Święto Koszy w Tomar w Portugalii

Kosz dla polityków i hajda do Portugalii !!!

Myśla ta niech będzie  inspiracją na nadchodzące wybory parlamentarne do Sejmu najjaśniejszej Rzeczypospolitej w roku Pańskim  2011. Tak dajmy im kosza. Niech to co zrobili ( i to czego zaniechali)  w minionych latach będzie przyczynkiem do refleksji. I dlatego kawalerowi, który dobrze nie rokuje winno się podziękować.

I zamiast słuchać ich( rzeczonych „kawalirów”) po próżnicy udajmy się do Portugalii do miejsca, które jest warte obejrzenia. Jest to miejsce w rzeczy samej niezwykłe. Z dwóch powodów. Odbywa się tam Festa dos Tabuleiros[1] również raz na 4 lata ( sic !) W istocie. Drugi powód to fakt,  iż wydarzenie, które się tam odbywa, ma oparcie w tradycji i wpisane jest w życie mieszkańców miejscowości Tomar w Portugalii. I dlatego ważne. Jest prawdziwe. Nie jest pustym teatrem gestów. Odbywa się w niewielkiej miejscowości  położonej w północnej części  Estremadury. Założone w 1157 roku przez Gualdima Paisa pierwszego wielkiego mistrza zakonu templariuszy. I tu odbywa się rzeczone święto.

Święto koszy, bo o nim tu mowa, to jedno z najbardziej spektakularnych świąt ( lub widowisk jak kto woli, w końcu się sekularyzujemy)  w Portugalii. Swoje początki ma w wieku XIV . Według jednej z teorii święto to wywodzi się od bogini Ceres, Cerery – która w mitologii rzymskiej była boginą wegetacji i urodzajów. Była córka Saturna i Ops ( Ops Consivia poźniej Rea. Była pierwotnie sabińską potem rzymską boginią płodności, urodzaju i bogactwa. Opiekunka rolnictwa). Również występowała w roli siostry i kochanki Jowisza. Matka Prozerpiny. To jedna z jedną z najstarszych rzymskich bogiń. Jej kult był popularny wśród plebejuszy. Jej święto Cerialia lub Ceriales, obchodzono 12 kwietnia, podczas którego ofiarowywano bogini pierwsze snopki zbóż. Ludzie przebierali się w białe stroje ( podobnie jak dziewice z Tomar), a ludzie biedni dostawali poczęstunek na koszt państwa ( tu również widać pewne podobieństwo). Kult Ceres szerzył  się szczególnie  wśród kobiet. Z czasem nabrał cech mistycznych.

Słowem chcecie to wierzcie. Chcecie nie wierzcie. Korzenie boskie dni tych w Tomar.  Warto wiedzieć, że tradycje tego święta pochodzą również z Azorów.

Do tego  barwnego   wydarzenia, jakie mieć będzie miało  miejsce  w dniach od 2 do 11 lipca tego roku, cała okolica zwykła czynić przygotowania się już kilka miesięcy wcześniej. I tak zapewne będzie tym razem. Obchody tego święta uświetniane są również odwiedzinami najważniejszych osób w Państwie. Tak jak to miało miejsce podczas ostatniego święta, które obchodzone było w 2007 roku, gdzie obecny był premier oraz prezydent Portugalii.

„Z okazji Festa dos Tabuleiros całe miasteczko zdobione jest kolorowymi kwiatami (prawdziwymi oraz z bibuły). Dzieje się tak za sprawą konkursu na najlepszą dekorację ulicy (Ruas Populares Ornamentadas), podczas którego mieszkańcy Tomar prześcigają się w pomysłach na ozdobienie swoich „ruas”. Dzięki temu, w tym niezwykłym, świątecznym okresie można podziwiać piękne kobierce z kwiatów, udekorowane okna i balkony oraz urocze baldachimy z girland wiszące nad głowami przechodniów.

To nie jedyna atrakcja Święta Koszy. Oprócz konkursu ma miejsce m.in. tradycyjna procesja dzieci z koszami (Cortejo dos Rapazes) (3 lipca), będąca przedsmakiem tego, co nas czeka później, oraz odbywająca się przy muzyce i fajerwerkach parada byków (Cortejo do Mordomo) (8 lipca). Dzień przed główną uroczystością Festa dos Tabuleiros, odbywają się także małe procesje dorosłych z koszami, reprezentujące szesnaście parafii regionu (Cortejos Parciais) (9 lipca). Ich uczestnicy przybywają do Tomar, aby wziąć udział w najważniejszym pochodzie - Procesji Koszy (Cortejo dos Tabuleiros) (10 lipca).

WCortejo dos Tabuleiros uczestniczy ok. 400 ubranych na biało kobiet (wg tradycji dziewic), przepasanych kolorową szarfą. Każda z nich niesie na głowie kosz, do którego przymocowana jest wysoka konstrukcja z nabitych na trzciny chlebków oraz barwnych, papierowych kwiatów (tradycyjnie maków). Na szczycie tej konstrukcji znajduje się korona z białą gołębicą (symbol Ducha Świętego) lub krzyżem Zakonu Chrystusa. Kosz waży ok. 15 kg i jest zazwyczaj wysokości kobiety, która go niesie. Stąd też przy boku każdej pani kroczy odświętnie ubrany mężczyzna, którego zadaniem jest podtrzymać kosz w razie potrzeby. Pomimo, iż pochód uliczkami Tomar trwa ok. 4 godzin, większość dziewcząt dzielnie niesie swój ciężar, ponieważ reprezentują swoją wioskę lub dzielnicę, co uważane jest za wielki zaszczyt. Na zakończenie pochodu niesione przez kobiety chlebki są święcone. Festa dos Tabuleiros kończy się następnego dnia, uroczystością zwaną Bodo lub Pêza, podczas której ubogim rozdawana jest żywność (chleb i mięso, a kiedyś także i wino) (11 lipca).

Święto Koszy ma prawdopodobnie pogańskie korzenie. Obchody święta w obecnym kształcie (na cześć Ducha Świętego), zainicjowała święta królowa Izabela Aragońska. (Więcej informacji na temat uroczystości znajduje się na stronie: www.tabuleiros.org.)

Chcąc dowiedzieć się więcej na temat historii Tomar, warto zajrzeć także do tutejszego zamku (Castelo Templário) i klasztoru templariuszy (Convento de Cristo), którego budowa trwała niemal przez 400 lat !. (Więcej informacji znajduje się na stronie: www.conventocristo.pt.)”[2]

W Tomar znajduje się jedna z najstarszych synagog w Portugalii. Pochodząca z  XV wieku synagoga położona jest  przy  Rua Dr Joaquim Jacinto. Obcenie jest  tam  muzeum Luso-Hebraico de Abraham Zacuto.

Tak więc jadąc do Tomar ( które położone jest pomiędzy Lizboną i Porto. Z Lizbony do Tomar dojedziemy pociągiem lub autobusem z dworca Oriente) odwiedzamy raj na ziemi. Bo gdzież indziej spotkamy   w jednym miejscu 400 dziewic ? Może to wpływ Maurów, którzy kiedyś zamieszkiwali tereny dzisiejszej Portugalii ? Kto wie. Można się domyślać, iż to był jeden z powodów dla którego nie chcieli opuścić półwyspu iberyjskiego.

Warto dodać, że zawartość  koszy niesionych przez piękne portugalki przekazywana jest na rzecz ubogich. W trakcie tego święta jada się mięso byków z udziałem których urządzana jest na początku tego wydarzenia parada.

Jedna ze znajomych, która miała to szczęście i brała udział w tym święcie była zachwycona Panami, którzy chronili kosze niesione przez dziewice. Za kilka dni jedzie odświeżyć te wrażenia.

Cóż. Nic dodać, nic ująć. Dajmy więc kosza politykom i jedźmy do Tomar. Jedno co warto zrobić w roku wyborczym. Z pewnością będzie to dobra inwestycja.

Opracowanie własne na podstawie :

Biuro Turismo de Portugal

Zobacz galerię zdjęć: