Japońskie kimona - wstęp

W związku z pewnym zainteresowaniem japońskimi kimonami i ich rodzajem, postanowiłam nieco o nich napisać oraz wspomnieć o dodatkach do kimona zarówno dla kobiet jak i mężczyzn.

Temat jest dosyć szeroki, podzieliłam go więc na kilka części.

Cz.1 / Damskie kimona

Cz.2 / Męskie kimona

Cz.3 / Dodatki do kimona i inne elementy

Inspiracją do powstania japońskiego kimona było chińskie hanfu(tak przynajmniej twierdzą Chińczycy).

Styl hanfu, jak nazwa wskazuje, miał swój początek w czasach chińskiej dynastii Han panującej w latach 206 pne. do roku 220 ne.

Damskie hanfu

Męskie hanfu

A więc Japończycy zaadaptowali sobie takie oto chińskie hanfu na rodzime kimono.

Kimono po japońsku znaczy: to co się nosi, czyli ubiór.

Kimono japońskie po rozłożeniu posiada kształt litery T, z szerokimi rękawami, a dekolt w kształcie litery V. Jest szyte bez odcinanych rękawów, stąd pochodzi nazwa stroju. Ubiór ma więc rękawy kimonowe. Rękawy są szerokie i proste lecz różnią się długością. Mogą być tak długie, że zakrywają całe dłonie lub tylko sięgać do nadgarstka.

Kimono przepasane jest pasem obi. Obi (帯) to odpowiednik szarfy lub pasa. Nosi się go w różny sposób, zależnie od okazji.

Kobiece obi są bardziej ozdobne niż męskie.

Pas obi składa się z wielu pasów, które są zakładane według określonych zasad. Tradycyjny pas miał kiedyś przynajmniej 4 m długości oraz 60 cm szerokości. Obecne, współczesne, noszone na codzień, mają tylko 10 - 30 cm szerokości.

Niektóre kobiece pasy wiązane są z tyłu w kokardę. Są to tzw. pasy motylkowe.

Do kimona innymi dodatkami noszonymi przez kobiety są buty geta, waraji lub zori, wachlarz oraz parasol i mała torebka.

Kolorystyka kimona jest często, choć nie zawsze, delikatna, stonowana, w odróżnieniu od kimona chińskiego, które bywa na ogół jaskrawe, czerwone, białe lub czarne.

Pastele - brzoskwinia, fiolet, błękit, zieleń, to najczęstsza kolorystyka stroju Japonek. Kimona kobiet młodych posiadają żywszą kolorystykę, niż kobiet starszych, co oczywiste.

Motywami zdobień kimona są często jaskółki, kwiat wiśni, inne kwiaty, motywy roślinne i inne delikatne wzory. Wzory są często uzależnione są od pory roku np. jesienią są to chryzantemy i liście klonu a zimą bambus, śliwka czy sosna.

Tradycyjne kimono zrobione jest najczęściej z jedwabiu, ale współcześnie używa się również krepy, brokatu, bawełny, włókien konopi, poliestru i innych sztucznych włókien.

Bogacenie się klasy mieszczańskiej w okresie Edo przyczyniło się do zwiększenia popytu na luksusowe materiały na kimona. Były one wykonywane przez wyspecjalizowanych rzemieślników i malowane ręcznie lub dekorowane brokatem.

Typowy, całościowy strój kobiecy o nazwie kimono, składa się przynajmniej z dwunastu elementów.

Strój męski jest nieco uboższy, prostszy. Składa się tylko z pięciu elementów nie licząc skarpet i sandałów.

Materiał na kimona, zarówno męskie jak i damskie, sprzedawany jest w zwojach (tan) o szerokości 36 cm i długości około 11 m. Taki zwój wystarcza na jedno kimono dla dorosłego. Materiał tnie się na 8 części:

Tył (migori), przód (okumi), rękawy (sode) oraz spód i wierzch kołnierza (eri, tomoeri). Główne części nie są podcinane ani przecinane wzdłuż, mają więc tę samą szerokość. Rozmiar reguluje się wszywaniem materiału. Rękawy mogą być zszyte prosto lub w zaokrągleniu.

Kimono kobiety jest około 20 cm dłuższe niż jej wzrost. Ten naddatek (ohashori) przypada pod pasem i jest widoczny jako 4 - 5 cm zakład wystający spod obi. Odcinek rękawa pod pachą nie jest zszyty.

Kimono męskie też jest dłuższe niż wzrost jego posiadacza, ale ten naddatek jest wszyty w pasie i niewidoczny spod obi. Rękawy pod pachami są zszyte.

Kimono dziecięce ma naddatki na ramionach i w pasie, tak, że może być przerobione kiedy dziecko wyrośnie.

Kimona bywają jednowarstwowe (hitoe), z podszewką (awase), albo też pikowane bawełną (wataire).

Hitoe nosi się od czerwca do września, latem najpopularniejsza jest na co dzień yukata. Awase nosi się od października do maja. Jest ono uszyte na ogół z jedwabiu lub wełny. Kimono pikowane nosi się zimą, ale tylko w domu.

Przodkiem kimona zarówno męskiego jak i damskiego jest kosode (小袖), które noszono jako bieliznę od okresu Nara (VIII w. n.e.), a które jako garderoba wierzchnia, strój, pojawiło się w połowie XVI w. Termin kimono upowszechnił się dopiero w XVIII w.