Historyczna rola Przywódcy Narodowego Hejdara Alijewa w kształtowaniu stosunków azerbejdżańsko-polskich jest w obu krajach wspominana z szacunkiem.
Historia stosunków polsko-azerbejdżańskich
Historia stosunków polsko-azerbejdżańskich sięga czasów starożytnych. W XVI wieku władca Ak Kojunlu Uzun Hasan utrzymywał bliskie kontakty z polskim królem Jagiełło. Z dokumentów archiwalnych wynika, że w 1472 r. nawiązano stosunki dyplomatyczne między państwami Ak Kojunlu w Azerbejdżanie a Rzeczpospolitą.
Dla Republiki Azerbejdżanu, której główną linią strategiczną jest demokratyczne, legalne budowanie państwa, przejście do wolnych stosunków gospodarczych, reformy gospodarcze realizowane przez Polskę i inne kraje Europy Centralnej i Wschodniej są również doświadczeniem i przykładem dla naszego kraju.
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych w 1992 roku między niepodległym Azerbejdżanem, a Polską otworzyło nowe możliwości nawiązywania kontaktów na innych obszarach. W dniach 26-28 sierpnia 1997 r. pierwsza oficjalna wizyta trzeciego prezydenta Azerbejdżanu (w latach 1993 - 2003) Hejdara Alijewa na zaproszenie Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego dała impuls do wszechstronnego rozwoju stosunków między obydwoma państwami. Podczas wizyty prezydenci omówili rozwój stosunków dwustronnych, oraz sytuację międzynarodową na świecie. Podczas spotkania, Hejdar Alijew powiedział, że współpracę Azerbejdżanu z Polską uważa za ważny element swojej polityki zagranicznej. Po spotkaniu, prezydenci uczestniczyli w ceremonii podpisania deklaracji o przyjaźni i współpracy między Republiką Azerbejdżanu, a Rzecząpospolitą Polską. W ramach wizyty, prezydent Alijew spotkał się także z marszałkiem (przewodniczącym) Sejmu RP Józefem Zychem, oraz Zofią Kuratowską, wicemarszałkiem Senatu RP.
Prezydent Republiki Azerbejdżan Hejdar Alijew w rozmowie z polską gazetą „Życie Warszawy” w ramach swojej oficjalnej wizyty w Polsce powiedział, że jest zadowolony z wizyty, a nawiązanie bezpośrednich relacji jest pozytywnym faktem: „Wyniki są bardzo dobre. Jestem całkiem zadowolony. Przede wszystkim po raz pierwszy nawiązaliśmy bezpośrednie relacje. To pierwsza wizyta prezydenta Azerbejdżanu w Polsce, która, jak powiedział prezydent Kwaśniewski, jest wydarzeniem historycznym. Zgadzam się z jego opinią. Nasze narody naprawdę utrzymywały ze sobą kontakt przez wiele stuleci. Wczoraj przybliżyliśmy fakty dotyczące stosunków handlowych i gospodarczych naszych narodów w średniowieczu, a nawet w XV wieku. Jednak jako niepodległe państwo Azerbejdżan po raz pierwszy przyjeżdża do Polski w osobie swojego prezydenta. Fakt ten sam w sobie ma ogromne znaczenie polityczne. Odbyliśmy bardzo pożyteczne i interesujące rozmowy i negocjacje. Nasze poglądy na wiele spraw międzynarodowych, w tym bezpieczeństwa w Europie, były zbieżne”.
W dniach 27-29 października 1999 r. Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski złożył pierwszą oficjalną wizytę w Azerbejdżanie na zaproszenie prezydenta Azerbejdżanu Hejdara Alijewa. Stosunki azerbejdżańsko-polskie rozwijały się pomyślnie również po wyborze Ilhama Alijewa na prezydenta Republiki Azerbejdżanu w październiku 2003 roku.
30 Marca 2005 r. oficjalną wizytę w Rzeczypospolitej Polskiej złożył Prezydent Ilham Alijew. Podczas wizyty podpisano 7 dokumentów wraz z Umową o współpracy wojskowej między obydwoma państwami. 30 marca 2007 r. z oficjalną wizytą w Azerbejdżanie przebywał nowo wybrany Prezydent RP Lech Kaczyński. Podczas indywidualnego spotkania Prezydenta Azerbejdżanu Ilhama Alijewa i Prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego podkreślono, że stosunki azerbejdżańsko-polskie rozwijają się pomyślnie w sferze politycznej, gospodarczej i humanitarnej. Podczas wizyty Prezydenta RP podpisano Wspólną Deklarację Prezydenta Republiki Azerbejdżanu i Prezydenta RP.
W maju 2019 r. Prezydent RP Andrzej Duda odwiedził Azerbejdżan. W tym czasie prezydent Duda uczestniczył także w uroczystości odsłonięcia tablic poświęconych pamięci polskich architektów w Baku. Warto zaznaczyć, że w celu utrwalenia nazwisk polskich architektów, jednej z ulic znajdujących się w historycznej dzielnicy Baku nadano nazwę „Architekci Polscy”.
Przywódca narodowy Hejdar Alijew wniósł wielki wkład w rozwój stosunków azerbejdżańsko-polskich. W związku z tym w Polsce odbywa się szereg wydarzeń z okazji 100. rocznicy urodzin Przywódcy Narodowego Hejdara Alijewa. I tak, w ramach obchodów 100-lecia Narodowego Przywódcy Narodu Azerbejdżańskiego Hejdara Alijewa, w Ambasadzie Azerbejdżanu w Polsce odbyła się uroczystość odsłonięcia popiersia Wielkiego Wodza. W ceremonii otwarcia uczestniczyli również przedstawiciele polskiego rządu, Senatu i Sejmu oraz przedstawicielstwa dyplomatyczne.
Ponadto w Gnieźnie, pierwszej stolicy i ośrodku religijnym Polski, obchodzono 100-lecie Wielkiego Wodza. Przypominamy, że w Gnieźnie stanął pomnik „Przyjaźni Azerbejdżańsko-Polskiej”. Wspaniałe poglądy przywódcy narodowego Hejdara Alijewa na temat Azerbejdżanu znajdują odzwierciedlenie w pomniku „Dostlug”. Ponadto na pomniku przedstawiono mapy obu państw jako znak wzajemnego szacunku dla integralności terytorialnej i suwerenności.
Również z okazji Święta Niepodległości, 100. rocznicy urodzin Przywódcy Narodowego Hejdara Alijewa oraz 105. rocznicy powstania Sił Zbrojnych Republiki Azerbejdżanu odbył się oficjalny koncert w Filharmonii Narodowej w Warszawie z udziałem organizowane jest przyjęcie przy wsparciu Ambasady Azerbejdżanu w Polsce, Fundacji im. Hejdara Alijewa, Państwowego Komitetu ds. Pracy z Diasporą Republiki Azerbejdżanu oraz Komisji Narodowej ds. UNESCO Republiki Azerbejdżanu. Jak widać, historyczna rola Przywódcy Narodowego Hejdara Alijewa w kształtowaniu stosunków azerbejdżańsko-polskich jest w obu krajach wspominana z szacunkiem.
Fuad Huseynzade,
Przewodniczący Związku Publicznego Wspierania Działalności Dziennikarzy w Diasporze
