Symulacje podziału mandatów w eurowyborach

W nawiązaniu dorozmowy o kandydatach do PE, chciałbym udostępnić wszystkim symulacje podziału mandatów w eurowyborach. Ich podstawą są wyniki głosowania w 2007 roku. Kibicom PiS obiecuję, że zrobię też takie symulacje na wynikach z lat 2005-2006, muszę tylko jeszcze rozwiązać problem „przystawek”. Celem jest pokazanie, jaki ordynacja ma wpływ na podział mandatów pomiędzy okręgi, oraz o czym w ogóle mówimy, rozważając, kto startuje z jakiej listy z którego miejsca.

Najpierw podział ostateczny:

 

„Udział” to liczba mandatów (z ułamkami), należna na podstawie liczby oddanych w okręgu głosów.

Na oko widać, za zastosowany algorytm podziału mandatów narusza zasadę monotoniczności jeśli idzie o reprezentację terytorialną. Okręg małopolsko-świętokrzyski dostaje więcej mandatów od okręgu śląskiego, choć jest mniejszy. Wynika to nie z jakiegoś spisku, tylko z faktu, że PSL zdobywa tu więcej głosów. Podobnie okręg lubelski dostaje więcej mandatów niż podlasko-warmińsko-mazurski. Przy tej liczbie mandatów, „rozdzielczość” obrazu prefernecji jest mizerna i ma on naprawdę spore „ziarno”. Będzie to jeszcze lepiej widać na przykładzie poszczególnych partii.  

 

PO

 

Warszawa może tu powalaczyć o trzeci mandat z Wrocławiem – przy frekwencji o połowę niższej o tym, gdzie przypadnie mandat decydować by mogło 10 tys. głosów. Warto zwrócić uwagę, że PO dostaje 1 mandat i w Lublinie, gdzie ma 27% poparcia, i w Bydgoszczy, gdzie ma 42%.

 

PiS

 

W przypadku PiS różnice takie są jeszcze większe. 2 mandaty należą się Warszawie, gdzie poparcie jest poniżej 30%, zaś tylko jeden Podkarpaciu, gdzie partia dostaje 47% głosów. Jeden mandat dostaje także okręg lubusko-zachodnipomorski, z poparciem o połowę mniejszym, niż ten na przeciwległym końcu kraju. Mandat z Bydgoszczy jest jednym z najbardziej zagrożonych, stąd nerwowość Mojzesowicza.

 

LiD

Najpewniejszy mandat dla lewicy jest na Śląsku. Trudno się poniekąd dziwić miejscowemu SLD, że nie chcą go oddać Adamowi Gierkowi z UP. Jeśli lista będzie mieć tu gorszy wynik, to i tak mandat straci się najpierw w Łodzi, czy nawet Warszawie. To zaś, kto jest na liście w Gdańsku, należy traktować jako ciekawostkę przyrodniczą, nie zaś fakt o znaczeniu politycznym. To jak przemożny wpływ ma wielkość okręgu, widać po tym, że mandat przypada okręgowi małopolsko-świętokrzyskiemu, gdzie lista zdobyła 10% poparcia – jeden z najgorszych wyników – zaś nie dostaje go województwo kujawsko-pomorskie, z najwyższym wynikiem.

 

PSL

PSL musiałby poprawić swój wynik w okręgu kujawsko-pomorskim dwukrotnie, by Eugeniusz Kłopotek opuścił ławy sejmowe. Trochę mniej potrzebuje do przeprowadzki Żelichowski. Podobnie daleko jest od mandatu okręg śląski, choć w wyborach sejmowych PSL nie zdobył tam nic w żadnym z 6 okręgów.

 

Nie ma wątpliwości, że system ten niespecjalnie motywuje do wysiłku pojedynczych kandydatów. Parlamentarne partie wystawią ich w dziesięciokrotnym nadmiarze – 520. Tymczasem realny dylemat „dostanę mandat, czy nie dostanę?” jest udziałem nie więcej niż setki. Reszta ma za zadanie łudzić wyborców, przekonując, że liczą się w tym wyścigu. Trudno to uznać za ucieleśnienie demokratycznego ideału. Niestety. Już po tych wyborach warto wrócić do problemu, jak wybierać reprezentację w PE, by rzeczywiste mechanizmy decyzyjne były zgodne z tym, co widzi wyborca.