Wykład profesora Bartyzela o narodowym radykalizmie i jego związ

Jan Bodakowski

Wykład profesora Bartyzela o narodowym radykalizmie i jego związkach z faszyzmem

W czwartek 12 czerwca 2014 wybitny znawca myśli prawicowej profesor Jacek Bartyzel wygłosił w Warszawie wykład o narodowym radykalizmie dla działaczy Młodzieży Wszechpolskiej, ONR, korporantów, i liderów Ruchu Narodowego (Józwiaka, Winnickiego i Zawiszy). Organizatorem wykładu było Centrum Edukacyjne Powiśle.

Profesor Bartyzel swój wykład rozpoczął opisem historii narodzin ruchu narodowo radykalnego, po czym przybliżył zebranym różnice pomiędzy narodowym radykalizmem a faszyzmem.

Ruchy narodowo radykalne zwane często narodowo rewolucyjnymi powstały w latach 30 i 40 XX wieku, w czasie gdy od lat 20 ton zachodniej polityce nadawały ruchy faszystowskie.

Faszyzm stawiał sobie za cel zwalczanie komunizmu, choć chciał zastosować metody bolszewickie dla celów narodowych. Nadawał styl swojej epoce. Faszyzm i nazizm, tym różnił się do narodowego radykalizmu, że wywodził się z lewicy i miał lewicową tożsamość. Faszyści z biegiem czasu by zdobyć poparcie społeczne odchodzili od lewicowego radykalizmu. Nie był to wybór ideowy ale wyraz oportunizmu politycznego. Realia wymusiły na faszystach otwarcie się na postulaty armii, kapitału, burżuazji.

Ruch narodowo radykalny wywodził się odmiennie od faszyzmu z prawicy. Był zakorzeniony w kościele, narodzie, konserwatywnych wartościach. Młodzi działacze, będący siłą sprawczą faszyzmu, buntowali się przeciw starym partiom prawicy. Narodowy radykalizm powstał w wyniku zniecierpliwienia młodych. Młodzi krytykowali roztropność w działaniu starych i adaptacje starych do systemu - wbrew głoszonym przez starych radykalnym ideom. Młodzi chcieli się wyzwolić z marazmu, chcieli czynu. Narodowy radykalizm powstał też w wyniku przekonania o końcu kapitalizmu, chęci stworzenia alternatywy dla kapitalizmu i komunizmu.

Narodowi radykałowie, pochodzący z rodzin burżuazyjnych i arystokratycznych, dostrzegli robotników. Tak jak komuniści i faszyści, chcieli umundurować i uzbroić robotników, dać im narodowe idee. Tym bardziej, że marksistowski stereotyp robotników jako klasy internacjonalistycznej i ateistycznej okazał się nieprawdziwy. Robotnicy okazali się być patriotami, o wiele bardziej zakorzenionymi w wierze i konserwatywnych wartościach niż burżuje. Bycie przez robotników ostoją tożsamości sprawiło, że narodowi radykałowie uznali za tak ważne zapewnienie robotnikom ochrony socjalnej.

Jedną z charakterystycznych cech narodowego radykalizmu był jego mistycyzm. Narodowy radykalizm był religijny ale nie klerykalny. Mistycyzm naznaczający narodowy radykalizm sprawił, że popadł on w konflikt z kościołem instytucjonalnym. Konflikt ten był tym silniejszy im narodowo radykalny mistycyzm był mniej ortodoksyjny i bardziej otwarty na elementy innych duchowości. Mistycyzm narodowo radykalny odwoływał się do tradycji zakonów rycerskich, czerpał z idei „Nowego Średniowiecza” Bierdiajewa, wodzom swoich ruchów nadawał przymioty średniowiecznych monarchów.

Swój wykład profesor Bartyzel zakończył omówieniem takich ruchów narodowo radykalnych jak: meksykański synarchizm, brazylijski integryzm, belgijski reksizm, rumuński Legion Michała Archanioła.

Jan Bodakowski