Solidarność 1980–1981

Jan Bodakowski

Solidarność 1980–1981

Nakładem Instytutu Pamięci Narodowej i Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk ukazał się, 376 stronicowy, zbiór tekstów historycznych „''Solidarność'' od wewnątrz 1980–1981”.

Spontaniczne i samorzutne powstanie oraz dynamiczny rozwój Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” były zjawiskiem wyjątkowym w koloniach sowieckich. Jednoznacznym, i niezwykle bolesnym dla komunistów, faktem podważającym ich dyktaturę. Fundamentem i opoką na której rozwijały się instytucje społeczeństwa obywatelskiego niezależne od dyktatury.

Pierwszy zamieszczony w tomie tekst, autorstwa Marcina Zaręby opisuje nastroje Polaków od „zimy stulecia” do lata 1980. W drugim tekście Jakub Kufel opisał strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej i narodziny „Solidarności”. W trzecim Tomasz Kozłowski przybliżył czytelnikom wydarzenia jakie miały miejsce między porozumieniami sierpniowymi a rejestracją NSZZ „Solidarność”. W czwartym tekście Marcin Zwolski opisał działalność „Solidarności” w poszczególnych regionach.

Andrzej Friszke piaty tekst poświecił Regionowi Mazowsze NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1981, szósty Marek Wierzbicki regionowi radomskiemu NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1981. W siódmym tekście Jarosław Neja opisał Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”, w ósmym Piotr Osęka Komisje Krajową „Solidarności”. Dziewiąty tekst Bartosz Kaliski poświęcił uczestnikom I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” i ich opiniom o Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Dziesiąty tekst Krzysztof Podemski poświecił oficjalnej prasie „Solidarności”, podobny temat podjął w swoim tekście Jan Olaszek. W dwunastym tekście Adam Leszczyński przeprowadził mikrosocjologiczną analizę strajku, w trzynastym Dariusz Węgrzyn opisał relacje między PZPR a NSZZ „Solidarność” w województwie bielskim w latach 1980–1981.

Czternasty tekst autorstwa Kamila Dworaczeka dotyczy wszechnic związkowe na przykładzie Górnego Śląska, Warszawy i Wrocławia w latach 1980–1981, piętnasty tekst autorstwa Jacka Luszniewicza dotyczy koncepcji ekonomicznych „Solidarności” 1980–1981, a szesnasty tekst autorstwa Rafała Chwedoruka Programu Samorządnej Rzeczypospolitej.

Publikacje zamyka zapis dyskusji panelowej między historykami, którzy starali się ustalić czy solidarność była rewolucją, powstaniem czy reformą, oraz wykaz skrótów i indeks osób.

Jan Bodakowski