– "BGK dla JST" to odpowiedź, jak chcemy z naszym najważniejszym interesariuszem, czyli jednostkami samorządu terytorialnego dyskutować – powiedziała prezes Banku Gospodarstwa Krajowego Beata Daszyńska-Muzyczka. Z raportu opublikowanego w poniedziałek wynika, że w strukturze inwestycji samorządów dominują projekty drogowe.
W poniedziałek w Warszawie rozpoczęła XV Ogólnopolska Konferencja "BGK dla JST". Jednym z jej punktów było zaprezentowanie przez BGK raportu poświęconego sytuacji finansowej samorządów. "Zrównoważony rozwój na tle wyzwań inwestycyjnych i sytuacji finansowej polskich samorządów”. W tym roku konferencja odbywa się pod hasłem „Samorząd terytorialny – finanse w czasie kryzysu”. Skrót JST oznacza "jednostki samorządu terytorialnego".
Do czego BGK zachęca samorządy?
– BGK dla JST to odpowiedź, jak chcemy z naszym najważniejszym interesariuszem, czyli jednostkami samorządu terytorialnego dyskutować – powiedziała na briefingu prasowym poświęconym nowemu raportowi, prezes BGK Beata Daszyńska-Muzyczka.
– Niewątpliwie tematem najważniejszym są inwestycje publiczne realizowane dzięki Programowi Inwestycji Strategicznych. Te inwestycje są "kołem zamachowym" do odbudowy gospodarki, dla samorządów. Pomagają one utrzymać rozwój gospodarczy przy spowolnieniu, które jest obserwowane - dodała.
Jak tłumaczy prezes BGK, drugą osią, którą zaznaczono w raporcie to rozwój mieszkalnictwa. – Po zmianach ustawowych chcemy, aby samorządy miały możliwość budowania przede wszystkim mieszkań komunalnych i czynszowych – powiedziała. – Budowanie zrównoważonego rozwoju bez rozwoju mieszkalnictwa na terenie całego kraju przez każdą gminę nie jest możliwe – dodała Beata Daszyńska-Muzyczka.
Trzecia rzecz, do której BGK chce zachęcić samorządy to rozwój i budowanie kapitału społecznego. – Nie ma dobrych inwestycji, dobrego wzrostu gospodarczego, bez inwestycji w kapitał społeczny. Wokół tych trzech wymienionych osi chcemy z samorządami pracować, bo one są dzisiaj na czas kryzysu najważniejsze – podsumowała Daszyńska-Muzyczka.
Raport BGK: w strukturze inwestycji samorządów dominują projekty drogowe
Z ankiety przeprowadzonej przez Departament Badań i Analiz BGK wynika, że jednostki samorządu terytorialnego największą wagę przywiązują do społeczno-ekonomicznych aspektów zrównoważonego rozwoju. Najczęściej jako najistotniejsze wskazują obszary ich bezpośredniej odpowiedzialności, takie jak rozwój infrastruktury i usług edukacyjnych.
"W strukturze inwestycji samorządów dominują projekty drogowe. W 2021 r. wyniosły one 15,9 mld zł, co stanowiło 1/3 udziału we wszystkich inwestycjach (33,2 proc.). Wartość inwestycji drogowych była wyższa niż suma wydatków na infrastrukturę wodno-kanalizacyjną (5,8 mld zł), turystykę, sport i kulturę (5,7 mld zł) oraz na transport zbiorowy (3,9 mld zł)” – wskazano w raporcie.
Jak podkreślono, inwestycje drogowe są najczęściej uznawane za niedostateczne – wskazało tak 77 proc. samorządów. Mniejsze potrzeby inwestycyjne można zaobserwować w takich obszarach jak gospodarka odpadami (45 proc.), ciepłownictwo (40 proc.) i transport zbiorowy (39 proc.).
Rosną inwestycje samorządów
Z raportu wynika także, że udział wydatków majątkowych w całkowitych wydatkach JST w pierwszej połowie 2022 r. wyniósł 11 proc. i był wyraźnie wyższy niż rok wcześniej. Dynamika wydatków inwestycyjnych rok do roku wyniosła 26,3 proc., a większość samorządów spodziewa się jej przyspieszenia w drugiej połowie roku.
"Zrównoważony rozwój jest dla BGK kluczowym elementem realizowanej przez nas misji. Z drugiej strony samorządy są ważną grupą naszych klientów i jednocześnie odpowiadają za organizację aspektów naszego życia społeczno-gospodarczego. Jak wynika z naszego badania, aż 93 proc. JST spodziewa się wzrostu nakładów inwestycyjnych w 2022 r. Jest to m.in. efekt Programu Inwestycji Strategicznych. Wartość rozstrzygniętych postępowań na realizację inwestycji ze wsparciem tego programu wyniosła we wrześniu tego roku 17,5 mld zł” – powiedział cytowany w informacji na temat raportu główny ekonomista oraz dyrektor Departamentu Badań i Analiz BGK Mateusz Walewski.
W raporcie wskazano także, że inwestycje samorządów rosną pomimo spadającej nadwyżki operacyjnej. W pierwszej połowie 2022 r. relacja nadwyżki operacyjnej do dochodów bieżących samorządów wynosiła 12,8 proc. i była mniejsza niż średnia z lat ubiegłych. Inwestycje są głównie finansowane ze środków własnych (36,7 proc.), ponadto 22 proc. ze środków europejskich, a tylko ponad 10 proc. z kredytu. Jednocześnie samorządy spodziewają się wyraźnego wzrostu znaczenia dotacji z budżetu państwa – ich udział w całkowitym finansowaniu inwestycji w 2021 r. wynosił 14,5 proc.
MP
Czytaj dalej:
