Mój tekst o tajemnicy śmierci Jezusa (https://www.salon24.pl/u/eri/1431996,tajemnica-smierci-jezusa-czemu-nikt-tego-wczesniej-nie-dostrzegl) niedawno opublikowany na Salonie24, spotkał się z następującym komentarzem znaczącego teologa: „Tekst nie ma znaczenia z teologicznego punktu widzenia. Nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia zbawienia człowieka”.
Przyznam szczerze, że ta opinia nieco mnie otrzeźwiła. Nie mniej jednak nie zmieniłem zdania, co do doniosłości mojego tekstu. Nie zaprzestałem więc drążenia tematu. Oto, co znalazłem:
„Ostatnie etapy ziemskiego życia Jezusa ujęte w „Wyznaniu 150 Ojców” (Credo – przyp. mój) to sformułowania: „został ukrzyżowany”, „doznawał”, „został pogrzebany”. W tekście nie zapisano, że Jezus umarł. Sama śmierć Jezusa była dla Ojców soborowych ewidentna. To jasno wynika z samego opisu Ewangelii, gdzie jest mowa o tym, że gdy żołnierz włócznią przebił Jezusowy bok, to zaraz wypłynęła z niego krew i woda. Żołnierze wiedzieli, jak wygląda śmierć człowieka i ją potwierdzili.
Tekst (Credo – przyp. mój) zwraca jednak uwagę na to, że z punktu widzenia religijnego sama śmierć nie była kluczowym elementem w planie Boga. Jezus w Ogrójcu wołał do Ojca, by jeśli to możliwe, odsunął od Niego kielich cierpienia, a nie samą śmierć. Jak się ktoś narodził, musiał umrzeć, tak powiedział Bóg i tak jest.
Na krzyżu Jezus miał do dyspozycji tylko cierpienie. Ludzie odebrali Mu wszystko, za wyjątkiem możliwości doznawania, dlatego nie przyjął napoju, by do końca być świadomym, by wykonać na krzyżu ostatnie swoje zadanie, najtrudniejsze, przemienić swoje cierpienie w ofiarę dla Ojca Niebieskiego.
Ta przemiana była równie ważna jak ta w Wieczerniku. Bóg oczekiwał, że Jego Syn uczyni te dwie przemiany, chleb i wino w Ciało i Krew oraz cierpienie w ofiarę. Dlatego, gdy to się stało, jeszcze przed śmiercią, Jezus wypowiedział słowa: „Wykonało się”. Nim umarł (został zamordowany – przyp. mój), zrobił wszystko, co miał do wykonania.” („Wykład 150 Ojców z Konstantynopola” – Komentarz lingwistyczno-pastoralny. Ks. Marcin Cholewa, ks. Marek Gilski).
Podobnie o Ofierze Jezusa wypowiada się Akwinata. Cezurę spełnienia Ofiary Syna Bożego upatruje w słowach Jezusa wypowiedzianych Psalmem 22.
Powyższe spostrzeżenia znajdują swe potwierdzenie w treści zmieniającego się nieco na przestrzeni wieków, tekstu „Credimus” (Wierzymy), a następnie „Credo” (Wierzę).
Oto omawiany fragment Wyznania Wiary 150 Ojców z Konstantynopola z roku 381 (tłumaczenie z greki na język polski):
„(…) Został ukrzyżowany za nas, w czasach Poncjusza Piłata i odczuwał i został pogrzebany (…)”
A oto Trydenckie Wyznanie Wiary w języku polskim (treść interesującego nas fragmentu)
„Ja, [N.], mocną wiarą wierzę i wyznaje, wszystkie poszczególne [prawdy] zawarte w wyznaniu wiary, którego używa święty Kościół rzymski, a mianowicie:
(…) Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem, poniósł mękę i został pogrzebany. (…)”
Interesujące spostrzeżenia można wysnuć z porównania interesującego nas fragmentu Składu Apostolskiego
- tłumaczonego na język polski z greki w III w. n.e.
„(…) τὸν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου
σταυρωθέντα καὶ ταφέντα,” – (…) Pod Poncjuszem Piłatem ukrzyżowany i pochowany
- tłumaczonego na język polski z łaciny w XVI w. n.e.
“(…) passus sub Pontio Pilato,
crucifixus, mortuus, et sepultus,” – (…) Umęczony pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowany, martwy i pochowany
- i dzisiejszej wersji liturgicznej w języku polskim
„ (…)umęczon pod Ponckim Piłatem,
ukrzyżowan, umarł i pogrzebion,”
https://pl.wikipedia.org/wiki/Apostolski_symbol_wiary#Bibliografia
Tylko dzisiejsza wersja liturgiczna Credo w języku polskim zawiera określenie, w jaki sposób nastąpiła śmierć Jezusa: UMARŁ! Jest to ścisłe nawiązanie do czterech Ewangelii.
Dlaczego tak? Dlaczego rozwinięto i uszczególniono teksty wcześniejsze? Nie potrafię odpowiedzieć. Natomiast wykazałem w tutaj, dlaczego teksty wcześniejsze nie odwoływały się tak drobiazgowo do czterech Ewangelii.
Moje dotychczasowe rozważania na ten temat tutaj:
https://www.salon24.pl/u/eri/1431996,tajemnica-smierci-jezusa-czemu-nikt-tego-wczesniej-nie-dostrzegl
https://www.salon24.pl/u/eri/1438503,dlaczego-jezus-nie-umarl-lecz-zostal-zamordowany
Inne tematy w dziale Rozmaitości
