Sezon na kurki trwa zwykle od czerwca do października. Grzyby te są nie tylko smaczne, ale mają niesamowite właściwości prozdrowotne. W dodatku nie atakują ich robaki.
Kurka, czyli fachowo pieprznik jadalny ma wiele nazw: stroczek lisica, kurka żółta, lisiec, pieprzyk jadalny, lisica, kurek, pieprznik pospolity, lisiczka, pieprznik gąska, stągiewka jadalna. Kurki spotkać można w lasach mieszanych, ukryte pod mchem lub pod stertą opadłych liści, ale też pod igliwiem, w sąsiedztwie sosny lub świerku. Mają charakterystyczną żółto-pomarańczową barwę. Najbardziej charakterystyczną cechą ich budowy jest to, że noga i kapelusz stanowią jedną całość. Im grzyb jest starszy, brzeg kapelusza staje się falisty, klapowany.
Kurki łatwo odróżnić od trujących grzybów.
Dlaczego warto jeść kurki?
Kurki od najdawniejszych czasów starożytnych były wykorzystywane w medycynie ludowej jako środek, który polepsza pracę wątroby, narządu wzroku, łagodzi zapalenie spojówek, podwyższa odporność na choroby infekcyjne i jest niezastąpiony w likwidacji robaków ludzkich.
W kurkach, jak w każdym grzybie, znajduje się mnóstwo wody. Ale oprócz tego także witaminy, mikro- i makroelementy. Przede wszystkim są bogate w witaminę C. Oprócz tego zawierają witaminy A, E, PP, D2, B1, B2, minerały: wapń, magnez, sód, potas, fosfor, chlor, siarka, żelazo, mangan, fluor, a szczególnie dużo miedzi i cynku. Składniki te kumulują się głównie w kapeluszach, w trzonkach są ich niewielkie ilości.
Oprócz tego, w ich składzie znajduje się ergosterol (prowitamina D2), który w badaniach wykazuje właściwości grzybobójcze i owadobójcze. Jest też skuteczny w leczeniu chorób wątroby takich jak zapalenie dróg żółciowych, otłuszczenie, naczyniak
Kurki są lepszym źródłem betakarotenu niż marchew czy pomidor. Są także rekordzistkami pod względem zawartości witaminy B1, której jest tyle co w piekarskich drożdżach. Fenole, flawonoidy, kwas askorbinowy oraz likopen – to także znajdziemy w kurkach.
To co wyróżnia pieprznika jadalnego, to hitinmannoza - substancja, która zabija wszystkie występujące w organizmie robaki ludzkie, ponieważ potrafi uszkodzić jajeczka pasożytów, których nawet sok żołądkowy nie jest w stanie rozpuścić.
100 g kurek to jedyne 19 kcal, więc śmiało możemy powiedzieć, że są produktem dietetycznym. Sucha masa grzybów zawiera porównywalne z mięsem ilości białka i żelaza. Kurka zawiera duże ilości wysoko przyswajalnego białka, bo aż do 20 proc. Młode kurki mają delikatny korzenny smak, w starszych można wyczuć nutkę pieprzu, stąd ich nazwa pieprznik jadalny.
Kurki w medycynie ludowej stosowane były jako naturalny antybiotyk.
Przepisy na dania z kurkami
Kurki stanowią świetny dodatek do makaronów czy risotto. Smaczna jest jajecznica z kurkami. Kurki można marynować czy mrozić.
Makaron z kurkami
Składniki:
- 120 g makaronu
- 250 g kurek
- pół małej cebuli
- 2 ząbki czosnku
- pół łyżki oliwy
- 1 łyżka masła
- posiekana natka pietruszki
- 1/3 śmietanki 30 proc.
Przygotowanie:
Makaron gotujemy al dente. Kurki myjemy i osuszamy, następnie kroimy w cienkie paseczki. Na patelni podsmażamy pokrojoną cebulę i czosnek, następnie dodajemy kurki. Doprawiamy solą i smażymy do momentu, aż kurki się zarumienią. Doprawiamy solą i pieprzem, dodajemy śmietankę. Do sosu wrzucamy makaron i dokładnie mieszamy, aż sos zgęstnieje. Posypujemy natką z pietruszki.
Kolorowy makaron z kurkami.
Kurczak z kurkami
Składniki:
- 2 filety z kurczaka
- sól i pieprz
- 1 łyżka masła klarowanego
- 200 g kurek
- 1 łyżka octu winnego
- 3 łyżki białego wina (opcjonalnie)
- 100 ml bulionu drobiowego
- 125 ml śmietanki kremówki 30%
- 3 łyżki posiekanej natki pietruszki
Piekarnik nagrzać do 190 st. C. Piersi kurczaka oczyścić, doprawić solą oraz pieprzem. Na dużej patelni rozgrzać masło, włożyć filety i smażyć po 3 minuty z każdej strony na lekko złoty kolor. Przełożyć do małego naczynia żaroodpornego i wstawić do piekarnika na 15 minut. Potem kurczaka wyłożyć na talerz i przykryć go folią, odstawić na około 5-7 minut (dopiero po tym czasie kurczaka można pokroić).
W międzyczasie zacząć przygotowywać sos. Sok z pieczenia kurczaka można dodać do sosu kurkowego. Kurki oczyścić, opłukać i osuszyć. Patelnię po kurczaku rozgrzać, wrzucić kurki i na dużym ogniu smażyć przez 1-2 minuty co chwilę mieszając. Doprawić solą i pieprzem. Kurki wyjąć z patelni i odłożyć na talerz. Na tę samą patelnię wlać ocet i wino i na dużym ogniu zagotować. Po 2 minutach wlać bulion i gotować przez około 4-5 minut aż powstały sos zgęstnieje. Wrzucić odłożone kurki, a po chwili wlać śmietankę kremówkę i wszystko znów zagotować. Dodać 2 łyżki natki i gotować sos przez minutę na dużym ogniu aż zgęstnieje. Na patelnię włożyć plasterki kurczaka i w razie potrzeby wszystko podgrzać nie mieszając.
Kurki marynowane
Składniki:
- 1 kg grzybów
- 1 mała cebula
- 2 szklanki wody
- pół szklanki octu
- 1 łyżka cukru
- 1 łyżeczka soli
- 4 ziarna ziela angielskiego
- 2 liście laurowe
- 1 łyżeczka gorczycy
- 1 łyżeczka ziaren pieprzu
Przygotowanie
Grzyby dokładnie oczyścić i opłukać. Większe pokroić. Cebulę obrać, pokroić na ćwiartki a następnie na plasterki. Obgotować w garnku, odcedzić i przełożyć do wyparzonych słoiczków, tak mniej więcej 3/4 objętości.
Osobno przygotować zalewę octową: zagotować składniki w garnku, tzn. wodę, ocet, cukier i sól oraz ziela angielskie, liście laurowe, gorczycę i pieprz.
Zalać słoiczki wrzącą zalewą wraz z przyprawami, rozłożonymi mniej więcej po równo do każdego słoika. Od razu zakręcić pokrywkami. Odwrócić do góry dnem i zostawić do ostudzenia.
Należy pamiętać, że kurki należą do produktów ciężkostrawnych.
Ze względu na zawartość chityny w ścianach komórkowych, grzyby długo zalegają w przewodzie pokarmowym, dlatego nie powinny ich jeść dzieci (do 7 roku życia), osoby starsze i z problemami gastrycznymi. Nie poleca się także jedzenia kurek na krótko przed snem.
ja
