Film „Trzech Kumpli” oraz serial „Londyńczycy” zdobyły główne nagrody na festiwalu filmów telewizyjnych, który właśnie się zakończył w Rzymie. Wojciech Kałużyński, krytyk filmowy przyznał, że „od czasów sukcesu telewizyjnej serii dla dzieci, czyli „Magicznego Drzewa”, polskie produkcje telewizyjne nie odnotowały tak poważnego międzynarodowego sukcesu”.
Film "Trzech Kumpli", czyli historia przyjaźni zamordowanego przez SB Stanisława Pyjasa, agenta SB Leszka Maleszki i dziennikarza Bronisława Wildsteina uznana została na festiwalu w Rzymie za najlepszy film dokumentalny. Jak zginął Pyjas? Na ile donosy Maleszki przyczyniały się jego prześladowania? Co wydarzyło się w nocy z 6 na 7 maja ponad 30 lat temu?
Na te i inne pytania związane z tą tragiczną historią starają się odpowiedzieć autorki filmuEwa Stankiewicz i Anna Ferens.
Realizacja filmu trwała trzy lata, dziennikarki, a zarazem autorki filmu dotarły do nieznanych świadków oraz do kilkunastu esbeków zajmujących się inwigilacją krakowskich studentów, w tym oficera, który zwerbował Maleszkę. Część scen jest inscenizowana na podstawie relacji świadków i dokumentów.
Według jednej z autorek „Trzech Kumpli” Ewy Stankiewicz widza z zagranicy najbardziej uderza charakter tej opowieści. Na pierwszym planie widzimy historię przyjaźni właśnie tych trzech kumpli ukazującą zdradę, kłamstwo i śmierć. Film ten uwidacznia pewne relacje międzyludzkie i pokazuje mroczną stronę ludzkiej natury.
Najgłośniejszy film dokumentalny ostatnich lat doczekał się swojego książkowego uzupełnienia. Książka pozwala jeszcze raz spojrzeć na to, co działo się w Polsce zaledwie trzydzieści lat temu..Europejskie jury doceniło Dramatyczną historię Pyjasa, Wildsteina i Maleszki splecioną z opowieścią o wydarzeniach roku 1977 odsłaniającą tragiczne wydarzenia, które wciąż bolą i budzą emocje.
Trzech kumpli to nie tylko opowieść o zdradzie i przyjaźni, kłamstwie i śmierci, ale też próba pokazania kulisów funkcjonowania tamtego systemu oraz działań ludzi go tworzących.
Film „Trzech Kumpli” świadczy o potrzebie organizowania tego rodzaju produkcji filmowych, o tym, że w Europie istnieje zapotrzebowanie na rzetelną informację dotyczącą historii Polski, historii Europy środkowo-wschodniej i historii sowieckiej dominacji na tym obszarze. Oby nagroda dla tego filmu utorowała drogę dla twórców polskiego kina w tworzeniu niebanalnych opowieści o wartościach uniwersalnych, które charakteryzować będzie autentyzm i wychodzenie poza stereotypy.
