Jan Bodakowski
Poznaj życiorysy Europejczyków zniszczone przez komunizm i nazizm
Nakładem Instytutu Pamięci Narodowej ukazał się zbiór tekstów dla uczniów szkół średnich z całej Europy „Aby pamięć przetrwała. Dziedzictwo totalitaryzmu w Europie”. Jak informuje wydawca „książka powstała jako wspólny projekt wielu instytucji i organizacji współpracujących w ramach Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia. Platforma ta jest stowarzyszeniem non profit zrzeszającym zainteresowane podmioty publiczne i prywatne – instytuty pamięci narodowej, archiwa, muzea, izby pamięci i organizacje pozarządowe – zajmujące się historią europejskich totalitaryzmów. Została założona w Pradze w 2011 roku na mocy rezolucji Parlamentu Europejskiego o europejskim sumieniu i totalitaryzmie i w tym samym roku zatwierdzona przez Radę Unii Europejskiej. W maju 2013 roku platforma zrzeszała 37 członków z 13 państw członkowskich UE oraz z Mołdawii, Ukrainy i Kanady”.
Jak informuje IPN „zamiarem twórców projektu było opracowanie zbioru tekstów, który mógłby dzisiejszą młodzież europejską zainteresować najnowszą historią kontynentu, jeszcze w poprzednim pokoleniu siłą podzielonego na dwie części. W tym celu uczestnicy projektu wybrali biografie osób, których życie zostało naznaczone przez systemy totalitarne. Postacie te pochodzą z 16 krajów europejskich. Są to ludzie odważni, którzy stawiali opór reżimom i nierzadko zapłacili za to życiem, ale i ci, którzy tylko dzięki szczęściu przeżyli zbrodnie rządów totalitarnych. Znajdziecie tu opowieści o dzieciach, studentach i osobach dojrzałych, historie kobiet i mężczyzn, ludzi z najróżniejszych środowisk: chłopów, robotników, nauczycieli, lekarzy, inżynierów, pisarzy, artystów, polityków, wojskowych, bojowników ruchu oporu i duchownych. Ich bohaterowie to ludzie różnych wyznań i kultur – katolicy, protestanci, Żydzi, Romowie, muzułmanie i ateiści. Wszystkie opowieści są przesycone głębokim smutkiem w obliczu ogromu cierpień wywołanych przez fanatycznych przywódców zwolenników i współpracowników reżimów totalitarnych. Zarazem jednak bije z nich umiłowanie wolności, poszanowanie godności ludzkiej, siła, odwaga, wiara i pragnienie zachowania podstawowych ludzkich wartości”.
Wśród opisanych na kartach pracy osób znaleźli się: zanodowany przez sowietów Szwed Raoul Wallenberg (który wsławił się ratowaniem Żydów podczas II wojny światowej), ofiara rosyjskich i niemieckich represji z Estonii, Łotwy, Liwy, Polski, Niemiec, Austrii, Holandii, Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii, Rumunii, Bułgarii, Mołdawii, Ukrainy, dorośli i dzieci, Żydzi dręczeni przez Niemców, bohaterowie podziemia antykomunistycznego z krajów okupowanych przez sowietów, Witold Pilecki, Danuta Siedzikówna „Inka”, kardynał József Mindeszenty, ofiary reżimów komunistycznych po II wojnie światowej. Każda historia uzupełniona jest opisem realiów komunistycznej i nazistowskiej okupacji.
Jan Bodakowski
