Obrona demokracji, suwerenności miała zawsze swoja cenę. Historia,aż za bardzo pokazuje jakie są uwarunkowania i realizm wolności. Każda próba odebrania poczucia tych wartości pochłaniała ofiary. Czy to kiedyś czy teraz, każde zawłaszczanie przez jednostki, napotykała i staje się przyczyną do walki o ich przywrócenie. Minione lata pokazały, że władza różnymi sposobami próbowała narzucić swój porządek, swoją demokracje jak i swoją interpretację wolności. Ludzie potrafili się zmobilizować stawiając taki czy inny opór. Do dzisiaj.
Dzisiaj mamy marazm i lekceważenie sygnałów o ograniczeniu demokracji i wolności. Narzucona została Polakom wizja jednego człowieka, który ma odpowiednie instrumenty, zdobyte na drodze złamania konstytucji i prawa. Obecnie, jeśli już tworzone są pozory demokracji i wolności. Ułuda zakłamania, że żyjemy w państwie demokratycznym prawa i sprawiedliwości jest już fikcją.
Historia Polski pokazuję, że co jakiś czas na własne życzenie zatracamy demokrację wolności. Polak sprzedaję ją obcym lub są ją dla własnego interesu zawłaszcza. Nie wróży to nic dobrego, mając w pamięci jaka jest cena za powrót do normalności demokracji. Jeśli historia obfitowała w ofiary, które poświęcały swoje życie w walce o wolność i demokracje, to teraz niczego się nie nauczyliśmy. Nie odrobiliśmy lekcji z historii, gdzie zniewolenie i dyktatura wszystko ograniczała i zawsze jedni próbowali jej bronić do końca, drudzy walczyli do końca o swobody demokracji.
Utrata demokracji zawsze ma swoje ofiary. Cena jest zawsze olbrzymia, nawet gdy są to jednostki. Demokracja nigdy nie jest dana na zawsze. Trzeba o nią walczyć i pielęgnować. Nawet najmniejsze odstępstwa muszą zmusić ludzi do walki, bo gdy się odpuści, lubi to wykorzystać i dać się bardziej opanować tym wszystkim, którzy maja o niej inne wyobrażenie. O demokrację należy dbać cały czas. Być czujnym i ostrożnym, nie dając się omamić słowami kłamstwa, naiwnych przeinaczeń. Jeśli nam wmawia, że żyjemy w kraju demokratycznym, ale pozbawionym praw i swobód, to już ostatni dzwonek, żeby się zmobilizować i stanąć na barykadzie do jej obrony.
