"Wielki Książę miał faworyta, którego kochał jak użyteczny mebel, do którego przyzwyczaił się od dzieciństwa; to był generał Kuruta."
Jutro rocznica wybuchu Powstania Listopadowego. A dziś historyjka o Wielkim Księciu Konstantym. "Wielki Książę miał faworyta, którego kochał jak użyteczny mebel, do którego przyzwyczaił się od dzieciństwa; był to generał Kuruta. Katarzyna II, zawsze mająca wielkie idee, dała wnukowi imię Konstantyna, z nadzieją że się stanie, może, twórcą nowego cesarstwa. Żeby łatwiej mówił jego językiem, otoczyła go młodymi Grekami, a na wychowawcę dała mu pana Kurutę. Ten wkrótce stał się uniżonym sługą swego ucznia, który mu się odwdzięczał na swój sposób. Kuruta, niezbyt bystry, chytry jak słaby zwierz zmuszony do walki z większą siłą, unikał niebezpieczeństwa uległością, czy to prawdziwą, czy to udawaną. Do Wielkiego Księcia nie docierały kpiny z posłuszeństwa. Pewnego dnia rozkazał władczo Kurucie, aby powiedział generałowi Małachowskiemu, że jest starym osłem. Kuruta chwilę zastanawiał się nad tym, co robić. Powtórzenie rozkazu i straszne spojrzenie, które mu towarzyszyło, nie pozostawiło wątpliwości co do konieczności posłuszeństwa. Kuruta skierował się do Małachowskiego, który był w innym salonie, powitał go przyjacielsko. "Eh, bonzour, mój droki panie, powiedział, jak dzisjaj pięknie. To boski czas dla ludzi i zwierząt, nieprawdaż? A, zwierzęta, to mi przypomina coś smieszneko. Widzisz pan, nieprawdaż, jestem Kuruta... zenerał... jak byłem wzoraj... a jednak... Wielki Książę powiedział mi wzoraj "Kuruta, jesteś krową", a jednak, widzisz pan dobze, ze jestem wciąz zenerałem Kuruta, a nie krową. Eh bien, mój droki hrabio (przyspieszył swoje słowa), eh bien, wiesz pan i jesteś pan wciąz panem hrabią... nawet jeśli Wielki Książę kazał panu powiedzieć, że jesteś pan starym osłem...". Później go pożegnał, wrócił do swojego księcia zdać mu sprawę ze swojego zadania, i otrzymać przyjemne podziękowania.
Comtesse Rosalie Rzewuska, Mémoires, t. I, Rome 1939, s. 542. tłumaczenie - wasza pokorna sługa julll
Inne tematy w dziale Kultura