Tu spróbuję dokonać porównań cywilizacji o charakterze hierarchicznym. Oczywiście w zgodności z przyjętymi kryteriami tj. określając zasady cywilizacyjne i cechy jakie zostały na tej bazie wypracowane.
Wybór cywilizacji, o wskazanym charakterze, a wpływających na rzeczywistość jest dość jednoznaczny – to:
- Cywilizacja Chińska (najstarsza),
- Cywilizacja Żydowska (wersja rabiniczna, która powstał już po śmierci Chrystusa),
- Cywilizacja Katolicka (najmłodsza z nich – zasady ustanowiono na Soborze Trydenckim).
O ile do dwóch pierwszych chyba nie ma zastrzeżeń, to uznanie katolicyzmu za cywilizację może budzić wątpliwości. Dlatego porównania są ważne.
Oczywiście – można uznać za cywilizację protestantyzm, czy islam. Taką rolę chce też pełnić system rosyjski (turańszczyzna). Moim zdaniem – to nie są cywilizacje w pełnym tego słowa znaczeniu. Ale tej kwestii trzeba będzie poświęcić odrębne wpisy. Sprawa jest do rozważenia.
A zatem – na jakich zasadach cywilizacyjnych bazują wskazane cywilizacje?
Cel cywilizacyjny.
- Chiny – jest to rozwój, ale bez jednoznacznego wskazania, czym ma się zakończyć. Cesarz wskazuje działania zgodnie z sugestiami przekazywanymi przez Niebo.
- Judaizm – to dążenie do władzy nad światem, a gdzie istnienie życia po śmierci jest wątpliwe i taka możliwość występuje tylko wolą Jahwe, a jednostka nie ma na to wpływu. Wypełnianie nakazów ma zapewnić pomyślność w życiu doczesnym.
- katolicyzm. Tu celem jest enigmatyczne zbawienie, które w coraz większym stopniu jest rozumiane jako wyzwolenie od mąk piekielnych, a nie stan doskonałości. Ewentualne „pójście do nieba” nie jest zależne od woli jednostki, a przyznania „łaski uświęcającej”, która to umożliwi.
(Proszę zauważyć, że jest tu praktycznie ten sam model, co w judaizmie).
Droga realizacji.
- Chiny, to wypełnianie wszelkich poleceń hierarchicznych. Nie istnieje empatia względem innych jednostek na tym samym poziomie – jedynie w ramach rodziny. Ilustrującym przykładem jest sytuacja, gdy ktoś ogląda obraz w galerii. Chińczyk, jeśli to mu pasuje, ustawi się przed daną osobą zasłaniając widok.
- Judaizm. Świat jest hierarchiczny, a zatem wszystkie byty „niższe” mają służyć „wyższym” stanowiąc ich podglebie. Oczywiście tymi bytami „wyższymi” są Żydzi, ale należy pamiętać, że w ich społeczności też jest hierarchia.
- Katolicyzm. Formalnie opiera się na miłości – o Cywilizacji Miłości nauczali Paweł VI i JPII. Jest jednak szereg wątpliwości. JPII w nauczaniu wskazywał, że model życia jaki proponuje katolicyzm – jest najlepszy, najlepiej odpowiada potrzebom człowieka. Stąd – należy wybrać katolicyzm. Tyle, że doktryna ewoluuje. Są zmiany w Modlitwie Pańskiej, ale też w KKK wprowadzane są zmiany –egzemplarz KKK z przełomu wieków różni się od obecnego wydania.
Istotne jest jednak porównanie miłości w rozumieniu KK z definicją jaką zaproponowałem: miłość – to pragnienie współistnienia.
Czy KK dążąc do „nawrócenia” niewiernych wypełnia tę definicję? Współistnienie dotyczy wszak wszystkich bytów takimi jakie są, czyli w zgodności z ich naturą (czyli zamierzeniem Stwórcy w powołaniu ich do istnienia).
Skoro w KK występuje prozelityzm jako nakaz – kiedyś wymuszano to „mieczem”, a teraz perswazją wymuszającą. Wniosek jest oczywisty – KK realizuje swój cel cywilizacyjny w sposób hierarchiczny, a zatem nie jest to Cywilizacja Miłości.
Podmiot cywilizacyjny.
W zasadzie – widać wyraźnie, że we wszystkich tych cywilizacjach podmiot jest „zewnętrzny”. W Chinach jest to Niebo, w judaizmie Jahwe, a w katolicyzmie, biorąc pod uwagę odwołanie do objawionego prawa – nie ma żadnej różnicy między Żydami i katolikami. Więcej – katolicy są rodzajem gorszego sortu, których zadaniem jest służyć „starszym braciom” w wierze.
O ile bowiem w judaizmie występuje pewna możliwość wpływu cadyka na Jahwe, czyli zmiana prawa na korzyść Żydów (to może dotyczyć spektakularnych zdarzeń – jak choćby wywołanie deszczu , to jakaś forma partnerstwa. Abraham i dyskusja o Sodomie), to u katolików taka opcja nie występuje – jest tylko modlitwa błagalna.
Tyle w odniesieniu do zasad cywilizacyjnych. Dalsze uwagi będą dotyczyć cech cywilizacyjnych. Niestety – złapałem przeziębienie i trochę muszę się podkurować. Pewnie potrwa.
