Fot. Silke Trzciński
Fot. Silke Trzciński
Józef Brynkus Józef Brynkus
132
BLOG

O Katyniu w Belwederze – Nagroda Fundacji Janusza Kurtyki

Józef Brynkus Józef Brynkus Polityka historyczna Obserwuj temat Obserwuj notkę 0

Laureatem Nagrody im. Janusza Kurtyki w pierwszej edycji projektu „Dotyk Katynia” organizowanego przez Fundację im. Janusza Kurtyki, został prof. Tadeusz Wolsza. Gala projektu połączona z konferencją naukową poświęconą międzynarodowym aspektom Zbrodni Katyńskiej zorganizowana została w czwartek 23 listopada 2017 roku  w Pałacu Belwederskim w Warszawie. Wśród zaproszonych na galę gości obecny był poseł na Sejm RP, dr hab. Józef Brynkus. Współorganizatorami gali i konferencji były Fundacja Kurtyki i Kancelaria Prezydenta RP.

Prezydenta RP reprezentowała doradca Andrzeja Dudy, prof. Barbara Fedyszak-Radziejowska, premier Beatę Szydło zastępca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów minister Paweł Szrot, a marszałka Sejmu RP Marka Kuchcińskiego prof. Jan Majchrowski. W pierwszej edycji konkursu zgłoszono 30 prac, a spośród nich jurorzy, członkowie Rady Programowej Fundacji im. Janusza Kurtyki wybrali pięć, które walczyły o pierwsza nagrodę. A nagroda to nie byle jaka, bo wykonana z czystej stali a zatem sporo ważąca statuetka, będąca kompozycją zarysów granic Polski, od czasów piastowskich do obecnych. Ale nie statuetka okazała się najważniejsza, chociaż ona jest symbolem nagrody. Zwycięska książka profesora dra hab. Tadeusza Wolszy, zatytułowana fragmentem cytatu z jednej z relacji świadków zawiezionych przez Niemców do Katynia, „To co widziałem przekracza swą grozą najśmielsze fantazje. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku” dzięki środkom uzyskanym od sponsorów konkursu przełożona zostanie na język angielski i nakład w tym języku skierowany zostanie do dystrybucji w USA. A zatem prawda o sowieckiej zbrodni w Katyniu będzie miała szansę dotrzeć do kolejnych pokoleń czytelników i badaczy historii w anglosaskim kręgu językowym. Historię i ideę nagrody przedstawił Prezes Zarządu Fundacji, Paweł Kurtyka, a wręczyli ją Przewodnicząca Rady Fundacji Zuzanna Kurtyka i dr hab. Filip Musiał.

Oprócz pracy prof. Wolszy w nagrodę walczyły książki: Mariusza Bechty „Pogrom czy odwet. Akcja zbrojna Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość w Parczewie 5 lutego 1946 roku”, Lecha Kowalskiego „Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego a Żołnierze Wyklęci. Walka z podziemiem antykomunistycznym w latach 1944-1956”, Kazimierza Krajewskiego „Na straconych posterunkach. Armia Krajowa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej 1939-1945” oraz prof. Mieczysława Nurka „Gorycz zwycięstwa. Los Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po II wojnie światowej 1945-1949”. Ta ostatnia otrzymała wyróżnienie w tegorocznej edycji konkursu. Przedstawiciel Poczty Polskiej, jednego ze sponsorów konkursu poinformował, że dodatkowo nagrodzone zostaną dwie spośród książek, jakie znalazły się w finałowej piątce, autorstwa Mariusza Bechty i Lecha Kowalskiego. Po uzgodnieniu z wydawcami nakłady obu tych publikacji zostaną zwiększone z przeznaczeniem do dystrybucji przez sieć placówek pocztowych.

Konferencja „Dotyk Katynia. Zbrodnia Katyńska w perspektywie międzynarodowej. Polityka, tożsamość, narracje” była imprezą towarzyszącą gali konkursowej, ale bynajmniej nie jej tłem. Piątka wybitnych prelegentów zaprezentowała bowiem w swoich referatach najnowsze ustalenia i niektóre najciekawsze wątki badania Zbrodni Katyńskiej. Prof. Tadeusz Wolsza przedstawił referat „Świadkowie (1943-1956)” mówiący o podobieństwach i odmiennościach, ale także paradoksach losów niektórych bohaterów jego nagrodzonej książki. Prof. Borys Sokołow w zaprezentowanym w języku angielskim referacie „The Katyn Crime in the Modern Russsian Historiography” przedstawił narrację na temat zbrodni katyńskiej we współczesnej historiografii rosyjskiej, pokazując zarówno te wątki czy elementy, które zgodne są z nauką i wiedzą historyczną, jak też próby negacji zbrodni i jej autorstwa. Dr Witold Wasilewski z IPN w Warszawie mówił o „Międzynarodowych aspektach zbrodni katyńskiej 1940-1943” a więc o poszukiwaniach polskich jeńców uwięzionych w ZSSR, zanim Niemcy ujawnili fakt dokonania zbrodni, i o dochodzeniu do wiedzy o tragicznych losach Polaków, oraz o postawie państw wolnego świata wobec tych przypuszczeń i wiadomości. Prof. Wojciech Materski przedstawił referat „Katyń w rosyjskiej/sowieckiej polityce historycznej”, częściowo korespondujący z prezentacją prof. Sokołowa, jednak ze względu na ujęcie tematu z polskiej perspektywy poszarzający zakres wcześniejszych informacji. Dr Aleksander Gurianow z rosyjskiej organizacji Memoriał w swoim referacie „Ostaszków-Miednoje. Transporty i doły śmierci (zestawienie dokumentów archiwalnych NKWD i materiałów ekshumacji 1991, 1995)” przedstawił proces odtwarzania na podstawie posiadanej dokumentacji mechanizmu realizacji zbrodni w jej elemencie ostaszkowsko-twerskim.

Konferencję i dyskusję moderował prof. Filip Musiał, dyrektor krakowskiego Oddziału IPN pełniący równocześnie obowiązki dyrektora Biura Edukacji Narodowej IPN. W dyskusji dr Joanna Lubecka z IPN w Krakowie podjęła wątek objęcia zbrodni katyńskiej aktem oskarżenia w procesie norymberskim, a Michał Siwiec-Cielebon z Wadowic perspektywy odnalezienia lub odtworzenia tzw. listy białoruskiej, jedynego nieujawnionego dotychczas zestawienia Polaków-więźniów sowieckich, zamordowanych przez NKWD w zbrodni katyńskiej.

Wspaniały poziom wrażeń duchowych zapewnił uczestnikom gali koncert maestro Tomasza Trzcińskiego, który najpierw wprowadził gości w emocje patriotyczne wspaniałą improwizacją zawierającą m.in. frazy utworu Marsz Polonia, a później w koncercie opartym na frazach z Bogurodzicy i innych polskich hymnów patriotycznych przypomniał elementy duchowości towarzyszącej polskim bohaterom narodowym w bojach o wolność Rzeczypospolitej.

Galeria zdjeć z konferencji TUTAJ.

Fot. Silke Trzciński


Opublikowano przez Biuro Poselskie dra hab. Józefa Brynkusa

dr hab. prof. UP Kraków Józef Brynkus - wykładowca akademicki, poseł VIII kadencji Sejmu RP Ruch Kukiz'15, wybrany z okręgu nr 12 (Małopolska zachodnia). Mój fanpage na FB: https://www.facebook.com/brynkusjozef/

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka