Adar II 5765 r.

 

Położone w południowo – wschodniej Polsce miasteczko Leżajsk corocznie odwiedzają Żydzi z różnych stron świata. Najliczniej pielgrzymują do Leżajska chasydzi - przedstawiciele ruchu, który odnowił żydowską mistykę i religijność, a rozkwitł w XVIII wieku na ziemiach polskich. Charakterystyczną cechą chasydyzmu było, że grupy wiernych skupiały się wokół przywódców duchowo - religijnych a zarazem przewodników w codziennym ich życiu, zwanych cadykami. W Leżajsku żył i zmarł jeden z najwybitniejszych cadyków- Elimelech.

 

Film dokumentalny nakręciliśmy w 2005 roku (5765 roku licząc od Stworzenia Świata). Ma, jak sądzę, pewien wymiar edukacyjny. Chasydzi – ruch powstały na Kresach, obecni przed wojną prawie w każdym miasteczku, tworzyli koloryt wielonarodowej Polski.

 

Duże zasługi dla literackiej popularyzacji ruchu położył filozof Martin Buber („Opowieści chasydów”, „Gog i Magog”), jednak przez współczesnych chasydów jest raczej atakowany – za "przeinaczenie" istoty religii.


Film w jednej części i w dobrej jakości [tutaj]

 

 

Część 1

 

 

Część 2

 

 

 

 

 

Wypowiedzi w jęz. angielskim:

 

4:16 -

Wielki człowiek! Wielka duchowość! Były wielkie cudy!

4:45

To co tutaj widzicie jest znakiem
To dlatego tutaj przyjeżdżamy
Wierzymy, że cadyk (rabbi) jest w niebie
że ciągle żyje, nie w krwi i ciele jak my tutaj
Modlimy się do Boga, nie do rabbiego

 

5:02

To historia z czasów 2 wojny światowej.
Rozmawiałem z mężczyzną, który żyje do dziś
Ma ponad 90 lat, jest z Leżajska i był tutaj po 2 wojnie.
Mieszkańcy Leżajska opowiedzieli mu, że został otworzony
grobowiec...
Wytłumaczę dlaczego.
Kiedy byli tu hitlerowcy, przyszło tu wiele osób
Myśleli, że znajdą złoto lub srebro albo pieniądze
Wzięli kilkoro Żydów, aby otworzyli grobowiec
Jedna osoba się sprzeciwiła, więc zabili ją na miejscu.
Wtedy pozostali poprosili rabbiego o przebaczenie -
muszą to zrobić, żeby ocalić życie.
Otworzyli grobowiec. To było 150 lat po jego śmierci.
Jego broda była ciągle wilgotna, twarz i ciało nadal rumiane.

9:37

Lublin, Ropczyce, Łańcut
Ojciec mojego ojca, mój dziadek
był rabinem Łańcuta przed wojną

9: 50

Każdy przychodzi na ziemię (rodzi się) kilka razy.
Od kiedy Bóg stworzył świat do dziś
każdy człowiek rodzi się na ziemi około..co najmniej 25 razy.
Raz jest bogaty, raz jest biedny, raz dobry..
Nikt nie wie jak ten boski "komputer" działa
Ale każdy powinien wierzyć, że Bóg daje wszystkim sprawiedliwie i równo...Jeśli przestrzegają prawa i nakazów..
Szulchan Aruch.
Ktoś jest teraz bogaty, ktoś biedny
bo ostatnim razem mógł być bogaty a bogaty biedny
Ale Bóg daje wszystkim równo...

10:38

Szulchan Aruch to prawo
pojmowane szerzej niż reguły chasydzie

11:07

 

Powiedział, że okres 300 lat przed nadejściem Mesjasza
będzie bardzo trudny i lepiej stworzyć dodatkowe ograniczenia. Więcej niż w Szulchan Aruch. Które pomogą zachować tradycję.

 

11:30

To trudne pytanie.
Nie można przedstawić uogólnienia dla jakiegoś konkretnego przejawu zła.
Trzeba przestrzegać prawa,..wszystko się może zdarzyć.
Bóg rozumie każdego.

11:53

Kiedy Bóg stworzył świat, stworzył człowieka
Żeby ludzie mogli cokolwiek osiągnąć Bóg dał im wybór
Jeśli nie byłoby wyboru nie można by się spodziewać
odpłaty. Dobrej lub złej.

12:30

Bez wyboru między dobrem a złem
Nikt nie może osiągnąć niczego.
Trzeba wybierać, rezygnować..
Tak, wtedy można się spodziewać nagrody.
Życia po śmierci, nieba. Nie można mieć wszystkiego.

12: 59

Nie jest dokładnie opisane jaki będzie świat
po nadejściu Mesjasza.
Wiemy że będzie to świat doskonały
każdy uświadomi sobie w pełni Boga – stwórcę
Ludzie będą postępować tylko dobrze
Będą wybierać zawsze dobro wolną wolą
Lub nie będzie wyboru
i Bóg obdarzy ludzi naturą dobra.

14:00

Cadyk z Lublina (Ten który widzi)
podobnie jak cadyk Elimelech
używali kabalistycznych (kabała) metod
kabalistycznych nauk
do sprawienia określonych rzeczy.
Niekiedy publicznie, w sposób otwarty,
Niektóre próbowali ukryć, były tajemne.
Cadyk z Lublina słynął z magicznych uzdrowień
Chory w momencie był uzdrowiony.
Nie wiemy jak to się działo.
Tak samo Elimelech, w bardziej dyskretny sposób.
Mówił: wypij coś itd., ukrywał istotę.
To co nie powinno być ujawnione.

15:26

 Trzeba się kochać nawzajem.
Jeśli bylibyśmy dobrzy, świat też byłby lepszy
Ale mój angielski nie jest dobry....

Nie ma Boga chasydzkiego, Bóg jest dla wszystkich.


---

Dziękujemy Panu Juliuszowi Urbańskiemu z Leżajska i Wszystkich Chasydom.