Praca jest, ale dojazdu brak

„Każda praca jest w zasięgu ręki, dopóki nie trzeba do niej dojechać”

 – to gorzkie porzekadło mogłoby stać się nieoficjalnym mottem wielu polskich regionów. Za oficjalnymi statystykami rynku pracy, które sugerują poprawę i obfitość ofert, kryje się złożona rzeczywistość polskiej prowincji. To świat, w którym dostęp do legalnego zatrudnienia staje się luksusem determinowanym nie przez kwalifikacje, lecz przez kod pocztowy i posiadanie własnego auta. To opowieść o systemie, który deklaruje pomoc, ale w praktyce pozostawia obywateli samym sobie.

1. Iluzja wyboru: Kiedy Praca jest na wyciągnięcie ręki, ale poza zasięgiem

 Analiza lokalnego rynku pracy bez uwzględnienia barier pozapłacowych, takich jak transport, przypomina czytanie menu w restauracji, na którą nas nie stać. Pozorna dostępność ofert zatrudnienia w regionach z niewydolną infrastrukturą tworzy jedynie iluzję wyboru, pogłębiając frustrację i poczucie beznadziei. Wystarczy spojrzeć w dniach 8-12 grudnia na tablicę ogłoszeń Powiatowego Urzędu Pracy dla mieszkańców Górowa Iławeckiego i okolic w promieniu 30 kilometrów.

 . . .

4. Zobaczyć Wartość w Niewidzialnej Pracy

 Podsumowując, problemem polskiej prowincji nie jest brak pracy, lecz system barier, który czyni ją niedostępną. Rozwiązanie nie leży w publikowaniu kolejnych ogłoszeń, ale w usunięciu przeszkód, które uniemożliwiają ich podjęcie.

 Warto tu przywołać metaforę inspirowaną projektem Planet Heroes, opisanym jako oddolna inicjatywa, w której wolontariusze sprzątają świat. Ich model jest prosty: „najpierw działamy (...) musimy to uczciwie udokumentować i wówczas może zostaniecie nagrodzeni”. Model Planet Heroes odwraca logikę państwowych instytucji. Tam, gdzie urzędnik stawia bariery i wymaga spełnienia formalności przed podjęciem działania, oddolna inicjatywa promuje działanie jako warunek uzyskania wsparcia. Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną w małych miejscowościach robią dokładnie to samo – w sposób niewidzialny dla systemu „sprzątają” luki w lokalnej gospodarce. Oferują usługi, których brakuje, zaspokajają potrzeby sąsiadów, budują kapitał społeczny. Ta praca zasługuje na uznanie i wsparcie, a nie na podejrzliwość.

 Nadszedł czas na fundamentalną zmianę perspektywy. Instytucje publiczne, zamiast skupiać się na kontroli i piętnowaniu, muszą aktywnie usuwać bariery, których istnienie ma wymierny, ludzki koszt. Oznacza to natychmiastowe uruchomienie programu „biletu kredytowego” i rzetelne informowanie o nim w ośrodkach pomocy społecznej. To także wdrażanie elastycznych form zatrudnienia, jak dzielenie etatów, w pierwszej kolejności w samorządach, aby dać przykład sektorowi prywatnemu. Wreszcie, to traktowanie działalności nierejestrowanej jako inkubatora przedsiębiorczości, który należy wspierać, a nie piętnować.

 Prawdziwy rozwój regionu mierzy się bowiem nie liczbą ofert pracy w internecie, ale tym, ilu mieszkańców ma realną szansę, by z nich skorzystać. Dopóki dojazd do pracy pozostanie luksusem, dopóty godne życie będzie dla wielu jedynie obietnicą na papierze.

^{| praca | wykluczenie komunikacyjne | działalność nierejestrowana | polityka społeczna | Warmia i Mazury |}

_{Oprac. 14/12/2025,
redaktor Gniadek}

_{Fot. PUP}

_{[ Nota: Materiał opracowano ze starannością przy użyciu językowego narzędzia generatywnego modelu w celach rozrywkowych w oparciu o dostarczone dane, choć może zawierać niezamierzone błędy np. językowe, graficzne. ]}