Burzliwe wydarzenia krótkiego etapu II Republiki, które miały miejsce w latach 1931 - 1936 są nieodzowną częścią unikalnej historii Hiszpanii. Wybuch euforii z powodu obalenia monarchii i proklamacji republiki po kwietniowych wyborach w 1931 roku, szybko przeobraził się w eskalację napięcia politycznego.
10 sierpnia 1932 roku generał José Sanjurjo zawiązał w Sewilli bunt przeciwko II Republice, ogłosił stan wojenny i opublikował manifest, w którym ogłosił rozwiązanie Rządu i przejęcie władzy przez Radę Tymczasową. Zorganizowanie zamachu stanu argumentował miłością do ojczyzny, jak również aby „ocalić Hiszpanię od ruiny, od panującej nikczemności i rozpadu państwa”. Ponieważ nikomu poza małą grupą rebeliantów z Sewilli nie udało się przyłączyć do zamachu stanu, a jego podwładni odmówili konfrontacji z wojskami z Madrytu, Surjurio widząc, że pozostał sam, opuścił miasto. Jednak kilka godzin później został pojmany i aresztowany w Huelvie. Było to pierwsze powstanie wojskowe przeciwko II Republice zwane „sanjurjada”.
Krótko po jedynych niesfałszowanych wyborach w czasie trwania II Republiki, przeprowadzonych w listopadzie 1933 roku, w których wygrały partie polityczne centrum i prawicy, niezadowolona lewica zaczęła manifestować swoją jedynie słuszną koncepcję wyłączności władzy. Lewica wyobrażała sobie republikę, nie jako otwartą liberalną demokrację, ale jako wyłącznie lewicowy reżim oparty na radykalnych reformach komunistycznych. Według nich jakikolwiek nielewicowy rząd, nawet jeżeli został wybrany demokratycznie, był nielegalny.
Foto: zaragoza.es - Kościół zniszczony przez Front Ludowy
Tak więc najważniejszym punktem polityki przywódców Partii Socjalistycznej i UGT było wcielenie w życie komunistycznej idei rewolucyjnej, określanej przez nich samych jako „bolszewizacja”, oraz ich wykreowanie na nowego jedynie słusznego przywódcę reżimu rewolucyjnego. Jednocześnie odrzucali jakąkolwiek współpracę z tak zwanym rządem „burżuazyjnym”, a nawet i z lewicą republikańską. Do tego wszystkiego należy dodać intrygi Niceto Alcalá-Zamora i jego manipulacje w rządzie centroprawicowym, oraz bunt lewicy w 1934 roku przeciwko II Republice. Wojna propagandowa przeniesiona również na teren międzynarodowy była bardzo ważnym i skutecznym elementem doprowadzającym do polaryzacji społeczeństwa. Zaostrzanie emocji w społeczeństwie, oraz ciągłe podnoszenie gorączki przedrewolucyjnej miało na celu doprowadzić do upadku republiki, dążenie do otwartej konfrontacji i w konsekwencji wojny domowej.
Foto: jesusangelglez.blogspot.com Zbeszczeszczony kościół przez milicjantów Frontu Ludowego
Kolejne wybory w lutym 1936 roku odbyły się już w warunkach wielkiego kryzysu instytucjonalnego i systemowego, oraz całkowitego rozdźwięku w społeczeństwie. Nieustający plebiscyt między prawicą, która zaczęła dostrzegać konieczność działań kontrrewolucyjnych, a radykalną lewicą, która wykorzystując niezrównoważoną sytuację polityczną utworzyła Front Ludowy i narzuciła własną doktrynę radykalnego reżimu lewicowego rewolucji proletariackiej.
Foto: grandesbatallas.es Zebranie socialistów 3 dni przed wybuchem wojny domowej
W wyniku czego Niceto Alcalá-Zamora rezygnuje z prezydentury II republiki, którą przejmuje socjalista Manuel Azaña Día szerzący politykę „bolszewizacji” kraju.
W tamtym okresie Hiszpania przeistoczyła się w największą scenę ruchów rewolucyjnych na świecie. Pod autorytarnym naciskiem milicji anarchistycznej i agentów sowieckich z Moskwy rola Azaña Día została znacznie ograniczona. Po kilku miesiącach od proklamacji rządu, terror, przemoc polityczna i polaryzacja społeczeństwa doprowadziły do powstania zbrojnego, którego porażka rozpoczęła hiszpańską wojnę domową.
Bezkarność zbrodni popełnianych przez członków partii Frontu Ludowego była jedną z przyczyn porażki II Republiki. Upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości z wyraźną instrukcją do przeprowadzania czystki, doprowadziło do masowych aresztowań ze względów politycznych, aresztowań osób duchownych, inteligencji i tak zwanej burgesji, oraz delegalizacji prawicowych partii politycznych.
Upadek II Republiki wynikał także z wielkiej fali bezprecedensowych strajków; ogromnej ilości sprowokowanych pożarów; nielegalnego zaboru ziemi i mienia, szczególnie w południowych prowincjach. Często również dochodziło do porzucania zbiorów na polach; bezprawnej i brutalnej okupacji i bezczeszczenia kościołów, klasztorów, oraz dóbr religijnych; bezprecedensowemu mordowaniu biskupów, księży, zakonnic; zamknięciu szkół katolickich. Dodatkowo szeroko zakrojona cenzura, znaczny upadek gospodarczy, krach na giełdzie, ucieczka kapitału, oraz przemoc i terror doprowadziły do absolutnego upadku II Republiki i otworzyło drogę do najbardziej przerażającej bratobójczej konfrontacji współczesnej Hiszpanii.
foto: elcadenazo.com Pierwszy republikańcki obóz koncentracyjny dla leniwych i kombinatorów gdzie byli zmuszani do pracy.
Od lipca 1936 roku do kwietnia 1939 roku siły polityczne i związkowe Frontu Ludowego ściśle współpracujące z agentami sowieckimi zabiły około 60 000 Hiszpanów. Na porządku dziennym były polowania na ludzi, brutalne prześladowania religijne, tortury w „Czeka”, masowe egzekucje, obozy pracy przymusowej i wszechobecny terror. Hiszpańska wojna domowa była rozlewem krwi po obu stronach. Dopiero przeprowadzenie krytycznej analizy tamtego okresu i wyciągniecie wniosków, pozwoli nam zrozumieć ten złowieszczy epizod w historii Hiszpanii i jego wpływ na dzień dzisiejszy. Zbrodnie jednych nie mogą złagodzić, ani usprawiedliwić zbrodni innych.
Proklamacja II Republiki w Hiszpanii
