Polscy rodzice nie dostrzegają smutku i poczucia samotności u własnych dzieci, a rodzicom młodzieży ze szkół średnich wydaje się, że ich dzieci częściej są w dobrym nastroju niż jest to w rzeczywistości.
Wpływ pandemii na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
Przyjmuje się, że na całym świecie 1 na 7 (14%) osób w wieku 10-19 lat doświadcza zaburzeń psychicznych, ale jednocześnie istnieje świadomość, że problem może być niedoszacowany, bo wiele przypadków zostaje niezdiagnozowanych i nieleczonych. Trudności te pogłębiła pandemia COVID-19. W międzynarodowych badaniach ponad dwie trzecie rodziców stwierdziło, że z powodu izolacji społecznej i braku kontaktu z rówieśnikami byli świadkami pogorszenia samopoczucia emocjonalnego (72%), zachowania (68%) i zdrowia fizycznego (68%) ich dzieci.
UWAGA! Jeśli jesteś w kryzysie, depresji, masz problemy, skontaktuj się z osobami, które mogą pomóc. Możesz to zrobić np. dzwoniąc na bezpłatny numer 116 123.
Badanie dzieci jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce
Rzecznik Praw Dziecka zlecił więc ogólnopolskie badanie naukowe jakości życia dzieci i młodzieży. Jego wyniki wykazały znaczne rozbieżności w ocenach kondycji psychicznej między młodym pokoleniem a ich opiekunami. Badania przeprowadzono w dwóch etapach, najpierw pytając młodych o samopoczucie psychiczne, a następnie ich rodziców.
- Wyniki badań są niepokojące. Wraz z dorastaniem samopoczucie psychiczne dzieci i nastolatków znacząco spada, a problemu tego wydają się nie dostrzegać ich rodzice. A to właśnie oni są pierwszymi osobami z otoczenia dziecka, które powinny zauważać, że czuje się ono smutne i samotne – mówił Mikołaj Pawlak Rzecznik Praw Dziecka podczas konferencji Ośrodka Rozwoju Edukacji pt. „Zdrowie psychiczne wyzwaniem naszych czasów”, na której przedstawiał wyniki badań jakości życia dzieci i młodzieży. - Dorosłym brakuje czasu, aby spędzać go z dzieckiem i szczerze z nim rozmawiać. Musimy pilnie odnaleźć ten czas, by chronić nasze dzieci.
Rodzice nie widzą negatywnych emocji u swoich dzieci
Z badań wynika, że poczucie osamotnienia towarzyszy 12% dzieci z klas drugich szkół podstawowych. Jednocześnie podobny odsetek rodziców zauważa ten problem. Niestety im dzieci są starsze, tym oceny są pogarszają się. Samotność odczuwa 23% dzieci z klas szóstych szkół podstawowych i aż 37% uczniów z klas drugich szkół średnich, a co gorsze, ich rodzice mają problem z dostrzeżeniem tych negatywnych emocji, zauważa to jedynie 13% rodziców młodszych nastolatków i 17% opiekunów starszej młodzieży. Jeszcze większe różnice wykazało badanie przy pytaniu o smutek. Odczuwa go 17% dzieci z klas drugich szkoły podstawowej, ale tylko 8% rodziców to zauważa. Smutno czuje się 21% młodszych nastolatków i tutaj znowu tylko 13% rodziców jest w stanie dostrzec problem, W przypadku młodzieży, aż 43% z niej odczuwa wyraźny smutek, a widzi to tylko 17% rodziców.
RPD stara się popularyzować dziecięcy telefon zaufania – 800 12 12 12
Im starsze dzieci, tym gorsze samopoczucie
Jednocześnie aż 90% dzieci z klas drugich i z klas szóstych szkół podstawowych czuje się zadowolona z siebie. Wśród młodzieży ze szkół średnich dobrze ocenia się 69% ankietowanych. W odniesieniu do najmłodszych dzieci rodzice niżej oceniają ich poziom zadowolenia, na 88%. Natomiast rodzice dzieci z klas szóstych i szkół ponadpodstawowych oceniają go zbyt optymistycznie, bo myśli tak odpowiednio 95% i 80%. Dzieci z klasy drugiej szkoły podstawowej oceniają swój dobry nastrój podobnie jak ich rodzice, kolejno 72% i 76% wskazań. W przypadku starszych dzieci widać jednak znaczne rozbieżności pomiędzy ich samooceną a oceną rodziców, bo 75% uczniów klas szóstych szkół podstawowych udziela pozytywnych odpowiedzi na pytanie o dobry nastrój, ale w ocenie dorosłych jest ich tylko 58%. U młodzieży dobry nastrój występuje u 39%, ale że tak jest myśli 52% rodziców.
Rada Ekspertów przy Rzeczniku Praw Dziecka zauważa, że wyniki badań wskazują m.in. na konieczność rozwijania sieci wsparcia i programów edukacyjnych dla rodziców. Są oni najbliżej swoich dzieci i powinni stanowić pierwsze źródło diagnozy i pomocy. Istotne jest także rozwijanie kompetencji komunikacyjnych rodziców, szczególnie w odniesieniu do starszych dzieci.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
