontrola, czyli zrób to sam"

 

 

 

Chcialbys wiedziec, ile pieniedzy wydala „Twoja” organizacja charytatywna na cele statutowe(1) – na przyklad w 2010 roku?

Jesli Ci powiem, ze „24,5% wplywow rocznych” – jaka bedzie Twoja reakcja?

(-) „...ze odtrabiono polska niedole i wszystkim sie przelewa?”

Mozna i tak , ale bardziej uprawnione stwierdzenie brzmi: nie mamy pelnej informacji.

Dlatego nie czekaj, Polonusie, zrob to sam, kontroluj!

Ta wprawka myslowa wkraczamy w sfere metodologii sprawowania kontroli spolecznej instytucji publicznych, ktore te interesy reprezentuja  lub w przypadku organizacji tzw. non profit - uniwersalnej inspekcji publicznej (open to public inspection), czyli oderwanej od kwestii „rezprezentacji” oraz „ interesu”.

Przeprowadzimy wywod na przykladzie Fundacji Charytatywnej Kongresu Polonii Amerykanskiej, Inc. (z ang.: PACCF), stanowiacej przejaw wizjonerskiego myslenia w ramach szerokorozumianej dzialanosci Kongresu. Jako jedna z nielicznych na tym polu, Fundacja moze takze pochwalic sie dobra kondycja finansowa (aktywa na koniec 2010 r. wynosza ponad      3,2 mln USD.) (2)

W pierwszym rzedzie pokazuje to ogromne poklady dobroczynnosci Polonii (srednie wplywy roczne ida w setki tysiecy dolarow), ale pozwala tez domniemywac o sprawnym zarzadzie .

PACCF , z racji statusu (non-profit; tax - exempt), zobligowana jest do skladania rocznej sformalizowanej sprawozdawczosci: wobec Sekretarza Stanu w miejscu rejestracji (Illinois) a takze IRS (agencja federalna - Internal Revenue Service). Sprawozdanie owo, czyli tzw. forma 990 , opatrzona jest znamienna klauzula „open to public inspection” (patrz przypis 2) i dostepna na zadanie w siedzibie Fundacji, rowniez opublikowana  na stronach:www.foundationcenter.org ,www.guidestar.org. Na marginesie, istnieje takze mozliwosc uzyskania wspomnianego dokumentu na pisemne zadanie poprzez IRS.

Obywatel chcac zinterpretowac gaszcz liczb w tym trudnym do przelkniecia dokumencie potrzebuje pewnego ukierunkowania, ktore zrealizujemy na przykladzie sprawozdania PACCF za 2010 rok ( przyp.j/w).

Oto podstawowe fakty (w USD): przychody : 761.671,-; wydatki: 262.672,- ; roznica/zysk za 2010 : 498.999,-

Struktura wydatkow w kwocie ogolem: 262.672,- przedstawia sie nastepujaco:

186.329,- to wydatki programowe – program service expenses – czyli granty dla osob fizycznych i instytucji w Polsce ( 69.760,-) i Stanach Zjednoczonych ( reszta )

76.343,- stanowia tzw. koszty wlasne - management and general expenses - czyli wynagrodzenia, ksiegowosc, utrzymanie biura, powiernictwo funduszy etc.

Emfaza powyzszego „cwiczenia” powinna sklonic Obywatela do oddechu ulgi, ale takze krytycznego myslenia, poniewaz w wyniku przeprowadzonej analizy nalezaloby dostrzec negatywy:

· brak polsko-jezycznych materialow PACCF(3)

· brak uzasadnienia dla niskiej kwoty wydatkow statutowych (program service expenses) w relacji do uzyskanych przychodow w 2010 roku - zaledwie 24,5% (nie zachecamy przy tym do zwiekszania „kosztow wlasnych”).

Ostatni argument, sam w sobie nie stanowi jeszcze krytyki, poniewaz pozostaja nam nieznane akty wewnetrze sterujace pracami PACCF (by-laws), w tym - margines uznania w decyzjach Zarzadu (discretion) czy zaplanowane zadania iwestycyjne, na ktore rezerwuje sie fundusze w okreslonym przedziale czasowym.

W kazdym innym przypadku - bieda szkolek parafialnych, brak nalezytego wsparcia swiezej emigracji i seniorow; potrzeby wyposazenia, budowy i remontow upadajacych osrodkow polonijnych - wolaja o pomste do nieba!

 

 

 

Przypisy:

1)(program service expenses vs. management and general expenses)

2)http://dynamodata.fdncenter.org//990_pdf_archive/362/362732238/362732238_201012_990.pdf2)

3)http://www.paccf.org