W poprzedniej notce o tym samym tytule przedstawiłem opcje wynikające z dążeń obecnie działającego systemu. Tu chcę temat naświetlić z perspektywy Cywilizacji Polskiej.
Podstawową kwestią jest tu pytanie, czy i w jakim zakresie podwyżka płacy minimalnej prowadzi do ZMIANY SYSTEMOWEJ.
(Cywilizacja Polska – to odmienny system wartości i rozwiązań systemowych i wszelkie odniesienia powinny bazować na takich porównaniach).
Cywilizacja Polska oparta na personalizmie i wynikającym z tego egalitaryzmie dąży do równości szans, ale nie prowadzi do „urawniłowki” z tej racji, że przecież dążenia jednostek są odmienne i mają różną skalę potrzeb zależną od ich osobistego rozwoju.
Egalitaryzm dotyczy zapewnienia wszystkim pewnego gwarantowanego minimum dostępu do środków pozwalających na rozwój (fizyczny i mentalny). Taką rolę pełni płaca minimalna, której nie należy utożsamiać z rozdawnictwem, gdyż z natury rzeczy na płacę należy zapracować jakąś formą zaangażowania w utrzymanie systemu.
Obecna wersja wsparcia społecznego (500 + jako dotacja do prospołecznego zaangażowanie w proces zapewnienia ciągłości pokoleń) jest czymś odmiennym od jałmużny jaką jest wsparcie dla osób niepełnosprawnych, chociaż pełni podobną rolę i jest podobnie odbierane.
Zatem 500 + może być uznane za ukierunkowaną pulę środków stanowiących o poziomie egalitarnego zaopatrzenia społeczeństwa. Pierwszym czynnikiem jest płaca minimalna, ale do tego należałoby dodać kształtowanie warunków do samodzielnego zapewnienia warunków przetrwania – choćby produkcja żywności we własnym ogródku.
(Zarówno 500+ jak i płaca minimalna są formą leżącą w gestii państwa, ale już wpływ na inne formy zapewnienia warunków przetrwania jest dużo mniejszy).
Gwarancja minimalnych dochodów umożliwiających przetrwanie i pozwalających na rozwój stanowi o poczuciu niezależności.
Dopiero osoba z takim poczuciem może artykułować swoje oczekiwania dotyczące warunków społecznego współżycia. Jednocześnie zaczyna identyfikować się z systemem i staje się strażnikiem jego zasad zauważając i przeciwdziałając nadużyciom i wypaczeniom jakie zawsze się pojawiają.
Czyli „policją” systemu egalitarnego są jego obywatele. (Taką rolę pełniła szlachta, gdy jeszcze była siłą podtrzymującą RP, a nie warstwą nastawioną na utrzymanie własnych przywilejów).
Ważnym elementem, koniecznym wręcz, jest zablokowanie możliwości dziedziczenia korzyści (nadmiernych) i przywilejów; przywileje i środki będące w gestii jednostek powinny pozostawać w ich ręku w czasie aktywności, a już czas emerytury to czas ograniczonego (zmniejszonego) dostępu do tych środków przy zapewnieniu i zagwarantowaniu ciągłości opieki na poziomie „minimum + dodatek za aktywność”, gdzie ten dodatek może być kilkukrotnością minimum, ale nie stanowić nieograniczonego „komina”.
Jak wskazane rozwiązanie systemowe wpływa na inne relacje społeczne?
Samo ujęcie wymusza myślenie w innych niż dotychczasowe kategoriach. Już szkic tych relacji tu przedstawiony wskazuje na konieczność zmiany zasad systemu emerytalnego, czy rozwinięcie (utrzymanie) w tym duchu szkolnictwa. Także wymusi zmiany w opiece zdrowotnej.
Pozostaje sprawa związana z aktywnością ekonomiczną. Obecnie jedynym kryterium jest zysk tylko w ograniczonym zakresie i z problemami mitygowany prospołecznymi działaniami państwa.
Przedsiębiorcy podnoszą, że płaca minimalna (wysoka) uniemożliwi im konkurencyjne funkcjonowanie, co przekłada się na wielkość zysku.
Owszem – takie zagrożenie istnieje, zwłaszcza wobec konkurencji zewnętrznej systemu. W warunkach wewnętrznych relacje względnie szybko ustabilizują się.
Nie uważam, że w obecnych warunkach należy od razu dokonać radykalnych zmian o wskazanym charakterze (systemowym). Jednak wzrost płacy minimalnej – jest krokiem w tym kierunku i to krokiem, który będzie wywierał presję na dalsze zmiany.
Dlatego wsparcie projektu jaki zaproponowało PiS wynika z zauważalnej zgodności z ideą Cywilizacji Polskiej. Wsparcie zaś może się ujawnić jedynie poprzez na oddanie głosu w wyborach popierających to zamierzenie.
Dlatego zagłosuję na PiS.
