Zmarł Henryk Jerzy Chmielewski, znany jako "Papcio Chmiel". Był autorem serii komiksów „Tytus, Romek i A'Tomek”. Na jego komiksach wychowały się pokolenia Polaków. Miał 97 lat.
Henryk Jerzy Chmielewski urodził się w Warszawie 7 czerwca 1923 roku. Jako żołnierz Armii Krajowej podczas Powstania Warszawskiego był strzelcem 7 Pułku Piechoty AK (pseudonim Jupiter) i dostał się do niemieckiej niewoli. Później pracował jako grafik "Świecie Przygód" i "Świecie Młodych". Był prekursorem komiksu w Polsce. Pierwsze komiksy narysował w 1947 roku.
Kilka lat późnej stworzył kultową trójkę bohaterów: małego, grubego A'Tomka, wysokiego, chudego Romka z długą grzywą i mówiącego szympansa Tytusa, którego ta dwójka uczłowieczała. Bohaterowie byli harcerzami, ale potrafili też podróżować w czasie i wyobraźni za pomocą niezwykłych wynalazków Profesora T. Alenta.
W komiksie często pojawiał się sam autor jako Papcio Chmiel i z czasem ten pseudonim stał się - obok charakterystycznej fryzury i wąsów - znakiem rozpoznawczym autora.
Dwa lata temu tak pisaliśmy o Nim z okazji 95. rocznicy urodzin.
Papcio Chmiel podczas 97. rocznicy urodzin, fot. MDKiN.
Pierwsze komiksy o Tytusie, Romku i A'Tomku ukazały się w "Świecie Młodych" w 1957 roku. Pierwsze albumowe wydanie zostało opublikowane w 1966 roku ("Tytus, Romek i A'Tomek. Księga pierwsza: Tytus zostaje harcerzem"), Szczyt popularności komiksów o Tytusie to lata 60. i 70. - czytały je niemal wszystkie nastolatki.
Szacuje się, że nakłady komiksów przekroczyły 10 milionów egzemplarzy.
W latach 90. bohaterowie komiksów wydorośleli, (Tytus nawet się ożenił!), a scenariusze reagowały na bieżącą sytuację społeczno-polityczną w kraju (np. Tytus wstępował do NATO). Mimo, że głównym adresatem historii były dzieci i młodzież, to wiele aluzyjnych tekstów i dowcipów rozumieją tylko dorośli.
Niektóre z tekstów wymyślonych przez "Papcia Chmiela" mają dziś status kultowych (Tytus siedząc na kamieniu: "Myślałem i wymyśliłem bezmyślnik". Stawiać się go będzie przed zdaniem nie mającym sensu”, na dyskotece: "Czytałeś Norwida? – A kto go napisał?" i "Czemu stoisz zamiast tańczyć? Tańczę, to jest nowy styl tańca bezruchdance"). Albo słynny toast noworoczny:
W ostatnich albumach Chmielewski osadzał akcję w historycznych wydarzeniach (Powstanie Warszawskie, bitwa pod Grunwaldem), a publikacje były zbiorem jednoplanszowych rysunków, a nie regularnym komiksem.
Henryk Jerzy Chmielewski napisał też trzy książki autobiograficzne: "Urodziłem się w barbakanie", "Tytus zlustrowany" i "Tarabanie w barbakanie". Chodzi o to, że w miejscu, w którym dziś stoi warszawski Barbakan przed wojną była kamienica, w której urodził się autor komiksów. Została zniszczona w czasie II wojny światowej.
W 2009 r. w 65. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego ukazał się komiks "Tytus, Romek i A'Tomek jako warszawscy powstańcy 1944". W tym samym roku Chmielewski namalował też mural przy Muzeum Powstania Warszawskiego, zdecydował się na stworzenie komiksu o takiej tematyce, ponieważ – jego zdaniem – przez rysunek łatwiej zainteresować historią młode pokolenie.
Artysta został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Uśmiechu i Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". W 2019 Chmielewski otrzymał z rąk Prezydenta RP Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
ja
